PERSBERICHT
D.d. 08 oktober 2007
De belangrijkste les uit Zweden: zelfstandig of in kleine groepen wonen staat niet centraal in vermaatschappelijking en integratie van zorg
Tweede, hernieuwde uitgave van 'De droom van Grunewald' biedt nieuwe aanbevelingen voor een integrale aanpak in Nederland en Zweden
Het Zweedse zorgmodel dat uitgaat van een vergaande sociale integratie voor mensen met een verstandelijke beperking werkt niet. De tweede hernieuwde druk van het boekje "De droom van Grunewald" bevestigt opnieuw dat fysieke integratie geen garanties geeft voor sociale integratie en biedt nieuwe concrete leerpunten en aanbevelingen voor alle betrokkenen bij de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in Nederland. Peter Siebesma, voorheen Bestuurslid van zorginstelling De Zijlen in Groningen en auteur van het boek deed in 1987, 1992 en eind 2004 onderzoek naar de ontwikkeling van 25 jaar Zweedse zorg aan mensen met een verstandelijke beperking. In deze tweede uitgave zijn de nieuwste ontwikkelingen in Zweden verwerkt. Volgens Siebesma zien we bij alle initiatieven op het gebied van sociale integratie steeds een spanningsveld tussen wat iemand wil en wat iemand kan. Om de haalbaarheid van integratie en vermaatschappelijking van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking te vergroten kiest Siebesma voor een integrale aanpak waarin de ervaringen uit Zweden en Nederland worden gecombineerd. De nieuwe sleutelwoorden moeten volgens Siebesma zijn: respect voor menselijke waardigheid en privacy. Zelfstandig of in kleine groepen wonen is daarbij geen hoofddoel. Als je te weinig middelen of professionaliteit hebt, zet dan voorlopig kleine stapjes richting samenleving. Deze herziene editie voorziet in de behoefte, om daarin de juiste keuzes te maken.
Ver onder de maat
In Zweden zijn in de afgelopen 25 jaar alle instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking afgebroken en vervangen door zogeheten group homes. Per huis wonen vier mensen met een verstandelijke beperking bij elkaar. Siebesma: "Het idee hierachter is dat de samenleving een natuurlijke voedingsbodem voor integratie is. Met andere woorden: wanneer je mensen met een beperking een eigen appartement in de samenleving geeft - fysieke integratie - dan volgen vanzelf de functionele en sociale integratie. Al in 1987 constateerde ik dat Zweden zich naar buiten uitstekend weet te profileren en daarmee afbreuk doet aan de realiteit. De werkelijke zorgkwaliteit is altijd minder sterk geweest, dan de beeldvorming naar buiten deed vermoeden. Men heeft geïnvesteerd in stenen, in de bouw van appartementen, maar niet in de kwaliteit van de begeleiders. Het merendeel van hen is ongeschoold. De mate van sociale integratie - Zwedens eigenlijke doel - is ver te zoeken. Met moeite houdt men de huidige group homes draaiende. De zorg is in veel opzichten ver onder de maat. Hier zie je het gevaar van het kopiëren van systemen, zonder dat je gedegen onderzoek doet naar de resultaten in de praktijk."
Zweedse WMO ter discussie
Daarnaast heeft Zweden sinds de invoering van de LSS - de Zweedse Wet Maatschappelijke Ondersteuning - ongeveer dertien jaar ervaring met de regie van de zorg onder gemeenten. Siebesma: "Niemand in Zweden is hier echt tevreden over. Gemeenten hebben de overheid al laten weten dat ze graag af willen van de zorgregie, zoals nu in Nederland toegepast met de WMO. Een door de Zweedse overheid ingestelde parlementaire commissie onderzoekt het verzoek van de Zweedse gemeenten, om een belangrijk deel van deze gemeentelijke regie voor mensen met een verstandelijke beperking weer af te stoten."
---
Voor de redactie: Voor meer informatie kunt u rechtstreeks contact opnemen met onderzoeker Peter Siebesma, telefoon 06-145 503 38. 'De droom van Grunewald' is te bestellen bij De Zijlen, 0594-850 439.
De herziene druk is mede mogelijk gemaakt door De Zijlen en het Heil Pedagogisch Verbond.
Het boekje verschijnt in november vanwege de brede, internationale vraag naar deze nieuwe werkwijze in een Engelse vertaling.
Afdeling Corporate Communicatie
Jeannet Kooi, adviseur
Postbus 25
9356 ZG Tolbert
T 0594 - 850 439
F 0594 - 850 413
E