Gemeente Lansingerland
Gemeente, politie en instellingen gaan nauw samenwerken
Convenant Gosa
Bij een groeiend aantal jongeren - en op steeds jeugdiger leeftijd -
komen problemen voor met opvoeding en opgroeien. Een artikel hierover
uit de Heraut.
Convenanten ondertekend
Lansingerland -Woensdag 31 oktober 2007 werden de convenanten
ondertekend waarin de afspraken zijn vastgelegd over de samenwerking
tussen alle bij het Gemeentelijk Overleg Sluitende Aanpak (GOSA)
betrokken instellingen. Het GOSA, al actief sinds begin 2006, beoogt
de vroegtijdige en gecoördineerde aanpak van meervoudige problemen -
bijvoorbeeld drugsgebruik gecombineerd met crimineel gedrag - bij
zowel jongeren als volwassenen. Daarvoor worden twee teams gevormd.
Het Coördinatieteam Sluitende Aanpak Jeugd (CSAJ) voor jongeren van 0
tot 23 jaar en het Coördinatieteam Sluitende Aanpak Volwassenen
(CSAV). De gemeente voert de regie op activiteiten in het kader van
het GOSA. In een gesprek met deze krant gaven wethouder Naushad
Boedhoe (PvdA), voorpostfunctionaris van bureau Jeugdzorg Ben
Eijkelhof, GOSA-regisseur van de gemeente, Leonique van Tol en
beleidsadviseur Werk, Inkomen en Zorg, Euridice Cruden een
uiteenzetting over doel en opzet van het GOSA.
Door Gerrit Kool
Bij een groeiend aantal jongeren - en op steeds jeugdiger leeftijd -
komen problemen voor met opvoeding en opgroeien. Die kunnen het gevolg
zijn van slechte gezinsomstandigheden, financiële- of
huisvestingsproblemen, gezondheidstoestand, problemen op school, op
het werk of met de politie. Niet alleen werden die problemen soms pas
laat gesignaleerd, ook wisten kinderen en hun ouders niet altijd waar
ze ermee terecht konden. Waardoor er geen toereikende hulp kwam of de
situatie verslechterde. Het GOSA moet een tijdige, adequate ingreep in
probleemsituaties mogelijk maken. Door preventie of hulpverlening,
desnoods ongevraagd als ouders of jeugdigen niet willen meewerken.
Anders gezegd: bemoeizorg.
Bij meervoudige problematiek
De gemeente heeft met GOSA een sluitstuk op de bestaande netwerken
voor de leeftijdsgroepen 0-4, 4-12 en 12-23 ontwikkeld waarin de
betrokken instellingen regelmatig bij elkaar komen om
probleemsituaties te bespreken. Als zij geen goede oplossing kunnen
vinden omdat de zaak erg ingewikkeld ligt kunnen zij het GOSA
inschakelen.
Ben Eijkelhof: `Binnen die netwerken gaat het gewoonlijk om zaken met
een relatief eenvoudige problematiek die door die partners bestreken
kan worden. Komt het naar GOSA, dan gaat het om gevallen waarin een
meervoudige problematiek speelt, bijvoorbeeld opvoedproblemen in
combinatie met grote financiële problemen of huiselijk geweld '.
Wethouder Boedhoe: `Vroeger had iedere instelling haar
verantwoordelijkheid. Daar waar het echt noodzakelijk was vond
afstemming plaats, soms een beetje ad hoc. Met GOSA krijg je met name
een versterking van de horizontale samenwerking'.
Voor volwassenen is er een vergelijkbaar traject opgezet. Dat richt
zich op inwoners van de gemeente in de leeftijdsgroep 24+ met een
meervoudige problematiek op het gebied van gezin, huisvesting,
gezondheid, werk, vrije tijd, financiën of politie/justitie.
Coördinatieteams
Vaste partners in het GOSA zijn de gemeente, de voorpostfunctionaris
van Bureau Jeugdzorg en de jeugdcoördinator van de Politie. Zij
vertegenwoordigen de elementen preventie, hulpverlening en justitiële
aanpak en zijn de vaste deelnemers in de coördinatieteams. Hun aantal
is beperkt gehouden, zeker ook met het oog op de privacy.
Voor het Coördinatieteam Sluitende Aanpak Jeugd (CSAJ) zijn de
netwerkpartners voor 0- tot 4-jarigen de consultatiebureaus,
kinderopvang, peuterspeelzalen en de Stichting Vroeghulp. In de
leeftijdscategorie 4 tot 12 zijn het de GGD, de Interne Begeleider
Basisonderwijs, de Stichting Kwadraad, de Schoolbegeleidingsdienst en
het schoolmaatschappelijk werk. In het netwerk voor de oudste
leeftijdsgroep nemen zorgcoördinator, leerlingbegeleider,
schoolmaatschappelijk werk, schoolarts of jeugdverpleegkundige,
orthopedagoog en schooladministratie deel.
De voorpostfunctionaris is aanwezig bij alle netwerken en vormt zo de
verbinding naar het GOSA.
In samenwerking met andere jeugdinstellingen zorgen gemeente, de
voorpostfunctionaris van bureau Jeugdzorg en de jeugdcoördinator van
de Politie ervoor dat gecompliceerde problemen van kinderen of
jongeren worden besproken en waar nodig een hulpverleningstraject
wordt opgestart.
CSA Volwassenen sluit aan op de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
en komt in de plaats van het OGGZ Platform. Er nemen meer
maatschappelijke organisaties in deel, waardoor het inhoudelijk breder
is geworden. Het heeft als vaste kern de gemeente, de Regiopolitie, de
Stichting Kwadraad, GGZ Delfland, 3B Wonen, De Brijder Verslavingszorg
en de Stichting MEE. En ook Jeugdzorg wordt een vaste partner voor het
CSAV, aldus Euridice Cruden. Daarnaast kunnen Vluchtelingenwerk 3B,
Zorg Compas en Vierstroomzorgring deelnemen.
Ook hier is de doelstelling om door een gerichte aanpak escalatie van
problemen te voorkomen.
De gemeente kan als regisseur zorgen voor een verbinding tussen de
coördinatieteams wanneer er zaken zijn die met elkaar verband houden,
bijvoorbeeld bij kinderen in gezinnen waar ook huiselijk geweld
voorkomt.
Privacygevoelig
Met de samenwerkende partners zijn afspraken gemaakt over de
uitwisseling van gegevens. Daarbij wordt rekening gehouden met de Wet
Bescherming Persoonsgegevens, de Wet Politieregisters en andere
regelgeving waaraan partners gebonden zijn.
Leonique van Tol: `We hebben een document opgesteld waarin is
vastgelegd hoe er met privacygevoelige gegevens wordt omgegaan. Als
een geval bij het GOSA wordt aangemeld worden de ouders of betrokkenen
daarvan schriftelijk op de hoogte gesteld'. Eijkelhof: `En in de
onderliggende netwerken werken we met getekende
toestemmingsverklaringen. Als ouders zeggen dat ze het niet willen
gebeurt het niet en kan een zaak alleen anoniem besproken worden'.
De gedeelde informatie wordt beheerd door de gemeente. Daarvoor is een
speciaal registratiesysteem opgezet dat alleen voor een kleine groep
geautoriseerden toegankelijk is. Boedhoe: `Je zit hier in het
spanningsveld tussen privacygevoeligheid en de noodzaak van adequate
hulpverlening. Soms zal het belang van de privacy enigszins moeten
wijken'.
Als een gezin waarin zich meervoudige problematiek voordoet vanuit de
regio naar Lansingerland verhuist kunnen gegevens van instanties in de
gemeente van herkomst onder dezelfde waarborgen worden uitgewisseld.
Politiedeelname
De politie vertegenwoordigt het repressieve element in het GOSA. Bij
de politie speelt zowel de repressieve taak als die van
vroegsignalering en doorverwijzing een rol. Op grond van de Wet op de
Politieregisters mogen geen antecedenten uit de politieadministratie
aan GOSA worden verstrekt. `Maar', aldus jeugdcoördinator Monique
Janssen, `we kunnen wel een signaal afgeven als er op grond van wat
bij ons bekend is reden tot ernstige zorg bestaat'.
Een jongere die alleen wegens crimineel gedrag met de politie in
aanraking komt zal binnen dat circuit blijven tenzij de
jeugdcoördinator zorgsignalen onderkent. Die kunnen bijvoorbeeld naar
voren komen uit verhoren, via buurtagenten of door alertering via de
politie-informatiesystemen. In die gevallen kan het GOSA erbij
betrokken worden.
Meldpunt
De gemeente is bezig met het inrichten van een meldpunt waar signalen
met betrekking tot probleemsituaties kunnen binnenkomen. Die worden
dan door de gemeente binnen de netwerken afgestemd en doorgeleid naar
de deelnemende instellingen. Bij het meldpunt kan iedereen, ouders,
buurtbewoner, wijkagent of instelling, terecht die een zorgnoodzaak
wil signaleren. Natuurlijk, aldus wethouder Boedhoe, wordt met
meldingen zeer zorgvuldig omgegaan: `meld het als je iets merkt en
laat de vervolgstappen aan de professionals over. Het is beter dat
iets gemeld wordt dan dat zorg achterwege blijft'.
Convenanten
De tussen alle deelnemers gemaakte afspraken zijn nu vastgelegd in
convenanten. De samenwerking wordt daardoor minder vrijblijvend. Met
name de ermee gemoeide uitwisseling van privacygevoelige gegevens
wordt in die convenanten omgeven met alle waarborgen die de Wet
Bescherming Persoonsgegevens eist. Ook markeert de ondertekening naar
buiten toe het bestaan van de zorgstructuur die door het GOSA wordt
gevormd. Mensen komen daardoor op de hoogte van hoe het werkt.
Boedhoe: `We hebben de plicht tot informatie, als de mensen weten hoe
het werkt en dat er een meldpunt is wordt de toegankelijkheid van deze
zorgstructuur verbeterd'.
Fotobijschrift
Ben Eijkelhof (l), voorpostfunctionaris van bureau Jeugdzorg, en
wethouder Naushad Boedhoe lichten het initiatief toe. Foto: Trees
Borkus-Henskens.
© De Heraut, november 2007.
Zie ook: Samenwerking bij hulpverlening aan jeugdigen en volwassenen
Lansingerland