Antwoorden op kamervragen van Van Gerven en Van Gijlswijk over de dreigende sluiting van de operatieafdeling en dagbehandeling van het MCL in Harlingen
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ-K-U-2818839
14 januari 2008
Antwoorden van minister Klink op kamervragen van de Kamerleden Van
Gerven en Van Gijlswijk over de dreigende sluiting van de
operatieafdeling en de dagbehandeling van het Medisch Centrum
Leeuwarden in Harlingen (2070805990).
Vraag 1
Wat is uw reactie op de dreigende sluiting van de operatieafdeling en
de dagbehandeling van het ziekenhuis in Harlingen, een onderdeel van
het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL)? 1)
Antwoord 1
Het MCL geeft aan dat de polikliniek in volle omvang blijft bestaan.
De beschikbaarheid van de verschillende specialismen wordt gehandhaafd
en men is voornemens het aantal specialismen zelfs uit te breiden. Ook
het huisartsenlaboratorium en kleine ingrepen blijven beschikbaar in
Harlingen. Huisartsen kunnen daarbij tijdens kantooruren op dagen dat
specialisten aanwezig zijn voor kleine spoedeisende zaken patiënten
sturen.
MCL harlingen beschikt ook over een röntgen afdeling. Kleine
poliklinische ingrepen in combinatie met dagbehandeling blijven ook
mogelijk. Momenteel is de ten uitvoerlegging van het besluit een maand
uitgesteld, tot 3 maart 2008. Enkele alternatieven worden overwogen,
waaronder middelen om de oogheelkundige zorg beschikbaar te houden.
Dit komt er op neer dat één derde van de bestaande OK-voorzieningen en
dagbehandeling beschikbaar blijft in Harlingen.
Ik kan mij voorstellen dat het sluiten van de OK-functie op bezwaren
stuit maar bovenstaande geeft tegelijkertijd aan dat de locatie
Harlingen op een substantieel niveau in stand blijft.
Vraag 2
Hoe beoordeelt u het massale verzet dat is ontstaan vanuit de
bevolking?
Antwoord 2
Zoals ik in mijn antwoord op vraag 1 aangeef, kan ik mij voorstellen
dat het sluiten van de OK-functie op bezwaren stuit. Ik begrijp dat
men gewend is om voor bepaalde (lichtere) ingrepen naar het ziekenhuis
"om de hoek te gaan". Echter het MCL geeft aan dat het aantal
behandelingen zonder problemen door de ziekenhuislocatie in Leeuwarden
kan worden overgenomen. De locatie is goed bereikbaar; voor zwaardere
ingrepen maken patiënten uit de regio Harlingen immers al gebruik van
de OK-voorzieningen in Leeuwarden. Zowel de beschikbaarheid als de
bereikbaarheid van ziekenhuiszorg voor de bevolking in de regio is
goed gewaarborgd. MCL heeft in Leeuwarden een volwaardige spoedeisende
eerste hulp.
Huisartsen kunnen tijdens kantooruren op dagen dat specialisten
aanwezig zijn voor kleine spoedeisende zaken patiënten sturen.
Vraag 3
Wat vindt u van de zienswijze van de huisartsen in Harlingen die
pleiten voor uitbreiding in plaats van sluiting van de
operatieafdeling en de dagbehandeling, en tevens aangeven dat
patiënten uit Harlingen een weerzin hebben tegen grote ziekenhuizen
waarin ze zich een nummer voelen en in de gangen verdwalen?
Antwoord 3
De afweging tot sluiting van de OK-afdeling en OK-gerelateerde
dagbehandeling in tegenstelling tot handhaving of uitbreiding is een
afweging van het MCL. Daarbij zijn alle patiënten in Nederland vrij te
kiezen van welk ziekenhuis zij gebruik maken. Sneek heeft een kleiner
ziekenhuis en is daarmee wellicht een alternatief voor de hier
genoemde patiënten.
Vraag 4
Wat zijn de precieze beweegredenen van de directie van het MCL om tot
sluiting van deze afdelingen in Harlingen over te gaan? Wat is uw
reactie daarop?
Antwoord 4
Uit navraag bij het MCL is gebleken dat de OK-afdeling verouderd was,
niet meer aan alle arbo-eisen voldeed en aangepast diende te worden om
nog op verantwoorde wijze zorg te kunnen bieden. Het aantal ingrepen
en behandelingen dat plaatsvindt in Harlingen is niet toereikend, dat
maakt dat een noodzakelijke vernieuwing verliesgevend zou zijn. Hier
staat tegenover dat de locatie in Leeuwarden het aantal ingrepen en
behandelingen zonder extra investeringen kan overnemen - er is daar
OK-capaciteit over - en een groot deel van de patiënten van de locatie
Harlingen al uit de regio Leeuwarden of ten oosten daarvan komt. Daar
komt bij dat de polikliniek in volle omvang blijft bestaan, röntgen-
en laboratoriumonderzoek uitgevoerd wordt en de poliklinische
specialismen worden uitgebreid.
Ik meen dat het MCL met de huidige herverdeling van activiteiten een
weloverwogen invulling geeft aan zijn eigen verantwoordelijkheid.
Waarbij voor alle patiënten in de regio de beschikbaarheid en
bereikbaarheid van medische voorzieningen goed georganiseerd is.
