abcdefgh
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten - Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
12 oktober 2007 -
Ons kenmerk Uw kenmerk
V&W/DGTL-2007/10475 -
Onderwerp
Kamervragen
Geachte Voorzitter,
De leden Tang en Crone van de PvdA hebben vragen gesteld over de NV luchthaven
Schiphol (Schiphol) dat procedeert tegen de overheid (2060724770).
De vragen zijn aan de ministers van Verkeer en Waterstaat en van Financiën gesteld.
Hierbij treft u de antwoorden, mede namens de minister van Financiën, aan.
1. Kan uit de antwoorden op de eerdere schriftelijke vragen 1) over Chipshol en de
kwestie-Groenenberg terrein worden opgemaakt, dat Schiphol een procedure heeft
gestart om de aan Chipshol te betalen schade op de Staat te verhalen? Waarom
procedeert een 100%-overheidsbedrijf tegen de overheid?
1. Ja, dit kan uit de antwoorden worden opgemaakt. Inmiddels heeft Schiphol echter
besloten deze procedure in te trekken. Op 3 oktober 2007 is dit door de Rechtbank in
Haarlem bevestigd (de procedure is 'doorgehaald').
Overigens is in antwoorden op vragen van het toenmalig lid van de Tweede Kamer
dhr. Duivesteijn (Tweede Kamer, 2005-2006, 26959, blz. 9-10) specifiek ingegaan op
de procedure die Schiphol tegen de Staat had aangespannen. De kern van die
antwoorden is dat een dagvaarding zoals die door Schiphol was uitgebracht moet
worden gezien als het gebruik van een rechtsmiddel dat ieder bedrijf in het zakelijke
verkeer binnen het Nederlandse rechtsstelsel toekomt jegens de Staat.
Postadres Postbus 20901 2500 EX Den Haag Telefoon 070 - 351 6171
Bezoekadres Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Fax 070 - 351 7895
Internet www.verkeerenwaterstaat.nl
Bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
V&W/DGTL-2007/10475
2. Deelt u de mening dat een dergelijke situatie volstrekt onwenselijk is? Kunt u samen
bevorderen dat aan deze situatie een einde wordt gemaakt?
2. Uiteraard ben ook ik van mening dat zoveel mogelijk moet worden voorkomen dat
procedures tegen de Staat worden gevoerd. Ik acht het echter niet wenselijk dat
onafhankelijke rechtssubjecten zoals Schiphol bij voorbaat worden weerhouden van
het voeren van juridische procedures tegen de Staat, ook als sprake is van een
aandeelhoudersrelatie. Het recht voor een ieder om naar de rechter te stappen is een
hoeksteen van ons rechtsstelsel.
Dit neemt natuurlijk niet weg dat ik verheugd ben dat Schiphol de procedure tegen de
Staat heeft beëindigd.
3. Kunt u daarbij de aandeelhoudersbevoegdheden inzetten die toekomen aan de
minister van Financiën als belangrijkste aandeelhouder van Schiphol?
3. Afgezien van het feit dat dit nu niet meer aan de orde is (zie antwoord 1), heeft de
minister van Financiën als aandeelhouder op dit terrein binnen het
vennootschapsrecht geen specifieke instructiebevoegdheid jegens de vennootschap.
Schiphol is een zelfstandige onderneming in de vorm van een kapitaalvennootschap.
De zeggenschapsverhoudingen binnen de vennootschap worden beheerst door het
privaatrecht (vennootschapsrecht). Binnen het vennootschapsrecht bestaan geen
regels dat vennootschappen niet tegen hun aandeelhouders kunnen procederen (of
vice versa). Directie en raad van commissarissen zijn verplicht zich te richten naar het
belang van de vennootschap dat niet noodzakelijkerwijs samenvalt met alleen het
belang van de aandeelhouder, in dit geval de Staat. Overigens dient daarbij in dit
geval te worden opgemerkt dat de Staat ook niet de enige aandeelhouder in Schiphol
is, maar dat ook door de gemeenten Amsterdam en Rotterdam aandelen worden
gehouden.
4. Kunt u specifiek gebruik maken van de bevoegdheden verbonden aan artikel 2:155a
van het Burgerlijk Wetboek, waarbij middels een "onderlinge regeling van
samenwerking" het verzwakte structuurregime wordt gevestigd, op basis waarvan de
minister de leden van de raad van bestuur kan benoemen en ontslaan, om op die
manier de juiste verhoudingen tussen de overheid en het overheidsbedrijf weer te
herstellen?
4. Afgezien van het feit dat dit nu niet meer aan de orde is (zie antwoord 1), bestaat ten
aanzien van Schiphol tussen de huidige aandeelhouders geen regeling als bedoeld in
de vraag. Ook als een dergelijke regeling wel zou bestaan zou deze echter geen
soelaas bieden voor deze problematiek. Het dreigen met ontslag ten opzichte van
bestuurders om een rechtszaak tegen de Staat te voorkomen zou oneigenlijk zijn.
Bovendien bestaat geen garantie dat een nieuwe bestuurder dan niet weer tot
---
V&W/DGTL-2007/10475
dezelfde conclusie zou komen dat een rechtszaak tegen de Staat in het belang is van
de vennootschap. Zie verder het antwoord op vraag 3.
