Profiel auto-antilichamen bij reuma snel en nauwkeurig te bepalen
Dankzij een nieuwe imaging techniek wordt het mogelijk om bij
reumapatiënten snel en nauwkeurig een profiel op te stellen voor de
auto-antilichamen die een rol spelen bij hun ziekte. Dat profiel kan
waardevolle informatie geven over het verloop van de ziekte. Uniek aan
deze Surface Plasmon Resonance techniek (SPR) is dat rechtstreeks
gemeten wordt aan verdund bloedserum. Een speciale microchip maakt het
mogelijk veel tests tegelijk uit te voeren. Onderzoekers van de
Universiteit Twente en de Radboud Universiteit Nijmegen publiceren er
deze maand over in de Journal of the American Chemical Society (JACS).
De onderzoekers hebben tests uitgevoerd op het serum van 50
reumapatiënten en een controlegroep van 29 personen. Dat rechtstreeks
aan serum -de vloeistof die overblijft als gestold bloed wordt
afgecentrifugeerd- gemeten kan worden, is uniek: in andere technieken
zijn bijvoorbeeld fluorescente labels en complexe voorbewerkingen
nodig om de relevante eiwitten zichtbaar te maken. Het verdunde serum
wordt over een speciale goud gecoate chip geleid waarop zich een groot
aantal `spots' bevinden die een specifieke eiwitcoating (peptiden)
hebben gekregen. Gaan die peptiden de interactie aan met antilichamen
uit het serum, dan is dit via Surface Plasmon Resonance imaging (SPR)
direct te volgen. Met laserlicht worden daarvoor de gouden vlakjes
gescand; als er een interactie plaatsvindt, is dat te zien aan de mate
van reflectie van het licht. Bij een bepaalde hoek treedt helemaal
geen reflectie op, het licht verdwijnt: dat is de zogenaamde `SPR-dip'
die verschuift tengevolge van de interactie. De detectie gaat verder
dan het aantonen van de aanwezigheid van een auto-antilichaam: de
interactie tussen eiwit en antilichaam kan real time en zonder labels
worden gevolgd.
Auto-antilichamen worden door het lichaam aangemaakt als reactie op
gevormde, gecitrullineerde eiwitten die een rol spelen bij reumatoïde
artritis. Op één chip kunnen verschillende typen peptiden worden
aangebracht, voor een snelle parallelle screening. Momenteel wordt
onderzocht of met het zo verkregen patiëntprofiel voor deze
auto-antilichamen het verloop van de ziekte te volgen is. Op basis van
de daarbij verkregen informatie kan wellicht in de toekomst een meer
patiënt-gerichte medicatie toegepast worden. De toepassingen beperken
zich echter niet tot het monitoren van reuma of andere
auto-immuunziekten: SPR imaging is geschikt voor het onderzoeken van
vele typen biomoleculaire interacties.
schema van een SPR meetopstelling, met een laser, een camera en een
chip met goudvlakjes waarop een eiwitcoating is aangebracht
Schematische weergave van de meetopstelling, met in het midden de
sensorchip met goudvlakjes die een coating hebben gekregen waarlangs
verdund serum wordt geleid, en rechts het camerabeeld.
Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van dr.ir. Richard
Schasfoort, onderzoeker van de BIOS Lab-on-a-chip groep, onderdeel van
het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie van de Universiteit Twente,
in samenwerking met afdeling Biomoleculaire Chemie van de Radboud
Universiteit Nijmegen onder leiding van Prof.dr. Ger Pruijn. Het is
mogelijk gemaakt dankzij het project `Proteomics on a chip for
monitoring autoimmune diseases' gefinancierd door de
Technologiestichting STW.
Het in het onderzoek gebruikte iSPR-instrument werd ontwikkeld door
IBIS Technologies BV, een UT spin-off. Schasfoort, die in 2001 ook een
Vernieuwingsimpuls ontving voor SPR-onderzoek, is nu part time
verbonden aan deze onderneming.
Het artikel `Biomolecular interaction monitoring of autoantibodies by
scanning SPR microarray imaging' van Angelique Lokate, Bianca Beusink,
Geert Besselink, Ger Pruijn en Richard Schasfoort verschijnt
binnenkort in de Journal of the American Chemical Society (JACS) en
staat nu al online. Het kan als pdf worden toegestuurd.
Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der Veen, tel (053) 4894244
Top
Laatst gewijzigd op 22-10-2007 14:07:47 door Webmaster
Universiteit Twente