Oplossen loodwitpigmenten speelt rol bij achteruitgang olieverfschilderijen
Promotie Scheikunde
dinsdag 15 januari, 12.00 uur
Annelies van Loon onderzocht chemische degradatieverschijnselen in olieverfschilderijen van zeventiende-eeuwse Hollandse meesters uit de Oranjezaal in Paleis Huis ten Bosch, het Mauritshuis in Den Haag en andere collecties. Onder invloed van omgevingsfactoren zoals licht, vocht of temperatuur vinden chemische processen plaats in de verf waardoor de stabiliteit ervan wordt aangetast en het uiterlijk van het verfoppervlak op het schilderij verandert. Kleuren vervagen of kunnen zelfs verdwijnen, zwarte verf wordt wit, in de verf ontstaan kleine bolletjes, de verf wordt transparanter en donkerder, en er zetten zich korsten af aan het oppervlak. Van Loon ontdekte dat het oplossen van het loodwitpigment in de olieverf, waarbij zogenoemde loodzepen worden gevormd die erg mobiel zijn en zich door de verflagen heen kunnen verplaatsen, een prominente rol speelt bij het ontstaan van tal van deze verfdefecten. Van Loon verrichtte haar onderzoek naar de samenstelling van de verven en naar de onderliggende chemische en fysische processen aan de hand van verfdwarsdoorsneden die zij bestudeerde met behulp van diverse microscopische en analytisch-chemische onderzoekstechnieken. De vergaarde kennis met betrekking tot verouderingsprocessen is relevant voor de zowel de kunsthistorische interpretatie als de conservering van kunstwerken. Het onderzoek was onderdeel van het door NWO gesubsidieerde De Mayerne programma (2002-2006), een interdisciplinair project waarbij natuurwetenschappers, restauratoren en kunsthistorici betrokken waren.
Mw. A. van Loon: Color Changes and Chemical Reactivity in Seventeenth-Century Oil Paintings. Promotor is prof. dr. J.J. Boon.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.
Dit is een overzicht van promoties, oraties, afscheidscolleges en andere activiteiten aan de Universiteit van Amsterdam. Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam