Wat een weer, kroniek van het weer in Friesland
22 oktober 2007 - Waren de winters vroeger strenger? Viel er meer
sneeuw en kon er vaker worden geschaatst? En waren de zomers in de
jaren vijftig en zestig zoveel koeler dan tegenwoordig? Bij de Friese
Pers Boekerij verscheen "Wat een Weer over het weer in Friesland.
Wat een Weer, kroniek van het weer in Friesland, 1901-2006
Wat een Weer, kroniek van het weer in Friesland, 1901-2006
Bladerend door de kroniek van het weer in Friesland over de jaren
1901-2006 wordt zonneklaar duidelijk dat het klimaat zeker de laatste
decennia is veranderd. Toch is klimaatverandering niet het centrale
onderwerp van dit zeer lezenswaardige boek van de Friese docent
geografie Klaas Ybema.
"Geboren in Witmarsum groeide hij als boerenzoon op temidden van heel
veel weer waar dagelijks doorheen gefietst moest worden." Hartewens
was een gedetailleerde beschrijving van het weer in Friesland in de
afgelopen ruim honderd jaar. Vele jaren achtereen spitte hij samen met
weeramateur Harm Zijlstra de archieven door. Regelmatig waren ze te
gast in de bibliotheek van het KNMI, waar ze toegang kregen tot de
vele waarnemingsboeken en registers.
Resultaat is een unieke kroniek over het weer sinds 1901 zoals nooit
eerder is verschenen. De schrijver ging zeer grondig te werk en laat
geen detail onvermeld. Aan elk jaar is een hoofdstuk gewijd met vooral
aandacht voor de meest uitzonderlijke weersomstandigheden. Bovendien
zijn tabellen opgenomen met de klimatologische gemiddelden van dat
jaar in Leeuwarden en de extremen in de provincie, deels van
weeramateurs die volgens officiële normen van de Vereniging voor
Weerkunde en Klimatologie (VWK) hebben gemeten en deels gevalideerd en
ongevalideerd uit de archieven van het KNMI. Om het geheel in een
tijdskader te plaatsen worden jaarlijks de belangrijkste
gebeurtenissen in de wereld gemeld, zoals grote branden, treinrampen,
oorlogen, revoluties, stakingen en noem maar op. "Foto's en anekdotes
roepen een tijd tot leven, die we misschien nog kennen uit de verhalen
van (groot)ouders), over de strenge winters van vroeger en dat er geen
einde aan leek te komen aan de zwoele zomeravonden", schrijft de
auteur in zijn woord vooraf. Een boek vol herinneringen, ook recente
zoals de "paardenstorm" van 1 november 2006. Zo'n 150 paarden werden
door de recordhoge waterstand ingesloten rond een dobbe bij Marrum. De
beelden van de bevrijding van de paarden gingen de hele wereld rond.
Onbewust komt ook de verandering van het klimaat aan bod. De
historische foto's laten niet alleen het tijdsbeeld zien, maar
onbewust ook de verandering van het klimaat.
De opzet van het boek met feiten en wetenswaardigheden doet denken aan
de succesvolle publicatiereeks over het Weer in de Lage Landen van
historisch geograaf Jan Buisman. De kroniek van het weer in Friesland
door Klaas Ybema is eigenlijk een voorproefje van de Buisman over de
20e eeuw.
Bestellen:
Wat een weer!
Ybema, K.
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut