---
Invoering van een Europese dag tegen de doodstraf
---
Reference: IP/07/850 Date: 19/06/2007
IP/07/850
Brussel, 19 juni 2007
Invoering van een Europese dag tegen de doodstraf
De Commissie stelt het Europees Parlement en de Raad van Ministers een
ontwerp van gemeenschappelijke verklaring voor, die samen met de Raad van
Europa zal worden goedgekeurd. Het gaat om de invoering van een jaarlijkse
Europese dag tegen de doodstraf op 10 oktober.
Commissaris Frattini heeft verklaard dat de doodstraf een schending
vormt van het meest fundamentele mensenrecht, het recht op leven.
Niets kan de doodstraf rechtvaardigen, of zij nu al dan niet als een
doeltreffend afschrikmiddel wordt beschouwd. De doodstraf is ethisch
onaanvaardbaar, wreed, juridisch verkeerd en kan al te vaak leiden tot
de dood van onschuldigen, waarbij geen beroep meer mogelijk is. In een
groeiend aantal landen wordt de doodstraf afgeschaft. Ik was diep
ontroerd op de bijeenkomst "Africa for Life" van de Afrikaanse
ministers van Justitie, die maandag bij de gemeenschap van
Sant'Egidio' heeft plaatsgevonden, en waar mijn hoop en enthousiasme
voor de strijd tegen de doodstraf een nieuw elan hebben gekregen. Door
de invoering van een Europese dag tegen de doodstraf geven wij uiting
aan onze vastberadenheid en ons engagement om onze strijd tegen de
doodstraf pas op te geven wanneer zij wereldwijd zal afgeschaft zijn.
De commissaris voor Buitenlandse Betrekkingen en Nabuurschapsbeleid,
Benita Ferrero-Waldner, voegde hieraan toe dat het feit dat de
doodstraf in vele delen van de wereld nog steeds bestaat en uitgevoerd
wordt, ons ernstige bezorgdheid blijft baren. Bij onze betrekkingen
met derde landen en in internationale fora zoals de Verenigde Naties
is de afschaffing van de doodstraf dan ook een topprioriteit op
mensenrechtengebied. Wij Europeanen staan vooraan bij de strijd tegen
de doodstraf en voor de wereldwijde afschaffing ervan, en wij zullen
niet rusten alvorens de doodstraf in alle landen van de wereld tot het
verleden behoort.
Naar aanleiding van een Internationale Conferentie in Lissabon op
9 oktober 2007 zou de gemeenschappelijke verklaring worden ondertekend
door het Europees Parlement, het EU-voorzitterschap, de Europese
Commissie en de Raad van Europa, om zo de strijd voor de universele
afschaffing van de doodstraf te ondersteunen.
Sinds 1997 is de doodstraf nergens meer voltrokken binnen het gebied
van de 47 lidstaten van de Raad van Europa, waaronder de lidstaten van
de Europese Unie. Bovendien vormt de afschaffing van de doodstraf een
impliciete voorwaarde voor het lidmaatschap van beide Europese
organisaties.
In het kader van de Raad van Europa wordt in Protocol 6 bij het
Europees Mensenrechtenverdrag de doodstraf onvoorwaardelijk afgeschaft
in vredestijd. Alle 27 lidstaten van de Europese Unie hebben Protocol
6 geratificeerd. Protocol 13 bij het Mensenrechtenverdrag verbiedt de
doodstraf onder alle omstandigheden. 22 lidstaten hebben Protocol 13
geratificeerd, terwijl vijf lidstaten (Frankrijk, Italië, Letland,
Polen en Spanje) het Protocol hebben ondertekend maar nog niet
geratificeerd.
Daarnaast bepaalt ook artikel 2, lid 2, van het Handvest van de
grondrechten van de Europese Unie: "Niemand wordt tot de doodstraf
veroordeeld of terechtgesteld".
De activiteiten van de EU wereldwijd voor de bestrijding van de
doodstraf zijn erop gericht het publieke debat aan te zwengelen, het
publieke verzet aan te moedigen en landen die de doodstraf blijven
toepassen onder druk te zetten om die straf af te schaffen. Het
politieke engagement van de EU gaat gepaard met aanzienlijke
financiële steun voor concrete projecten uit het Europees initiatief
voor democratie en mensenrechten, waarbinnen de afschaffing van de
doodstraf als een van de prioriteiten is aangemerkt. Sinds 1994 is
meer dan elf miljoen euro uitgetrokken voor projecten van het
maatschappelijk middenveld voor de bewustmaking van de bevolking in
landen die de doodstraf handhaven. De maatregelen omvatten
voorlichting en informatie van het publiek, studies over de naleving
van de internationale minimumnormen bij de systemen voor toepassing
van de doodstraf, informatie en ondersteuning van strategieën om de
doodstraf te vervangen, maatregelen om veroordeelden toegang te bieden
tot juridische bijstand en opleiding van advocaten.
Achtergrond
In meer dan de helft van de landen in de wereld is de doodstraf thans
bij wet of in de praktijk afgeschaft:
o 89 landen en gebieden hebben de doodstraf voor alle misdaden
afgeschaft;
o 10 landen hebben de doodstraf afgeschaft, behalve voor
uitzonderlijke misdaden zoals misdaden in oorlogstijd;
o 30 landen hebben de doodstraf in de praktijk afgeschaft. De
doodstraf is er nog steeds bij wet vastgesteld maar in de afgelopen
tien of meer jaar hebben geen executies plaatsgevonden. In die landen
geldt als beleid of gevestigde praktijk dat de doodstraf niet wordt
uitgevoerd.
In totaal hebben dus 129 landen de doodstraf bij wet of in de praktijk
afgeschaft.
De cijfers voor de uitvoering van de doodstraf wereldwijd blijven
echter zorgwekkend. In 2006 zijn minstens 1 591 mensen in 25 landen
geëxecuteerd en ten minste 3 861 mensen in 55 landen veroordeeld tot
de doodstraf. De actieve inzet van de EU, die wereldwijd het voortouw
neemt bij de strijd tegen de doodstraf, blijft dus dringend
noodzakelijk.
Voor meer informatie zie:
http://ec.europa.eu/justice_home/fsj/rights/fsj_rights_intro_en.htm
http://ec.europa.eu/external_relations/human_rights/adp/index.htm
European Union