PH.Nieuwsbrief 285.10

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


MINDER SLACHTOFFERS IN NEDERLAND


In jaren 1995 -1999 bedroeg het aantal contacten van slachtoffers met letsel op een SEH in Nederland 1.240.000 gemiddeld per jaar. Voor de periode 2000- 2005 was dit aantal 890.000 ofwel 13,1% lager. Sinds 2000 daalde het aantal slachtoffers van ongevallen in de privé-sfeer met 26%. Voor sportblessures is die daling 16% en voor slachtoffers van verkeers- en bedrijfsongevallen 27% respectievelijk 19%. Deze gegevens zijn afkomstig van de Stichting Consument en Veiligheid en gedeeltelijk te vinden op www.veiligheid.nl. Een klein deel van de gegevens is op verzoek van het Julius Centrum apart uitgedraaid. Ondergetekende gebruikt de getallen bij het maken van een atlas en van toekomstscenario's voor de spoedzorg. Ik doe dat als onderdeel van een studie binnen het ZonMw programma voor Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen, het zogeheten GHOR-onderzoeksprogramma. De scenariostudie wordt openbaar op 19 september 2008, tijdens het achtste nationale congres over recente ontwikkelingen in de spoedzorg. Wil je nu al contact over de scenariostudie? Weet mij te vinden op a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl


GGZ WIL CONCURRENTIE OP ZORGPROGRAMMA'S


De Raden van Bestuur van grote instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg (GGz) staan thans voor een tweesprong. Ze kunnen hun eigen organisatie inrichten naar ziektebeelden: eerstelijnszorg voor lichte psychische problemen, zorgprogramma's voor naar ziektebeeld bijvoorbeeld voor patiënten met een depressie (tweedelijn) en zorgprogramma's en voor specifieke doelgroepen of voor mensen met multipathologie (derdelijn). Dat is één optie. De andere optie is de organisatie in te richten naar geldstroom. Dan is er een divisie voor de Awbz, voor de Wmo, voor de Zvw en voor de commerciële markt. Depressieve patiënten gaan dan al naar gelang de fase van hun aandoening en inkomen van de ene naar de andere divisie en weer terug. Uit een inventarisatie van Julius onderzoeker Adri Peters c.s. blijkt dat professionals van de meeste GGz instellingen kiezen voor zorgprogramma's en niet voor geldstroomdivisies. Daarbij vindt concurrentie op basis van zorgprogramma's. Hierbij zijn van belang de doorstroomtijd per patiënt binnen het programma en de kosten per maand dat een patiënt in zo'n programma verblijft. De kosten per professioneel consult zijn niet van belang. Die zijn dat weer wel bij een opdeling naar geldstroomdivisie.

Aanstaande donderdag 17 mei vindt een groot congres plaats van het Trimbos Instituut, het Julius Centrum en andere organisaties over zorgprogramma's. Een van de kernthema's is de concurrentie per zorgprogramma. Minister Ab Klink en Kaiser Permanente's top-psychiater Robin Dea openen het congres. Ondergetekende sluit af samen met de Maastrichtse onderzoeker dr. Bert Vrijhoef. Tussen opening en afsluiting zijn er vele deelsessies per type doelgroep van zorgprogramma's en over aspecten die alle zorgprogramma gemeen hebben zoals aansturing en bekostiging en relatie met de eerstelijn. Het is op dit congres exceptioneel druk. Bijna 500 professionals, managers en financiers tekenden in. Maar er is nog plaats. Wil je erheen? Surf dan naar www.heeldemensheeldezorg.nl Het artikel van Adri Peters c.s. vind je in het november nummer van het Maandblad Geestelijke Volksgezondheid.


ENGELSEN DOEN TRIAGE BIJ SPOEDZORG ANDERS DAN NEDERLANDERS: DEEL 1


De helft van de Nederlandse ziekenhuizen doet triage bij binnenkomst van patiënten op de Spoedeisende Hulpafdeling. Triagisten stellen dan de urgentie vast op basis van vijftig uitvraagprotocollen. De urgentie varieert van onmiddellijk hulp verlenen tot vier uur wachttijd. Het in Nederland gangbare Manchester Triage Systeem (MTS) en het Bostonse Emergency Severity Index (ESI) ontlopen elkaar daarin niet veel. Maar in Engeland doen triagisten meer dan alleen urgentie bepalen, zo bleek uit een bezoek van Julius onderzoekers kort voor de afgelopen kerstdagen aan de ontwerper van het Manchester Triage Systeem professor Keven Macway Jones te Manchester. Zijn triagisten bepalen per uitvraagprotocol welke professional de meest geschikte zorgverlener is: een huisarts, de SEH verpleegkundige, een SEH arts of een medisch specialist (in opleiding). Per uitvraagprotocol is vooraf bepaald wie op de Manchesterse locatie per tijdszone ('s nachts, overdag, 's avonds en weekeinde) de eerst aangewezen hulpverlener is. Dit is het eerste verschil tussen Engelse en Nederlandse triage. In de komende PH.Nieuwsbrieven volgen nog andere verschillen. Op 8 februari komt Macway Jones naar Nederland om te spreken over de verschillen tussen de Nederlandse en Engelse triage en de voor- en nadelen van beide. Bovendien komen alle Nederlandse studies en ervaringen met het Nederlandse Triage Systeem (NTS) tot nu toe aan de orde. Wil je naar dit vier uur durend congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.


