Ingezonden persbericht
Dwingeloo Radiotelescoop -Topmonument uit de periode 1940-1958
PERSBERICHT
Dwingeloo, 12 oktober 2007
De radiotelescoop in Dwingeloo staat op de top-100 lijst van topmonumenten uit de 'Wederopbouwperiode 1940-1958'. Dit is een belangrijke stap voor de Stichting CAMRAS, de stichting die de radio-telescoop in Dwingeloo weer nieuw leven inblaast. Onder het motto 'gebruik is de beste wijze van behoud en beheer' werkt de stichting CAMRAS aan het herstel van de telescoop om deze vervolgens beschikbaar te stellen voor onderwijs, publiek, amateurastronomen en radiozendamateurs.
Voor de zomer heeft minister Plasterk aan de Tweede Kamer gemeld dat hij honderd meest waardevolle monumenten uit de genoemde periode wil aanwijzen en dat staat als zodanig verwoord in de Tijdelijke beleidsregel aanwijzing beschermde monumenten 2007. Op maandag 15 oktober maakt minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap tijdens een bijeenkomst voor eigenaren en vertegenwoordigers van gemeentes de lijst met honderd topmonumenten uit de Wederopbouwperiode 1940 tot en met 1958 bekent. Het betreft objecten met bijzondere architectuur of nationale herinneringswaarde die in aanmerking komen voor de status van beschermd rijksmonument. De lijst van topmonumenten is zorgvuldig voorbereid door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM).
De wederopbouwperiode was een tijd van hard werken, inventief ontwerpen en een sterke centrale sturing. Het was een tijd van ongekende schaarste en tegelijkertijd van optimisme. Ondanks die materiaalschaarste mochten de resultaten in stedenbouwkundig opzicht er zijn met goede vormgeving die innovatief en veelzijdig was met nieuwe bouwtypen, constructies en materialen.
Maar ook in cultuurwetenschappelijk opzicht werden er gigantische innovatieve bouwwerken gecreëerd, getuige de bouw van de Radio Telescoop in Dwingeloo, toentertijd bekostigd met de helft van het nationale wetenschapsbudget. Bij de inauguratie in 1956 was dit de grootste draaibare radiotelescoop van de wereld. Deze radiotelescoop heeft aan de basis gestaan van de top positie in de wereld van de radioastronomie die Nederland sindsdien inneemt. Vijftig jaar later vraagt de nieuwbouw van toen om herwaardering en selectieve bescherming. Want door gebrek aan onderhoud dreigen monumenten zoals deze voorgoed te verdwijnen of onherstelbaar te worden verminkt. De aanwijzing van deze moderne monumenten kan een bijdrage leveren aan het vergroten van het draagvlak voor deze bijzondere technische architectuur bij een breder publiek.
Het gevolg van een aanwijzing tot monument is dat er voor wijzigingen een vergunningplicht geldt. Daar tegenover staat dat aanspraak gemaakt kan worden op financiële voorzieningen voor instandhouding van de cultuurhistorische waarden. Om de status van rijksmonument te kunnen krijgen dient een object minstens vijftig jaar oud te zijn. Enkele opvallende toppers zijn: het Provinciehuis in Arnhem, de Hoogovens in IJmuiden, de Adventkerk in Aerdenhout, het Groothandelsgebouw in Rotterdam, het Monument op de Dam, de Erebegraafplaats in Bloemendaal, het NS station van Zutphen en de Radiotelescoop in Dwingeloo.