Introductie spoedeisendehulpartsen niet altijd efficiënt
Datum: 08 januari 2008
De introductie van spoedeisendehulpartsen (SHA) in Nederlandse
ziekenhuizen leidt nog niet overal tot efficiëntere zorg. Dat
concludeert Constanze Kathan op basis van haar onderzoek naar de
ontwikkeling en organisatorische effecten van SHA's in Nederland.
Kathan stelt dat de nieuwe beroepsgroep moeite heeft zich te
positioneren in de medische hiërarchie. De SHA wordt nog vaak ingepast
in de bestaande werkstructuur en kan zo een extra schakel vormen in
het zorgproces. Hierdoor wordt de beoogde snellere doorloop van
patiënten nog nauwelijks gerealiseerd en in sommige gevallen zelfs
vertraagd. Kathan verdedigt haar proefschrift op 17 januari 2008 aan
de Rijksuniversiteit Groningen.
In Engeland zijn de Emergency Physicians (EP's) al decennialang een
hooggewaardeerde beroepsgroep. Een complexer wordende zorgvraag op de
spoedeisende hulp en de groeiende vraag naar een kortere
specialisatiemogelijkheid leidde rond 2000 ook in Nederland tot deze
nieuwe discipline. Kathan vergeleek de beroepsgroep in beide landen en
concludeert dat de Nederlandse SHA nog lang niet dezelfde erkenning
heeft als de Engelse EP. Kathan: "In Engeland zijn EP's artsen die als
specialisten een nieuw specialisme hebben opgezet. In Nederland zijn
het jonge mensen die als basisarts de opleiding ingaan en een nieuw
beroep moeten neerzetten. Dat is extreem moeilijk want ze moeten zich
positioneren tussen veel oudere en ervaren specialisten."
Tegenwerking
De oudere specialisten zijn soms sterke tegenwerkende krachten, als
ze moeite hebben met het overdragen van beslissingsbevoegdheden en
verantwoordelijkheden. Volgens Kathan werken sommige specialisten
tegen vanwege een aantal lastig aan te pakken redenen. Ze zijn bang om
hun patiëntendomein te laten verkleinen, minder geld voor de maatschap
binnen te halen en opleidingsplaatsen voor hun assistenten te
verliezen. Voor het succes van SHA's is het daarom belangrijk dat
ziekenhuizen goede afspraken over deze aspecten maken met hun
specialisten.
Specialist of huisarts
Afhankelijk van het klimaat in het ziekenhuis, de opstelling van
specialisten en andere professionals, en iemands persoonlijke
instelling, ontwikkelden zich twee soorten SHA's.
`Spoedeisendehulpspecialisten' noemt Kathan de SHA's die zichzelf
profileren als medische specialist en op gelijke voet staan met andere
specialisten. In grotere opleidingsziekenhuizen met een sterke
medische hiërarchie kwam Kathan vaker SHA's tegen die door de
institutionele verhouding in de rol van `intramurale huisarts'
terechtkwamen. Kathan: "Zij worden gezien als generalisten, niet als
specialisten."
Toekomst positief
Kathan noemt SHA `een moeilijk beroep', maar ze ziet de toekomst
positief. Ze verwacht dat de SHA's steeds minder als extra schakel
ingezet gaan worden. Protocollen die er nu nog voor zorgen dat deze
artsen altijd anderen bij hun werk moeten betrekken, zullen veranderen
als de discipline haar competenties waarmaakt en zo meer vertrouwen
van de medische wereld weet te krijgen. Om dit te bereiken is het
belangrijk dat de SHA's groeien, zowel in aantal als in ervaring. Met
de jaren, zo verwacht Kathan, zullen de SHA's meer autonomie krijgen.
"En dan gaan ze zeker bijdragen aan betere en efficiëntere
patiëntenzorg."
Curriculum Vitae
Constanze Dorothea Kathan (Duitsland, 1975) studeerde bestuurskunde
aan de Universität Konstanz. Ze verrichtte haar promotieonderzoek aan
de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit
Groningen, onder prof. dr. A.M. Sorge, prof. dr. R.O.B. Gans (hoofd
interne geneeskunde aan het UMCG) en dr. M.A.G. van Offenbeek. Het
onderzoek werd gefinancierd door Research School SOM, en mede
gefaciliteerd door de Stichting Opleiding Spoedeisende Geneeskunde
(SOSG) en het NWO. Kathan werkt inmiddels als senior analyst voor de
Derby Hospitals NHS Foundation Trust in Engeland. De titel van haar
proefschrift luidt: Emergency Physicians in the Netherlands: The
Development and Organizational Impact of New Multidisciplinary
Professionals in Hospitals"./JB
Informatie: Constanze Kathan, tel. 0044-7895 144 667,
constanze.kathan@gmx.de
Rijksuniversiteit Groningen