Vraag 5
Is het waar dat het feit dat ziekenhuizen vanaf 2008 risicodragend
worden voor de kapitaallasten, zeer nadelig uitpakt voor het MCL,
waardoor de noodzakelijke investering van 3 miljoen euro voor de
modernisering van de operatiekamers in Harlingen onder grote druk is
komen te staan? Welke bedragen loopt het MCL precies mis door het
wegvallen van trekkingsrechten en dergelijke?
Antwoord 5
Ja, het is waar dat ziekenhuizen vanaf 2008 risicodragend worden voor
de kapitaallasten. Het MCL geeft aan dat aanpassingen van de
operatiekamers "zo'n drie miljoen euro" zal kosten. De afweging van
het MCL om niet te investeren hierin is volgens eigen zeggen omdat dit
"tot de grootste kostenreductie leidt". Invoering van integrale
prestatiebekostiging is mede ingevoerd om dergelijke afwegingen bij
het ziekenhuisbestuur neer te leggen. De bereikbaarheid en de
spoedeisende hulp is niet in het geding.
Vraag 6
Wordt het MCL niet op `apert onbillijke wijze' getroffen door de
kapitaallastenoperatie, een situatie waarin u heeft toegezegd het
verzoek tot ondersteuning in principe `welwillend' tegemoet te treden?
2)
Antwoord 6
Op basis van de informatie die nu beschikbaar is, kan ik de
beoordeling of het MCL op `apert onbillijke wijze' getroffen wordt
niet maken. Bij de invoering van prestatiebekostiging en met name de
wijziging in de bekostiging van de gebouwgebonden kapitaallasten
hanteer ik als uitgangspunt dat instellingen in staat gesteld moeten
worden om herverdelingseffecten, als gevolg van de verandering in de
kapitaallastenbekostiging, op te vangen. Ik wil voorkomen dat
ziekenhuizen door deze verandering in onoverkomelijke problemen komen.
Voor die gevallen waarbij in de overgangsperiode tijdelijke
maatregelen nodig zijn, heb ik gekozen voor een maatwerkbenadering,
daartoe ben ik met de NVZ overeengekomen een commissie van wijzen in
te stellen. De commissie zal een beoordeling doen op basis van
specifieke criteria welke aan de Tweede Kamer bekend gemaakt zullen
worden. Ieder ziekenhuis is vervolgens in de gelegenheid aan de
commissie van wijzen een aanvraag ter compensatie voor te leggen.
Vraag 7
Bent u bereid in dit concrete geval de helpende hand te bieden? Zo
neen, waarom niet?
Antwoord 7
Op korte termijn kan het MCL hun casus aan de commissie voorleggen. De
commissie brengt hierover advies uit, waarna ik een besluit neem.
Idealiter valt dat besluit in de loop van 2008 zodat op het moment van
overgang naar het systeem van prestatiebekostiging voor individuele
ziekenhuizen duidelijkheid bestaat over eventuele compensatie.
Vooruitlopend op de werkzaamheden van de commissie zal ik geen
individuele ziekenhuizen beoordelen noch compenseren.
Vraag 8
Leidt het risicodragend worden van de kapitaallasten voor ziekenhuizen
niet ook op andere plaatsen in Nederland tot een ongewenste
concentratie van voorzieningen? Kunt u hiervan een overzicht geven?
Antwoord 8
Er is geen overzicht van ziekenhuizen die als gevolg van de wijziging
in de bekostiging van de gebouwgebonden kapitaallasten in de problemen
komen. Ieder ziekenhuis in Nederland is in de gelegenheid om de
commissie van wijzen een aanvraag ter compensatie voor te leggen.
Ziekenhuizen moeten zelf hun case aanhangig maken bij de commissie van
wijzen die de aanvragen zullen beoordelen. Het risicodragend worden
voor de kapitaallasten geeft meer vrijheid in bestuur en kan bovendien
bij goed financieel beleid van ziekenhuizen juist tot voordelen
leiden.
Vraag 9
Hoe verhoudt de dreigende sluiting zich tot de onlangs kamerbreed
aangenomen moties-Kant c.s. en De Vries c.s. waarin gevraagd wordt
fusies van instellingen en concentraties van voorzieningen te toetsen
aan criteria als maatschappelijke functie, leefbaarheid en
bereikbaarheid? 3)
Antwoord 9
In de motie wordt gevraagd bij het onderzoek naar een adequate
toetsing van fusies van zorginstellingen en/of concentraties van
zorgvoorzieningen het criterium "maatschappelijk functie en
leefbaarheid" te betrekken.
Ik zal onderzoeken of bij de huidige manier van beoordelen van fusies
in de zorg sprake is van een goed werkend stelsel, zowel qua proces
als qua weging van de verschillende factoren die daarbij spelen,
waaronder maatschappelijke functie, leefbaarheid en bereikbaarheid. In
de loop van het voorjaar stuur ik een aparte brief aan de Kamer over
de vraagstukken van bereikbaarheid, waarin ik al deze aspecten zal
verwerken. Of de inhoud van deze brief van zodanige invloed is op het
voornemen van het MCL om de OK-afdeling en de OK-gerelateerde
dagbehandeling kan ik niet zeggen. Het blijft een besluit van het MCL
en de essentie voor mij als minister is dat er kwalitatief
hoogwaardige zorg wordt geleverd en dat er bij acute zorg aan de
veldnorm van 45 minuten kan worden voldaan.
1) Harlinger Courant, 27 november 2007
2) Verslag Algemeen Overleg Commissie VWS, 11 oktober 2007
3) Kamerstuk 31 200 XVI nrs. 39 en 84 (eerst 45)