Senternovem


08-11-2007 | Chemie werkt op alle fronten aan vergroening

Afgelopen week sloten overheid en bedrijfsleven een duurzaamheidsakkoord, dat zich richt op een forse reductie van de uitstoot van broeikasgassen. De sector die hieraan de grootste bijdrage gaat leveren, is de chemische industrie. Pieter Verberne van Akzo Nobel vertelt meer over de plannen van de sector en zijn bedrijf, de rol van het Platform Ketenefficiency en de rol die hij verwacht van de overheid.

Vorige week sloten het kabinet en VNO-NCW een duurzaamheidsakkoord. Daarin zegt het bedrijfsleven toe om de komende jaren aanzienlijk te gaan investeren in energiebesparing, inzet van duurzame energiebronnen en minder uitstoot van broeikasgassen. De overheid belooft niet met milieumaatregelen te komen die de concurrentiepositie van het bedrijfsleven schaden. In 2020 moet dit resulteren in minimaal 20 procent minder uitstoot van broeikasgassen dan in 1990.

Pieter Verberne Vergroening
De grootste energieverbruikende sector van ons land is de chemische industrie. Die zal dus ook de grootste bijdrage moeten leveren aan de realisatie van het duurzaamheidsakkoord. Volgens Pieter Verberne, General Manager Energy en Vice President Base Chemicals van Akzo Nobel, is vergroening daarbij het sleutelwoord. "De stijgende energieprijzen en het klimaatprobleem dwingen ons in de richting van energiebesparing en groene brand- en grondstoffen. Voor de lange termijn werkt de Regiegroep Chemie, een projectgroep van het Innovatieplatform, aan innovaties op het gebied van industriële biotechnologie, katalyse en duurzame processen, materialen en procestechnologie. Als het gaat om echte innovaties, duurt het echter heel lang voordat dit vruchten afwerpt, omdat in onze sector zeer hoge eisen worden gesteld aan zaken als veiligheid en betrouwbaarheid. Bovendien zijn de afschrijvingstermijnen van investeringen heel lang. Daarom werken we ook aan maatregelen met een
korteretermijn-perspectief. Voor zover de sector dat collectief doet, doen we dat ook vanuit het Platform Ketenefficiency van EnergieTransitie, waar ik ook zelf zitting in heb. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om warmtekrachtkoppeling, gebruik van restwarmte, procesverbeteringen procesintensificatie. Daarnaast zijn we met onderwerpen bezig als een clearing house voor grondstoffen. Zo'n clearing house zou veel gesleep door Nederland kunnen voorkomen, en daarmee ook veel energie besparen."

Verduurzaming
Akzo Nobel is één van de voorlopers in de sector, getuige de hoge notering van het concern op de Dow Jones Sustainability Index. Verberne: "Ons beleid richt zich inderdaad sterk op duurzame ontwikkeling. Daarvoor gebruiken we intern in mijn Business Unit, een grote energiegebruiker, ook wel de term Green Powerhouse. Dat heeft betrekking op de hele keten van zoutwinning tot en met de productie van chloorproducten. Zo beschikken wij in Nederland over een aantal warmtekrachtcentrales. Hoewel dat door de stijgende gasprijzen economisch steeds minder aantrekkelijk is, proberen we die draaiende te houden door continu te werken aan flexibilisering en rendementsverbetering. In onze chloorfabrieken zijn we de modernste membraantechnieken gaan gebruiken ter vervanging van traditionele productie met kwik. Dat is beter voor het milieu en bespaart veel energie. Door al dit soort maatregelen werken we inmiddels 20 procent zuiniger dan in 1990. Een volgende stap, waar we net mee zijn begonnen, is het uitvoeren van zogeheten PI-scans om de mogelijkheden van procesintensificatie binnen het concern op het spoor te komen. Verder zijn we bezig met technologieën voor de langere termijn, zoals brandstofcellen, de toepassing van houtsnippers of afval als brandstof, en de opslag van CO2 in ondergrondse zoutcavernes. Op al die terreinen lopen inmiddels concrete projecten."

Steun
Voor een aantal van de geschetste ontwikkelingen verwacht Verberne meer steun van de overheid. "Warmtekrachtkoppeling, bijvoorbeeld, is een zeer efficiënte technologie om de uitstoot van CO2 sterk terug te dringen. Daarmee zouden we nog veel winst kunnen boeken. In Nederland zitten we helaas met het probleem dat het gas waarop de installaties draaien erg duur is geworden. In combinatie met de lage nachtstroomtarieven, veroorzaakt door kolenstroom met een bijna drie maal hogere uitstoot van CO2 per eenheid geproduceerde stroom, is de productie van elektriciteit in warmtekrachteenheden niet meer rendabel. Daarom pleiten we ervoor dat er een klimaatvergoeding komt voor de geproduceerde stroom uit wkk-installaties of een lager, speciaal wkk-tarief voor de inkoop van gas. Voor de overheid is dat een bijzonder goedkope manier om de CO2-uitstoot terug te dringen. Verder zou het bijvoorbeeld goed zijn als de overheid mee gaat investeren in de infrastructuur voor restwarmte. Dat soort netten wordt aangelegd voor zeker veertig jaar. Dat ligt buiten de scope van het bedrijfsleven."