STILLE BEDRIJFSKUNDIGE REVOLUTIE VINDT PLAATS IN ZIEKENHUIZEN


In december meldde CBO topmedewerker Ruben van Zelm dat in de honderd Nederlandse ziekenhuizen duizend projecten plaatsvinden om zorgpaden of zorgstraten aan te leggen. Voor patiënten met een specifieke klacht, bijvoorbeeld een pijnlijke heup, wordt dan van tevoren een traject ofwel zorgpad uitgestippeld met niet te veel en niet te weinig diagnostiek, een duidelijke verantwoordelijkheidstoedeling naar professional, een hoge doorstroomsnelheid en een informatiestroom via een webbased patiëntendossier, meestal gebaseerd op work flow management principes. De ontwikkeling is zo snel dat te spreken is van een bedrijfskundige revolutie. Commerciële klinieken werken allang met zorgpaden en boeken hoge doorstroomtijden en lage kosten. Maar gevestigde ziekenhuizen leggen nu ook zorgpaden aan. De meest recente ontwikkelingen met zorgpaden en zorgstraten (= een verzameling zorgpaden die veel overeenkomsten vertonen) komen aan de orde op een congres op 25 januari op het UMC Utrecht. Van tachtig van de honderd ziekenhuizen nemen professionals met een verpleegkundige, medische, bedrijfskundige en management achtergrond deel aan dit congres. Wil jij ook komen? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.


GOEDE KETENZORG STAAT 5 MAART CENTRAAL IN GOTHENBURG


Het International Network of Integrated Care (INIC) organiseert op 5, 6 en 7 maart haar achtste congres rond goede voorbeelden van zorgprogramma's. Dit jaar vindt het congres plaats in Gothenburg. Aan de orde komen goede voorbeelden rond tal chronische aandoeningen. Ze komen uit Oostenrijk, Zweden, Canada, Denemarken,. USA en ook Nederland. Op 5 maart vinden excursies plaats naar een disease management programma binnen het gezondheidscentrum te Lidköping en naar een nazorg programma van het Kungjälv ziekenhuis te Gothenburg. Op donderdag en vrijdag 6 en 7 maart vinden de lezingen plaats over de goede voorbeelden en een aantal plenaire sessies over het concept integrated care. Geef jij leiding aan een zorgprogramma? Doe jij daarover onderzoek? Surf dan naar http://www.integratedcarenetwork.org/Sweden2008/conf2008.php?opt=2 Ga mee en schrijf je in. Er gaat een grote delegatie Nederlanders naartoe.


CONGRES INDICATIESTELLING OP 28.3 BESPREEKT LANG VERWACHT SER ADVIES


Dezer dagen komt het advies van de Sociaal Economische Raad (SER) uit over de toekomst van de Awbz en van de indicatiestelling. Op 28 maart krijgt het grote aandacht op het zevende congres over Recente ontwikkelingen in indicatiestelling bij Awbz, Wmo, bureaus jeugdzorg, onderwijs, gebruikelijke zorg en psychogeriatrie. Als sprekers treden op CIZ bestuursvoorzitter Arjan Vermeulen (Awbz), VNG portefeuillehouder Joke Regouw (Wmo), Nivel onderzoeker José Peters (onderzoek draagvlak bij koepels voor indicatiestelling), auteur Kees van Rijswijk (samenhang onderwijs en Awbz), A. Struijs (onderzoek over ethiek van het protocol Gebruikelijke Zorg), projectleider Karel Diephuis (De doorbraken in de indicatiestelling van de Bureaus Jeugdzorg) en promovendus Henk Kraijo (eerste resultaten van onderzoek naar indicatiestelling voor respijtzorg bij dementerende ouderen). Ondergetekende begint en eindigt het congres met een voordracht, waarin het SER advies centraal staat. Vorig jaar trok dit nationale congres 300 personen. Wil je weer erheen om bij te tanken over recente ontwikkelingen van de laatste twaalf maanden? ? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing. Een dezer dagen gaat de papieren brochure het land in. Wil je zeker ervan zijn dat je die ontvangt? Mail dan naar congres organisator Margriet Hageman op g.m.c.hageman@umcutrecht.nl