5. Kan in de nieuwe Nota Deelnemingenbeleid het uitgangspunt worden opgenomen
dat overheidsbedrijven geen juridische procedures aanspannen tegen de overheid? Zo
neen, waarom niet?
5. Nee, zie de antwoorden op vraag 2, 3 en 4.
6. Waarom wil de directie van Schiphol sowieso de schade die voortvloeit uit het
bouwverbod op de Rijksoverheid verhalen, als deze directie zélf de drijvende kracht
was achter dit bouwverbod op het Groenenberg terrein, zoals opnieuw blijkt uit uw
eerder genoemde antwoord? 2)
6. Over de destijds vigerende beweegredenen van de directie van Schiphol kan ik u geen
helderheid bieden. Uit het intrekken van de procedure door Schiphol kan worden
opgemaakt dat de directie van Schiphol thans een andere afweging heeft gemaakt.
7. Is dit niet de wereld op zijn kop? Waarom betaalt de directie van Schiphol dan ook
niet zelf de ontstane schade?
7. Duidelijk zal zijn dat de Staat geen reden zag om tot vergoeding van de door Schiphol
te betalen schadevergoeding over te gaan. Dit is de reden dat het bijna tot een
rechtsgeding is gekomen, inmiddels heeft Schiphol de procedure echter stopgezet.
8. Waarom heeft Schiphol de op basis van artikel 50 van de Luchtvaartwet verplichte
schadevergoeding aan Chipshol nooit (definitief) betaald? Waarom moest Schiphol
hier via de rechter toe gedwongen worden?
8. De ministeries van Verkeer en Waterstaat en Financiën staan buiten de rechtszaak
tussen Chipshol en Schiphol over de omvang van de te betalen schade. Bekend is dat
de omvang van het te betalen bedrag nog niet definitief is vastgesteld, daarover
wordt nog geprocedeerd tussen partijen. Overigens merk ik op dat bij een definitief
vonnis van de rechtbank daarop nog voor beide partijen de mogelijkheid van cassatie
bij de Hoge Raad open staat. Ik kan derhalve geen uitspraak doen in hoeverre het
terecht is dat Schiphol hierover een procedure voert.
9. Waarom heeft Schiphol beslag laten leggen op bezittingen van Chipshol om de
waardevermeerdering als gevolg van het opheffen van het bouwverbod te incasseren?
Deelt u de mening dat artikel 55 van de Luchtvaartwet bepaalt dat Schiphol dit
bedrag pas kan vorderen, als eerst de bovengenoemde schadevergoeding is
toegekend, wat nooit (definitief) gebeurd is?
9. De ministeries van Verkeer en Waterstaat en Financiën staan ook buiten deze kwestie.
Mij is bekend dat de rechter in kort geding onlangs heeft geoordeeld dat de beslagen
die Schiphol heeft laten leggen voor een belangrijk deel in stand kunnen blijven, voor
---
V&W/DGTL-2007/10475
zover die beslagen betrekking hadden op de grond en de door Schiphol betaalde 19
miljoen. Het zal duidelijk zijn dat het mij niet past hier een oordeel over te geven.
10. Ligt het, nu gebleken is dat de inschattingen van Schiphol en de Luchtverkeersleiding
Nederland (LVNL) over de vermeende veiligheidsrisico's achteraf gezien onjuist waren,
voor de hand dat Schiphol nu nog steeds een dergelijke felle juridische strijd voert
tegen Chipshol?
10. Ik merk op dat het bouwverbod in 2003 rechtmatig is genomen. Ik verwijs naar de
beschrijving van de gang van zaken in de beantwoording van de vorige kamervragen.
Er was dus geen sprake van een onjuist bouwverbod. Naar aanleiding van nadien
bekend geworden informatie kon onlangs het bouwverbod worden opgeheven. Een
en ander doet er niet aan af dat er een geschil kan bestaan over de omvang van de
financiële gevolgen van het bouwverbod.
11. Kunt u uitsluiten dat in 2003, toen de directie van Schiphol aan de staatssecretaris van
Verkeer en Waterstaat het verzoek deed om een bouwverbod, niet alleen de
vermeende veiligheidsrisico's een rol speelden, maar ook de wens om een concurrent
de voet dwars te zetten? Kan in dat geval gesproken worden van machtsmisbruik?
11. Ik zie geen aanleiding om er van uit te gaan dat het verzoek van Schiphol indertijd is
gedaan om een concurrent de voet dwars te zetten.
12. Acht u de in de vragen 1 en 2 en 8 tot en met 13 genoemde gedragingen passend
voor een overheidsbedrijf? Zo ja, kunt u hier dan nader op ingaan? Zo neen, kunt u de
nieuwe Nota Deelnemingenbeleid zodanig vormgeven dat dergelijke zaken tot het
verleden gaan behoren?
12. Zie het antwoord op de vragen 1 en 2 en 8 tot en met 11.
1) Aanhangsel Handelingen nr. 2354, vergaderjaar 2006-2007
2) Aanhangsel Handelingen nr. 2354, vergaderjaar 2006-2007
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT
Camiel Eurlings
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat