De sleutel tot succes voor de kenniseconomie
376ste Dies Natalis Universiteit van Amsterdam
De Universiteit van Amsterdam (UvA) viert op dinsdag 8 januari haar 376ste Dies Natalis. Prof. dr. Dymph van den Boom, rector magnificus van de UvA, spreekt over de sleutel tot succes voor de kenniseconomie. Nederland maakt de omslag naar een kenniseconomie; de zogenaamde kennisparadox staat deze echter in de weg. Kennis was eens een omnivalente macht, maar verliest geleidelijk aan zijn sacrale positie. Wat is nu de sleutel tot succes voor de economie? De Diesredenaar is dit jaar prof. dr. Arnoud Boot, hoogleraar Ondernemingsfinanciering en financiële markten. Zijn rede heeft als titel Universiteit: van kostenpost tot motor van de economie. Na de voordrachten worden eredoctoraten uitgereikt aan de Amerikaanse socioloog Randall Collins en aan Jules Schelvis, auteur van de eerste volwaardige publicatie over Sobibor. Erepromotoren zijn prof. dr. Abram de Swaan en prof. dr. Hans Blom. Het programma wordt afgesloten met de prijsuitreiking 'UvA-docent van het jaar 2007'.
Eredoctoraten
Prof. Randall Collins (1941), hoogleraar Sociologie op de Dorothy Swaine Thomas-leerstoel aan de University of Pennsylvania (Philadelphia, VS), wordt algemeen erkend als een van de belangrijkste sociologen van deze tijd. Zijn werk getuigt van een indrukwekkende veelzijdigheid en een unieke eruditie. Het bestrijkt een breed scala aan thema's, die met elkaar verbonden zijn in een omvattend theoretisch perspectief. In zijn oeuvre zijn theorie en empirie, en de macro- en microsociale niveaus steeds op een heldere wijze met elkaar verbonden. Hij ontwikkelde onder andere een geopolitieke theorie over de dynamiek van concurrentie en conflict tussen staten, waarmee hij in 1980 de ontbinding van het Sovjet-rijk voorspelde. Na de aanslagen op de Twin Towers in 2001 voerde hij een vernuftig opgezet persoonlijk onderzoek uit naar reacties onder de Amerikaanse bevolking, zoals vlagvertoon - een onderzoek dat contra-intuïtieve resultaten opleverde, die echter overeenstemmen met sociologische theorieën over groepssolidariteit. Van geheel andere orde is zijn grote werk The Sociology of Philosophies (1998), waarin alle belangrijke scholen uit de tradities van de Aziatische en Europese filosofie worden geanalyseerd volgens een sociologisch model waarin de begrippen sociaal netwerk en emotionele energie centraal staan. In zijn meest recente boek Interaction Rituals (2004) past Collins ditzelfde model toe op een reeks onderwerpen uit de microsfeer van het sociale leven, zoals seksualiteit en individualisering; hij verbindt hierbij onder meer bevindingen uit de sociaal-wetenschappelijke conversatieanalyse met de uitkomsten van recent hersenonderzoek. Collins' rijke oeuvre bevat ook belangrijke en invloedrijke bijdragen aan de onderwijssociologie, de sociologie van sociale ongelijkheid en stratificatie, de gezins- en familiesociologie en de sociologie van kennis en wetenschap. Erepromotor is prof. dr. Abram de Swaan, universiteitshoogleraar Sociale wetenschap.
Jules Schelvis (1921) werd tijdens de grote razzia van 26 mei 1943 in Amsterdam met zijn vrouw en schoonfamilie opgepakt en via Westerbork naar Sobibor gedeporteerd. Zijn vrouw en schoonfamilie werden daar diezelfde dag nog vermoord. Schelvis slaagde erin aansluiting te vinden bij een groep die werd doorgestuurd naar een werkkamp. Dat redde zijn leven. Na een zwerftocht langs verscheidene kampen keerde hij na de nederlaag van nazi-Duitsland terug naar Amsterdam. Daar bouwde hij een nieuw leven op. Na zijn pensionering als hoofd Personeelszaken bij dagblad Het Vrije Volk ging Schelvis schrijven. Een deel van zijn werk is autobiografisch en voor een breed publiek, mede in het kader van het levend houden van de herinnering aan de Shoah. Zijn onderzoek naar het kamp Sobibor mondde tevens uit in een zeer zorgvuldig geschreven monografie: Vernietigingskamp Sobibor (1993). Sobibor kan gelden als een van de meest vernietigende van alle kampen. Over dit kamp, waar onder de vele slachtoffers zich bijna 35.000 uit Nederland aangevoerde joden bevonden, is niettemin weinig gepubliceerd. Het diepgravende bronnenwerk van Schelvis maakte van Vernietigingskamp Sobibor de eerste volwaardige publicatie. Het boeiende en knappe van de publicatie is dat het zich, hoewel persoonlijke inspiratie op geen enkele manier wordt ontkend, kenmerkt door een wetenschappelijk-afstandelijke toonzetting. Met dit boek heeft Schelvis een wetenschappelijke prestatie van formaat geleverd en de historische wetenschap een grote dienst bewezen. Het geldt als het standaardwerk bij uitstek over Sobibor. Erepromotor is prof. dr. Hans Blom, emeritus hoogleraar Nederlandse geschiedenis sedert de Middeleeuwen en oud-directeur van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD).
UvA-docent van het jaar
Wie zich de docent van het jaar van de Universiteit van Amsterdam mag noemen wordt dit jaar voor het eerst bepaald door de studenten van de UvA. Het is ook de eerste keer dat de bekendmaking en de prijsuitreiking onderdeel zijn van het programma van de Dies Natalis. Een kleine 3.000 studenten hebben online ca. 300 docenten genomineerd, aan de hand van acht criteria waaraan een goede docent moet voldoen. Daarna brachten de studieverenigingen de individuele voordrachten terug tot één voordracht per vakgebied. Dat leidde tot de longlist met 29 docenten. De jury, bestaande uit studenten van alle faculteiten, koos uit de longlist vervolgens een shortlist met de namen van vijf docenten. Deze vijf voordrachten werden op 13 december tijdens een verrassende bijeenkomst in het Betty Asfaltcomplex door de vijf studieverenigingen aan de jury en aan het publiek toegelicht en aangeprezen.
De genomineerden voor 2007 zijn:
- Drs. Peter Assink, voorgedragen door studenten Biologie
- Prof. dr. Joep Leerssen, voorgedragen door studenten Europese studies
- Dr. Rob Pauls, voorgedragen door studenten Religiestudies
- Dr. Harry Seijmonsbergen, voorgedragen door studenten Aardwetenschappen
- Dr. Maria Bonaria Urban, voorgedragen door studenten Italiaanse taal en cultuur
Na het voorlezen van het juryrapport zal juryvoorzitter Selma Janssen samen met de rector magnificus de vijf prijzen uitreiken: de prijs voor de docent van het jaar en de vier speciale prijzen voor de andere genomineerden. Zie onderstaande verwijzing voor meer informatie en het verslag van de nominatieavond.
Tijd en locatie
De viering van de Dies Natalis vindt plaats op dinsdag 8 januari om 15.00 uur in de Aula van UvA, Singel 411, Amsterdam.
Verwijzingen
www.docentvanhetjaar.uva.nl
Universiteit van Amsterdam