ChristenUnie
Nieuwjaarstoespraak 2008 Arie Slob bij receptie PerspectieF
vrijdag 11 januari 2008 09:00 Béste wensen, wat heb ik dat de
afgelopen dagen weer veel horen zeggen. Privé kun je je daar makkelijk
iets bij voorstellen: het beste - dat is natuurlijk gezondheid en
geluk, geloof hoop en liefde voor jou en de mensen die je dierbaar
zijn. Dat wens ik jullie allemaal toe. Maar beste wensen, wat betekent
dat voor ons als politieke beweging? Vált er nog wat te wensen voor de
ChristenUnie?
Hebben we niet alles wat we konden begeren, hebben we niet het hoogst
haalbare bereikt: verkiezingswinst, een verdubbelde Kamerfractie, een
geslaagde formatie, een prachtig regeerakkoord, twee ministers en een
staatssecretaris, opnieuw een verkiezingszege in de provincies, zes
gedeputeerden, nieuwe ChristenUnie-burgemeesters, zelfs in een stad
als Deventer... Wat hebben we na zo'n historisch jaar als 2007 nog
méér te wensen voor 2008?
Ik stel die vraag niet als een puur theoretische, hypothetische
kwestie aan de orde. Ik heb de afgelopen tijd nogal eens de indruk
gekregen dat sommige mensen - buiten én binnen de ChristenUnie -
serieus denken dat het nu alleen nog maar achteruit kan gaan met onze
partij.
Ze zitten als het ware te wachten op de terugslag na zóveel voorspoed.
En ze interpreteren de werkelijkheid ook in die richting. Want voor
het eerst in de regering, dat kán geen succes zijn, dat móet wel pijn
doen, dat móet wel ten koste gaan van je principes die je als klein
kluppie in de marge zo makkelijk kon hooghouden.
Onheilsprofetieën
Noem het pessimisme of fatalisme, het is hoe dan ook een verschijnsel
waarmee we geconfronteerd worden. Het verrast me niet als andere
partijen zulke onheilsprofetieën over ons uitspreken. We leven in een
geseculariseerd land, en christelijke politiek roept naar haar aard
weerstand op. Het verbaast me dan wel, zoals kort geleden in Telegraaf
gebeurde, als anonieme bronnen kwaad spreken over ons. Zoiets went
nooit. Al kost het me ook weer geen moeite om zoiets van me af te
zetten
.
Wat me meer raakt is als christenen beweren - zoals ik laatst weer
ergens las - dat de ChristenUnie om pragmatische redenen het Woord van
God heeft ingeruild voor de macht, of op z'n minst belangrijke
principiële standpunten heeft losgelaten. En ik verbaas me ook over
het gemak waarmee dat soort vergaande uitspraken wordt gedaan. Laat ik
voor mezelf spreken: mijn inzet voor christelijke politiek is nog
onverkort hetzelfde als een kwart eeuw geleden, in de tijd dat ik als
tiener politiek actief werd. En dat bindt me met al die mannen en
vrouwen die voor de CU politiek actief zijn, het bindt me met de
inmiddels circa 28.000 leden van de ChristenUnie, het bindt me ook met
jullie als leden van Perspectief. Opkomen voor de eer van God in het
publieke leven. Vanuit Gods Woord concreet invloed uit proberen te
oefenen op de inrichting van dat publieke leven. Recht doen, trouw
betrachten. Gebruik maken van democratische mogelijkheden die ons in
dit land daarvoor gegeven worden. Mogelijkheden die anno 2008 groter
zijn dan we een aantal jaren geleden ooit gedacht hadden.
Jesaja
Valt er nog wat te wensen voor de ChristenUnie. Als christenen kennen
we de gewoonte elkaar een `gezegend nieuw jaar' toe te wensen. Dat
betekent dat we het niet van onszelf verwachten. Terugkijken op 2007
kunnen we in ieder geval stellen dat we rijk gezegend zíjn. Ons past
daarbij dankbaarheid in plaats van voldaanheid of zelfgenoegzaamheid,
gearriveerdheid.
Toch is duidelijk: nee, we zijn er nog niet. Ja, we hebben nog wat te
wensen, we hebben nog het béste te wensen. Want bij wijze van spreken
elke bladzijde van de bijbel laat ons zien dat we geen genoegen mogen
nemen met de samenleving zoals die nu is. Dat kwam weer scherp op m'n
netvlies toen ik laatst Jesaja 58 las. Van harte aanbevolen. Jesaja
houdt ons een geloofshouding voor die ook anno 2008 nog razend actueel
is. Ik zou hem mezelf en jullie graag willen voorhouden voor het
komende jaar.
Het 'ware' vasten
Waar gaat het over. Jesaja 58 gaat onder andere over vasten dat in het
teken staat van bekering. Eerst wordt aangegeven wat het vasten níet
zou moeten zijn. Welke houding daar in ieder geval niet bij hoort.
