Geweld in Kenia: de vreselijke ervaringen van sloppenwijkbewoners 15 januari 2008, Nairobi - "Ze pakten me mijn kind af en een van hen hield hem met één hand in de lucht. Ik moest kiezen wie er dood moest, mijn zoontje of ik," vertelt Jane Wamuyu. Deze gruwelijke gebeurtenis vond plaats na de uitslag van de verkiezingen, toen de hel losbarstte in onder meer de sloppenwijk Mathare in Nairobi.

Wachten op eten in het opvangkamp bij de St. Benedict-kerk. Foto: Unicef Kenia/Pamella Sittoni
Wachten op eten in het opvangkamp bij de St. Benedict-kerk. Foto: Unicef Kenia/Pamella Sittoni

De 23-jarige moeder van vier kinderen kon alleen maar huilen en smeken om genade. Haar twee maanden oude baby, liefdevol Diamond genoemd, hield zich muisstil. Waarschijnlijk kon hij door de schok niet huilen. Na wat voor Jane een eeuwigheid leek, gaven de mannen haar haar kind terug en zeiden dat ze onmiddellijk uit Mathare weg moest.

Doodsbang
"Ik was doodsbang. Ik hoorde dat dezelfde bende mijn buurman met een bijl had vermoord. Ik nam niets mee en mijn kinderen mochten van mij zelfs niet meer hun schoenen aantrekken," zegt Jane. Ze zocht haar toevlucht tot het terrein van de katholieke St. Benedict-kerk, waar een opvangkamp is ingericht. Zo zijn er in Kenia tientallen opvangkampen, allemaal verrezen nadat na de verkiezingen gewelddadigheden uitbraken en burgers moesten vluchten.

Unicef werkt samen met de Keniaanse overheid om ervoor te zorgen dat kinderen in deze kampen veilig zijn. Daarnaast heeft Unicef zogenaamde family kits gedistribueerd, waarvan meer dan 60.000 mensen gebruik kunnen maken. Het gaat onder meer om dekzeilen, dekens, kookgerei, jerrycans en zeep. Ook is er gezorgd voor een voorraad medicijnen voor meer dan 100.000 mensen, voedsel voor ruim 3.000 ondervoede kinderen en voor hulp op het gebied van schoon water en sanitatie, bestemd voor meer dan 10.000 mensen.

Doelwit
Jane vormde een doelwit omdat ze tot een etnische groep behoort die wordt geassocieerd met president Mwai Kibaki. Hij wordt beschuldigd van fraude tijdens de verkiezingen die eind vorige maand plaatsvonden. Toen Kibaki als winnaar uit de bus kwam, zorgde dat voor een ongekend hevige uitbarsting van geweld in Nairobi en andere steden en in de Rift Vallei. Meer dan 700 mensen kwamen daarbij om het leven en duizenden Kenianen werden van huis en haard verdreven.

In het kamp bij de kerk hebben Jane en 269 andere vluchtelingen er snel voor gezorgd dat het dagelijks leven hier op rolletjes loopt. Om de beurt zorgen ze voor het eten en ruimen ze op. Frater John Paul die leiding geeft aan de gemeente van de St. Benedict-kerk zegt dat hij wat kleding en voedsel voor zijn tijdelijke grote familie betreft afhankelijk is van weldoeners. "Toen hier de eerste vluchtelingen kwamen, kon ik hen niet wegsturen. Het ging voornamelijk om moeders en kinderen en ik moest vreselijk veel moeite doen om voor hen eten bij elkaar te krijgen." Maar snel nadat onder de leden van zijn gemeente bekend werd wat er aan de hand was, stroomden de giften binnen.

Jane en Grace, die beiden tenauwernood aan de dood zijn ontsnapt. Foto: Unicef Kenia/Pamella Sittoni Jane en Grace, die beiden tenauwernood aan de dood zijn ontsnapt. Foto: Unicef Kenia/Pamella Sittoni

Maandverband en ondergoed

De bewoners van het kamp hebben nu vooral behoefte aan maandverband en ondergoed, maar ook brandhout en voedsel raken snel op. Unicef heeft lokale bedrijven ingeschakeld om voor 10.000 vrouwen en meisjes zogenaamde dignity kits samen te kunnen stellen, met daarin onder meer zeep, tandpasta, maandverband en de traditionele Kanga-doeken die vrouwen en meisjes bijvoorbeeld om hun hoofd en schouders dragen.

Voor veel sloppenwijkbewoners kwam het geweld zeer onverwacht. "Tijdens de verkiezingscampagnes was er niks aan de hand. Op 27 december gingen we stemmen en was alles ok, totdat de uitslag kwam," vertelt Grace Nyambura. Zij is van dezelfde leeftijd als Jane en is in het kamp met haar bevriend geraakt. Ook zij vertelt een vreselijk verhaal. Acht mannen kwamen naar haar huis en sloegen haar man in elkaar. Toen ze hen smeekte daarmee op te houden, zei een van hen dat ze uit de wijk weg moest en dat ze haar zouden verkrachten als ze dat niet deed.

Optimistisch
"Ik bracht twee van mijn kinderen naar de buren en ging met mijn baby en echtgenoot naar het ziekenhuis. Nadat ik onderdak had gevonden heb ik de kinderen weer opgehaald." Haar man is uit het ziekenhuis ontslagen en verblijft nu bij familie. Grace is optimistisch en denkt dat het leven van haar gezin weer snel normaal zal zijn. "Mijn zes jaar oude dochter heeft een sponsor, zodat ze naar een van de beste privéscholen uit de buurt kan. Ik mag deze kans niet laten schieten," zegt ze.

Tekst: Pamella Sittoni/Unicef Kenia