GEZONDHEIDSONDERWIJS LOONT OP 8 APRIL


De theorie is duidelijk: gezondheidsonderwijs loont. Want kinderen beginnen minder snel met roken, drinken, vette voeding en andere ongezonde leefstijlen. Bovendien gaan hun leerprestaties vooruit als zij lekkerder in hun vel zitten. En dan gaat ook nog eens het schoolverzuim vanwege ziekte en stress omlaag. Ze leven langer en gezonder: want jong geleerd is oud gedaan. En last but not least: een middelbare school met gezondheidsonderwijs trekt meer leerlingen want ouders willen dat graag. Deze goed onderbouwde maar nog niet bewezen theorieën hebben twee Nederlandse middelbare scholen verleid om te starten met gezondheidsonderwijs, het aanpassen van hun schoolkantines, het maken van afspraken met de zorgverlening en het betrekken van ouders. Over hun eerste ervaringen en de eerste resultaten van onderzoek gaat een congres op 8 april 2008. Dat heeft als titel Recente ontwikkelingen in het gezondheidsonderwijs op middelbare scholen en op het middelbaar beroepsonderwijs. Een van beide scholen is de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke (WP), gelegen op tien minuten loopafstand van Station Bilthoven. Daar vindt het congres plaats. Aan de orde komen nationale ontwikkelingen bij VWS, RIVM en NIGZ. Ook komt het onderwijs zelf aan bod rond elk van de zeven ongezonde leefstijlen: 1. te weinig bewegen, 2. roken, 3. te veel alcohol- en drugsgebruik, 4. verkeerde, te weinig of te veel voeding 5. Internet- en spelletjes verslaving 6. stress en pesten tussen scholieren 7. onveilig vrijen. Alle lesmateriaal en didactiek om over de zeven gezondheidszondes kennis over te dragen, vaardigheden bij te brengen en attitude te wijzigen worden in maar liefst 18 workshops aan de orde gesteld. Verder brengt Julius onderzoeker dr Gerdien de Weert de eerste resultaten naar buiten van een gezondheids vragenlijstonderzoek onder alle leerlingen van de WP. Dit congres is een must voor preventiefunctionarissen, jeugdartsen, docenten en schoolleiders. Wil je er heen? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing. Een dezer dagen gaat de papieren brochure het land in. Wil je die ontvangen? Mail dan naar congres organisator Margriet Hageman op g.m.c.hageman@umcutrecht.nl


ZONMW DEELT KENNIS OVER IMPLEMENTATIE OP 6 EN 7 MAART


Het programma voor de vierde editie van Kennis Beter Delen op 6 en 7 maart 2008 bestaat uit meer dan 110 sessies, waarin mensen hun kennis over en ervaringen met implementatie delen.

Die kennis is voor hulpverleners, managers én beleidsmakers binnen de (preventieve) zorg onmisbaar. Ik geef een voorbeeld van wat aan de orde komt over bij voorbeeld patiëntveiligheid. Over dit onderwerp vinden zes sessies plaats over: 1. Reduceren van vermijdbare schade met 50% door aantoonbare resultaten op tien thema's 2. Slimme implementatie van een systeem voor veilig incidentmelden en risicomanagement: do's en don'ts 3. Audits als hulpmiddel voor het creëren van een veiligheidscultuur binnen een instelling 4. Implementatie van het Veiligheids Management Systeem (VMS) op basis van de NTA 8009:2007 5. Inkoop van diabetesketenzorg 6. Samenwerken aan transparantie en veiligheid - Quick Scan en Quick Plan met behulp van het INK-model . Ook bij de thema's over preventie, care en gewestelijke gezondheidszorg vinden vele van dergelijke diep op de problematiek ingaande sessies plaats. Wil je jouw kennis delen met die van anderen? Wil je dat eens doen voor de verandering? Surf dan naar www.kennisbeterdelen.nl


BESTE WENSEN VOOR 2008


Onlangs kreeg ondergetekende vier complimenten van buitenlandse gasten die een paar dagen de Nederlandse gezondheidszorg bezochten: 1. Wat zijn de artsen en verpleegkundigen ijverig! 2. Alles doet het! 3. Wat zijn er veel contacten tussen eerstelijn, ziekenhuis en ouderenzorg! 4. Wat zijn alle gebouwen mooi! Graag geef ik deze complimenten door aan alle PH.Nieuwsbrieflezers. Laten zij een bron van inspiratie zijn voor jouw behandelen, wetenschappelijk onderzoek en management. Er is reden genoeg om trots te zijn. Er is geen enkele aanleiding om in 2008 de beuk erin te doen of het roer om te gooien. Wel is er altijd aanleiding om kritisch te zijn op jezelf en op anderen, om kennis te nemen van onderzoek en ervaringen van anderen en zelf te experimenteren met preventie, werkprocessen en structuren. Graag wens ik jou een trots, kritisch en experimenterend 2008 toe.


VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 243.1, 243.2, etc) je ontving.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356