Bijvoorbeeld handel blijven drijven tijdens vastendagen, je arbeiders
afbeulen, ruzie maken met anderen. Op die manier, zegt Jesaja, wordt
je stem niet gehoord in de hemel.
Dan gaat het hoofdstuk verder over wat ik dan maar `het ware vasten'
noem. Een andere manier van in de werkelijkheid staan, een andere
manier van kijken naar de werkelijkheid, naar je medemens. Er klinkt
een oproep. Om misdadige ketenen los te maken, banden van het juk te
ontbinden, verdrukten te bevrijden en ieder juk te breken. Brood te
delen met de hongerige, onderdak te bieden aan armen zonder huis,
iemand te kleden die naakt rondloopt, je bekommeren om je medemensen.
Dán breekt je licht door als de dageraad, zegt de profeet Jesaja. En
even verderop in het hoofdstuk: dan zal men je noemen `Hersteller van
muren', `Herbouwer van straten'.
Wat een indringende oproep wordt hier gedaan. Alle christenen mogen
zich hierdoor aangesproken voelen. Ook anno 2008 een levenshouding
hebben waardoor `het licht kan doorbreken als de dageraad.' Het
ontwikkelen van zo'n houding vraagt onze activiteit. Er moet veel voor
opgeruimd worden. Weg met de in ons zelf gerichtheid. Weg met egoïsme.
Weg met het zaaien van onderling wantrouwen en verdachtmakingen. Weg
met consumptieverslaving, met gedrag dat verduistert in plaats van dat
het licht de ruimte krijgt om door te breken. Weg met onrecht dat
uiteindelijk mensen kapot maakt.
Verandering
Echte verandering begint van binnenuit, vernieuwt een mens, zorgt voor
een dienstbare levenshouding. Een levenshouding waarbij niet het
schepsel maar de Schepper centraal staat. Dán zal je licht als de
dageraad doorbreken.
Wat is dat ook in de politiek hard nodig. Er is namelijk nog zoveel
duisternis. In de politiek loop je daar iedere dag tegenaan. Dat zal
het komende jaar niet anders zijn. Naast een eigen stijl van politiek
bedrijven, biedt Jesaja ons ook een politiek programma voor 2008.
Misdadige ketenen losmaken, banden van het juk ontbinden, verdrukten
bevrijden, het juk breken - dat betekent onder andere werk maken van
een goed veiligheidsbeleid, bestrijden van onrecht in eigen land en
daarbuiten, mensen helpen om van hun eigen ketenen van verslaving af
te komen. Tegengaan dus van overmatig alcoholgebruik, een straf
drugsbeleid (blowverbod nu echt oppakken!), eindelijk een goed
prostitutiebeleid nu zo duidelijk is geworden dat afschaffing van het
bordeelverbod niet heeft gewerkt, enzovoort enzovoort.
Gerechtigheid
Jesaja roept op tot brood delen met de hongerige, onderdak bieden aan
armen, kleden van hen die naakt zijn, je bekommeren om je medemensen.
Hier klopt het christelijk-sociale hart van de ChristenUnie. Ook in
2008 hebben we nog veel te wensen. Ik denk onder andere aan
honderdduizenden Wajongers die maar niet aan het werk kunnen komen.
Aan de nog steeds scheve verhoudingen in de wereld. Millenniumdoelen
moeten aanzetten tot actie om die scheefheid weg te werken. Werken aan
internationale gerechtigheid, zoals in Afghanistan. Recht doen aan al
diegenen die onder het generaal pardon vallen, maar ook eindelijk
serieus werk maken van een goed terugkeerbeleid voor degene die daar
géén recht op hadden.
Jesaja 58 spreekt ook over het in ere houden van de Dag van de Heer.
Over de zegen die daaruit voort zal komen. Uiteraard denken we dan
politiek gezien aan het terugdringen van het aantal koopzondagen. Maar
bij het eerbiedigen van rust, denk ik ook aan het zetten van concrete
stappen op het punt van de balans tussen zorg en werk. Ik zeg daar nog
iets bij: voor 2008 zal ook de zorg voor de Schepping centraal moeten
staan. De olieprijzen stijgen fors (100 dollar per vat). Niet het
moment om verlaging van de accijns op brandstofprijzen te bepleiten,
maar het moment om echt iets te doen aan duurzame energie. Een
gevoelige taak voor het komende jaar.
Beste vrienden, ik ga afronden. Jullie merken het: we hebben veel te
wensen voor 2008. Al pratende, mede aangezet door Jesaja 58, begint
het te bruisen en te borrelen. Wij willen ook in 2008 licht laten
schijnen als de dageraad. Herstellers van muren zijn, herbouwers van
straten. Recht betrachten, gerechtigheid bevorderen. Laten we daar in
2008 onze politieke energie voor inzetten. `Nederig de weg gaan van
onze God'. Daarvoor wens ik ons allen in 2008 de zegen van God toe.