* 14-01-2008: Kamervragen over luchtbotsing met vogels
Geachte Voorzitter,
Hierbij geef ik mede namens de minister van Verkeer en Waterstaat antwoord op de
vragen van de leden Schreijer-Pierik en Haverkamp (beiden CDA) over luchtbotsing met
vogels.
1
Heeft u kennisgenomen van het bericht dat een KLM-vliegtuig op dinsdag 20 november jl.
kort na de start vanaf Schiphol is teruggekeerd naar de luchthaven omdat één motor
uitviel als gevolg van een botsing met vogels? 1)
Ja.
2
Kunt u aangeven hoeveel incidenten van deze of vergelijkbare aard hebben plaatsgevonden
in de afgelopen vijf jaar op en rond de luchthaven Schiphol? Kan deze vraag ook
beantwoord worden met betrekking tot andere civiele en militaire luchthavens in den
lande? Is er sprake van een toename van het aantal incidenten?
Gemiddeld keert tien keer per jaar een vliegtuig naar Schiphol terug na een botsing met
één of meerdere vogels in de lucht. Er zijn standaardprocedures voor het handelen bij
verminderd vermogen van één van de motoren. Deze procedures worden door piloten
getraind. Bij een botsing met één van de motoren is er dan ook geen sprake van een
onaanvaardbare toename van het risico. Een botsing met meerdere motoren kan
- afhankelijk van het aantal motoren - echter wel catastrofale gevolgen hebben.
Per jaar bedraagt het totaal aantal geregistreerde botsingen met vogels (zowel met als
zonder schade) gemiddeld vijf per 10.000 vliegbewegingen. In de periode januari tot en
met november 2007 waren er relatief veel botsingen; 6.6 per 10.000 vliegbewegingen. Op
de overige civiele luchthavens zijn geen gevallen bekend van het terugkeren van een
vliegtuig ten gevolge van een vogelaanvaring.
Ministerie van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit
Directie Natuur
Willem Witsenplein 6
Postadres: Postbus 20401
2500 EK 's-Gravenhage
Telefoon: 070 - 3786868
Fax: 070 - 3786100
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
23 november 2007 2070805380 DN. 2007/3675 14 januari 2008
Kamervragen over luchtbotsing met
vogels
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
14 januari 2008 DN. 2007/3675 2
Hoewel er in 2007 dus relatief meer incidenten waren met vogelaanvaringen dan de jaren
daarvoor, is het prematuur te stellen dat er sprake is van een structurele toename van het
aantal incidenten.
3 en 4
Welke maatregelen worden er genomen om vogelpopulaties te beheersen en aanvaringen
met vliegtuigen te voorkomen?
Hoe is het faunabeheer rond de luchthaven Schiphol en andere civiele en militaire luchthavens
geregeld? Kunt u een toelichting geven over de huidige verantwoordelijkheidstoedeling
met betrekking tot het beheren en beheersen van de vogelpopulaties, waaronder
ganzen, op en rond de luchthavens?
De maatregelen kunnen worden ingedeeld in drie groepen:
1) Onderzoek & Preventie: Activiteiten waarmee kennis van vogelpopulaties wordt
opgebouwd en activiteiten waardoor het luchthavengebied onaantrekkelijk wordt door
onder andere breed gebruik van speciale 'vogelonvriendelijke' grassen, bestrijding van
muizen en andere foerageerbronnen.
2) Repressie: Er zijn 24 uur per etmaal 'Bird Controlers' van de luchthaven actief om vogels
in het luchtvaartterrein te bestrijden. In totaal heeft de luchthaven 16 'Bird Controllers' in
dienst. Het gaat dan om activiteiten met betrekking tot het vangen van vogels en elders in
Nederland uitzetten alsmede het verjagen van vogels door onder andere het laten horen
van angstkreten van vogels, gaskanonnen afschieten, schriklinten spannen, gebruik van
groene laser, pyrotechniek, fly-away molentjes en inzet van border collies. Ter ondersteuning
van de verjaging is afschot ook een mogelijkheid. Dit is beleidsmatig
genormeerd door Amsterdam Airport Schiphol.
