Moedertaal regelt klankinterpretatie bij baby's van anderhalf
Baby's van anderhalf jaar oud gebruiken verschillen in klinkerduur al op dezelfde manier als volwassen sprekers van hun moedertaal. Dat blijkt uit onderzoek van Christiane Dietrich van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek op de campus van de Radboud Universiteit Nijmegen en haar Amerikaanse collega's.
Een van de eerste dingen die een kind moet leren over zijn moedertaal is welke spraakklanken erbij horen en relevant zijn. Een klassiek geworden experiment liet in de jaren zeventig al zien dat zes weken oude baby's alle spraakklanken uit alle talen kunnen onderscheiden. Later reageren ze alleen op de klanken die bij hun eigen taal horen. Christiane Dietrich en haar collega-onderzoekers betogen dat kinderen niet alleen het klankonderscheidend vermogen vasthouden, maar ook dat hun kennis van de fonologie van hun moedertaal hun interpretatie van klanken stuurt. Het onderzoek verschijnt in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings National Academy of Science (09-10).
Het onderzoek gaat over spraakperceptie in de eerste twee levensjaren, in het bijzonder de verwerving van het correcte gebruik van verschillen in klinkerduur. De onderzoekers testten meer dan honderd kinderen van anderhalf die ofwel Nederlands, ofwel Engels aan het leren waren. Zij reageren verschillend op klinkervariatie. In het Nederlands is de lengte van klinkers betekenisvol:
De Nederlandstalige kinderen uit het onderzoek maakten wel onderscheid tussen woordparen met een korte en een lange klinker, voor Engelstalige kinderen maakte de lengte van de klinker geen verschil. Op andere eigenschappen van klinkers (toonhoogte of volume bijvoorbeeld) reageerden de Engelse en Nederlandse baby's hetzelfde. Kinderen zijn in beide talen even goed in het onderscheiden van lengteverschillen. Alleen Nederlandse kinderen passen dit ook toe bij het leren van woorden.
Native language governs interpretation of salient speech sound differences at 18 months.
Christiane Dietrich, Daniel Swingley, Janet F. Werker, Proceedings National Academy of Science ( 09-10).
De experimenten zijn uitgevoerd in het Baby Research Center (BRC) van de Radboud Universiteit Nijmegen, een onderzoekscentrum opgericht door prof. Anne Cutler. Het babylab heeft inmiddels al tal van publicaties opgeleverd en maandag 22 oktober promoveert de vierde `Babylabdoctor' Valesca Kooijman. Haar onderzoek staat beschreven in de Wetenschapsagenda van de Radboud Universiteit.