10 jan 2 008

De privatisering van landbouwkundig onderzoek en landbouwvoorlichting is maar ten dele een succes. De vragers van kennis betalen het onderzoek en de voorlichting wel, maar dat wil niet altijd zeggen dat ze ook krijgen wat ze nodig hebben. Innovatiemakelaars kunnen uitkomst bieden, meent promovendus ir. Laurens Klerkx van Wagenigen Universiteit.

De gedachte achter de privatisering van landbouwkundig onderzoek, voorlichting en onderwijs was dat het daardoor beter zou aansluiten bij de vragen van boeren. Als er meer marktwerking zou zijn en de vragers van kennis zouden betalen voor de diensten van onderzoekers en voorlichters, dan zou het systeem van innovatie in de agrarische sector vanzelf vraaggestuurder worden, was het idee.

Dat is echter maar gedeeltelijk uitgekomen, concludeert Klerkx uit zijn promotieonderzoek. In economische zin is de privatisering een succes. Want de vragers van kennis â boeren of anderen in de sector â betalen inderdaad steeds directer voor onderzoek of voorlichting en kunnen daardoor ook de vragen bepalen. Maar dat wil niet automatisch zeggen dat ze ook bruikbare antwoorden krijgen. Om de juiste vraag te stellen aan de juiste persoon moeten kennisvragers de weg weten in de markt van de landbouwkennis. En ook de âverkoperâ van kennis â de onderzoeker of voorlichter â moet leren hoe hij kan aansluiten bij vragen.

Omdat dit niet vanzelf gaat zijn de laatste jaren veel bedrijven en stichtingen ontstaan die vragers en aanbieders van kennis bij elkaar proberen te brengen. Klerkx noemt ze âinnovatiemakelaarsâ. Voorbeelden zijn het Innovatie Netwerk, de Melkvee Academie of Syntens. Die treden op als intermediair tussen verschillende partijen en zijn de smeerolie van het nieuwe systeem. Ze doen vaak nuttig werk, denkt Klerkx, en dragen bij aan innovatie. Een voorbeeld dat de promovendus noemt is Bioconnect, een platform van onder meer onderzoekers en boeren in de biologische landbouw. Via Bioconnect is er meer interactie tussen vragers en aanbieders van kennis, en dat leidt tot betere resultaten.

Maar probleem is dat het succes van de innovatiemakelaars lastig te meten is, of lastig specifiek aan hen toe te schrijven is. Daarom zijn bedrijven niet altijd bereid om te betalen voor hun diensten. Ook de overheid kan financiering van hun werk niet altijd verantwoorden. Toch denkt Klerkx dat een zekere mate van overheidssteun voor de makelaars nodig is om te zorgen dat ze kunnen blijven bijdragen aan innovatie.

Laurens Klerkx promoveert op vrijdag 11 januari bij prof. Cees Leeuwis, hoogleraar Communicatie- en innovatiestudies. / Joris Tielens

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op http://www.resource-online.nl.