In Noord-Holland is ontheffing ex artikel 68 Flora- en faunawet verleend voor het terrein
van Amsterdam Schiphol Airport om aldaar alle beschermde dieren die een gevaar voor
het luchtverkeer zouden kunnen betekenen, te verjagen en zonodig te doden. Daarnaast
heeft de Wildbeheereenheid Haarlemmermeer (WBE) een ontheffing ex artikel 68 Floraen
faunawet voor het doden van diverse ganzensoorten in verband met de vliegveiligheid
in een straal van 6 km rond de start- en landingsbanen.
3) Planologische maatregelen: Voor de omgeving van Schiphol zijn in het Luchthavenindelingbesluit
Schiphol beperkingen opgenomen ten aanzien van vogelaantrekkende
bestemmingen en vormen van grondgebruik.
In lijn met het vogelbeperkingengebied Schiphol zullen beperkingenzones voor Groningen
Airport Eelde, Maastricht Aachen Airport, Rotterdam Airport en Lelystad Airport worden
ingesteld. Dit houdt dus in dat binnen een zone van 6 km rondom het banenstelsel vogelaantrekkende
(nieuwe) bestemmingen (bijvoorbeeld een vuilnisstortplaats of open riool)
verboden zijn. Uitzondering is mogelijk indien wordt aangetoond dat het risico voor de
luchtvaart ten gevolge van de nieuwe bestemming niet toeneemt.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
14 januari 2008 DN. 2007/3675 3
Amsterdam Airport Schiphol is verantwoordelijk voor de vogelbestrijding op het luchthaventerrein.
De provincie Noord-Holland is verantwoordelijk voor het beheren en
beheersen van de vogelpopulaties in de omgeving van Schiphol. De Faunabeheereenheden
en de wildbeheereenheden voeren het beheer uit. Hiervoor krijgen zij
ontheffingen voor verjaging en afschot van de provincie.
5
In hoeverre heeft de onlangs aangenomen Wet Regionalisering Burger- en militaire
Luchthavens (RBML) effect op de verantwoordelijkheidstoedeling voor het faunabeheer
op en rond de luchthavens?
RBML heeft geen invloed op de verantwoordelijkheidstoedeling voor het faunabeheer op
en rond de luchthavens.
6
Functioneert de Faunabeheereenheid (FBE) die verantwoordelijk is voor het gebied op en
rond Schiphol op dit punt naar behoren? Bieden de direct en indirect betrokken provincies
voldoende beleidsruimte aan de FBE's om effectief beheer van vogelpopulaties mogelijk te
maken? Hoe beoordeelt u het functioneren van FBE's rond de andere luchthavens?
De Faunabeheereenheid functioneert naar behoren. Desondanks groeien de ganzenpopulaties
rond Schiphol en kunnen daardoor extra gevaar voor de vliegveiligheid
opleveren. Dit vraagt om intensivering van beleid.
De provincies bieden voldoende beleidsruimte aan de Faunabeheereenheden om effectief
beheer van de vogelpopulaties mogelijk te maken. Behalve dat er ontheffingen ex
artikel 68 Flora- en faunawet zijn verleend, is de provincie Noord-Holland al enige tijd in
gesprek met Schiphol en andere betrokkenen (onder anderen de Faunabeheereenheid en
omliggende Wildbeheereenheden) om te komen tot een integraal plan ter voorkoming
van vogelaanvaringen rond Schiphol. Dit plan moet leiden tot een effectieve beheersing
van de vogelpopulaties rond Schiphol.
Ik heb geen signalen ontvangen dat de Faunabeheereenheden op Schiphol of andere
luchthavens niet goed functioneren.
7
Zijn er voldoende waarborgen om blijvend tot een effectieve beheersing van de vogelpopulaties
rond Schiphol en de andere luchthavens te komen? Vindt er ook van rijkswege
toezicht plaats op het faunabeheer rond Schiphol en andere luchthavens?
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
14 januari 2008 DN. 2007/3675 4
Schiphol, de provincie en andere betrokkenen werken gezamenlijk aan een integraal plan
ter voorkoming van luchtbotsingen. De luchthaven zelf wordt onder andere op het gebied
van vogelbestrijding geauditeerd door Inspectie Verkeer & Waterstaat (IVW) en Schiphol
voldoet aan de eisen die IVW op dit gebied stelt.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
1) De Gooi en Eemlander, 21 november 2007
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit