De krant doorgeklikt
Het bestuur van het Stimuleringsfonds voor de Pers heeft aan minister dr Ronald Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap rapport uitgebracht over een studie naar de transformatie en innovatie die in de dagbladpers gaande is. Aanleiding tot deze studie vormden de alarmerende geluiden over ontwikkelingen in deze bedrijfstak en de vraag naar vernieuwing die hiermee verband houdt. Tevens geeft het Stimuleringsfonds hiermee gehoor aan een verzoek van de ambtsvoorganger van de huidige minister om die ontwikkelingen nader te onderzoeken en te adviseren over hoe in dit licht de kwaliteitsjournalistiek behouden kan worden.
Het rapport 'De krant doorgeklikt' bevat allereerst een schets van het transformatieproces waarin de dagbladpers zich nationaal en internationaal bevindt en waaraan verschillende oorzaken ten grondslag liggen. Dalende oplagen, verschuivingen in advertentie-inkomsten van drukmedia naar het internet, ontlezing bij de jongere generatie en de toenemende betekenis van internet op het gebied van de informatievoorziening nopen dagbladen tot actie. Met het oog op de continuïteit van hun ondernemingen hanteren uitgevers verschillende strategieën en instrumenten die, afzonderlijk of in combinatie, variëren van kostenreductie tot digitalisering van het product krant. Het probleem dat zij daarbij moeten zien op te lossen is de spanning tussen kostenreductie en investeren in nieuwe modaliteiten als de krant op maat, de e-paper en internetproducties. De uitgever staat daarbij voor de taak beter in te spelen op het multimediale gedrag van lezer en adverteerder en ontwikkelt daartoe een multimediaal aanbod.
Het Stimuleringsfonds constateert dat de sense of urgency om te innoveren in de krantenwereld toeneemt maar dat het aan voldoende middelen ontbreekt om 'door te pakken'. Ook al kunnen er kritische kanttekeningen worden geplaatst bij de durf om nieuwe dingen te doen, in redelijkheid kan eveneens worden gezegd dat het berijden van een dubbel spoor - dat van de krant en dat van internet - bij veel uitgevers de financiële kracht te boven gaat. De overheid zou daarom een financiële 'schoenlepelfunctie' voor deze sector kunnen bieden om soepel in het nieuwe digitale schoeisel te stappen en ook langs die weg te waarborgen dat zij haar fundamentele rol kan blijven vervullen ten behoeve van de meningsvorming in onze democratische samenleving. Het mediabeleid van de overheid omvat enerzijds een voorwaardenscheppend beleid gericht op het bevorderen van voldoende expressiemiddelen in de samenleving. Anderzijds brengt haar zorgplicht met zich mee dat ook voor de burger pluriforme informatie beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar blijft. Zo'n beleid komt er op neer dat de overheid voorwaarden schept in de vorm van 'hulp tot zelfhulp', maar op afstand blijft wat betreft de inhoud van uitingen. Vormen van permanente overheidssteun verdragen zich niet met een dergelijk beleidsconcept; vormen van tijdelijke, projectmatige financiële prikkels van de zijde van de overheid wel.
Die financiële prikkels kunnen bijvoorbeeld gericht zijn op onderzoeksprojecten die de bedrijfstak als geheel ten goede komen. Maar ze kunnen ook de vorm hebben van het tijdelijk en gericht ondersteunen van innovatie-experimenten, onder meer met alternatieve elektronische dragers voor journalistieke informatie. Aan de voorbereiding en uitvoering van een dergelijk innovatiebeleid voor de pers wil het Stimuleringsfonds voor de Pers zijn bijdrage blijven leveren.
'De krant doorgeklikt. Innovatie en transformatie in de dagbladpers', Rapporten Stimuleringsfonds voor de Pers, R9, is te bestellen bij
Bestellen:
De krant doorgeklikt / druk 1
-