abcdefgh
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
17 januari 2008 2
Ons kenmerk Uw kenmerk
FMC2007/2730 -
Onderwerp
Mededeling VenW ex art 42 Kaderwet zbo's
Geachte voorzitter,
Met deze brief informeer ik u over mijn voornemens ten aanzien van zbo´s die onder mijn
ministerie ressorteren. Deze brief is te beschouwen als de mededeling op grond van art 42
Kaderwet zbo's1. Onderstaand treft u de hoofdlijnen van de mededeling aan, gevolgd
door een toelichting. Ik sluit af met de wetgevingsconsequenties van mijn voornemens.
Voor een overzicht per zbo verwijs ik graag naar de gedetailleerde mededeling die is
bijgevoegd.
1. Werkingssfeer van de Kaderwet zbo's:
1.1 De RDW, de LVNL, het CBR, de NIWO, de SACN, IBIKI en de VAMEX worden
onder de werking van de Kaderwet zbo's gebracht en behouden hun zbo-status.
1.2 Elf zbo´s worden niet onder de Kaderwet zbo´s gebracht en behouden hun zbo-
status.
1.3 Bij veertien (clusters van) zbo's wordt de zbo-status beëindigd. Hun taken worden
gebundeld met taken van andere zbo's, in mandaat gegeven of beëindigd. Dit
aantal is exclusief de veertien (clusters van) zbo's die al zijn beëindigd sinds de
behandeling van de Kaderwet zbo's in de Tweede Kamer (2002).
2 Toepassen of afwijken van artikelen Kaderwet zbo's:
2.1 Toepassen: de Kaderwet zbo's leidt tot verschuiving van bevoegdheden van de
Raden van Toezicht van de LVNL, RDW en CBR naar de minister van Verkeer en
Waterstaat. Het gaat onder andere om de benoeming en bezoldiging van de
1 Kaderwet zbo's, Staatsblad 2006, nr. 587
Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 - 351 6171
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 - 351 7895
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
---
directie, de goedkeuring van de jaarrekening en de instemming met enkele
privaatrechtelijke rechtshandelingen.
2.2 Afwijken: er wordt afgeweken van artikel 15 van de Kaderwet zbo's om de eigen
cao van de RDW en LVNL te behouden.
2.3 Afwijken: EU-regelgeving dwingt mij voor de SACN af te wijken van enkele
bepalingen van de Kaderwet zbo's. Ik wijk af van de bepalingen omtrent
goedkeuring van tarieven, begroting en jaarrekening, alsmede beleidsregels en het
vernietigingrecht.
1 Werkingssfeer van de Kaderwet zbo's
Het kabinet is van mening dat de zelfstandige status van een orgaan in concrete gevallen
kritisch bekeken moet worden. Daarom heb ik de 46 (clusters van) zbo's in het domein
van VenW beoordeeld. Ik heb afgewogen of betreffende publieke taken anders
uitgevoerd moeten worden. Daarbij heb ik de prestaties van deze organen op het gebied
van doelmatigheid en klantgerichtheid in ogenschouw genomen. In de jaren negentig zijn
bijvoorbeeld de RDW en de LVNL als zbo vormgegeven. Zij kregen de opdracht om de
kwaliteit en doelmatigheid van hun publieke dienstverlening te verbeteren, de
bureaucratie te verminderen, de relatie met burgers en bedrijven centraal te stellen en de
transparantie van hun handelen te vergroten. Zij zijn hier aantoonbaar in geslaagd.
Ik wil bij achttien organen de zbo-status behouden. Zeven daarvan breng ik onder de
Kaderwet zbo´s. Bij achtentwintig zbo's is sprake van beëindiging van de zbo-status.
Voornemens Toepassen Niet toepassen Uitgesloten Beëindigen
Aantal 7 3 8 28
1.1 Zbo's onder werkingssfeer van de Kaderwet zbo's
Zeven van de achttien in stand te houden zbo's breng ik onder de werking van de
Kaderwet zbo's. Het betreft:
1. Dienst Wegverkeer (RDW)
2. Luchtverkeerleiding Nederland (LVNL)
3. Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR)2
4. Stichting Nationale en Internationale Wegvervoerorganisatie (NIWO)
5. Stichting Airport Coordination Netherlands (SACN)
6. Stichting VAM-Innovam Branche Kwalificatie Instituut (IBKI)
7. Stichting Vaarbewijzen en Marifoonexamens (VAMEX).
De oorspronkelijke instellingsmotieven van deze organen zijn getoetst aan de restrictieve
interpretatie van instellingsmotieven uit het kabinetsstandpunt op het Interdepartementaal
Beleidsonderzoek Verzelfstandigde Organisaties Rijksdienst( IBO-VOR) 3. Er zijn drie
instellingsmotieven: onafhankelijkheid van de politiek, participatie van maatschappelijke
organisaties en strikt regelgebonden uitvoering in een groot aantal individuele gevallen.
Onafhankelijkheid participatie regelgebonden uitvoering
2 Er is geen instellingswet voor het CBR. Gestreefd wordt deze medio 2009 aan de TK voor te leggen.
3 Kamerstukken II, 2004-2005, 25268, nr. 20
---
---
RDW - - +
LVNL - - +
CBR - - +
NIWO - + +
SACN + - -
IBKI* - - +
VAMEX - + +
· IBKI is een deeltijd-zbo.
· + geldig instellingsmotief
· - geen geldig instellingsmotief
Van de oorspronkelijke instellingsmotieven van de RDW, de LVNL, en het CBR blijft alleen
"regelgebonden uitvoering in een groot aantal individuele gevallen" over. Het kabinet is
van mening dat dit instellingsmotief niet meer valide is. Regelgebonden uitvoering kan
evengoed onder volledige ministeriële verantwoordelijkheid plaatsvinden, bijvoorbeeld
vanuit een baten-lastendienst.
Ik acht omvorming van de RDW, de LVNL en het CBR tot een baten-lastendienst echter
niet wenselijk. Ten eerste constateer ik dat het daadwerkelijk functioneren en de
bestaande governancestructuur van deze organisaties geen aanleiding geeft tot een
dergelijke ingreep, terwijl de kosten en frictieverliezen die met zo'n omvorming gepaard
gaan hoog zullen zijn. Ten tweede ontstaan er door de werkingssfeer van de Kaderwet
zbo's extra waarborgen voor een afdoende invulling van de beperkte ministeriële
verantwoordelijkheid en de parlementair democratische controle daarop.
1.2 Zbo's niet onder werkingssfeer van de Kaderwet zbo's
In de beraadslagingen van de Tweede Kamer is een aantal (categorieën van) zbo's
uitgesloten van de werking van de Kaderwet zbo's4. Acht uitgesloten (clusters van) zbo´s
ressorteren onder mijn departement. Dit zijn de nationale en regionale
loodsencorporatie(s) en keuringsinstanties (o.a. APK-keuringsstations). De betreffende
organen zijn in de bijlage benoemd.
Drie zbo's wens ik niet onder de Kaderwet zbo's te brengen, omdat deze een taak
uitvoeren die ook aan niet-zbo's (bijvoorbeeld decentrale overheden) is opgedragen. Dit
zijn de bevoegde autoriteiten Rijnvaart, het Havenbedrijf Rotterdam en de
Rijkshavenmeester Rotterdam.Voor deze organisaties heeft de wetgever een uniform
sectoraal regime ingesteld. Toepassing van de Kaderwet zbo's levert een ongewenste
strijdigheid binnen het sectorale regime op.
1.3 Beëindigen zbo-status
Mijn voornemen is om bij veertien zbo's de zelfstandige taakuitvoering te beëindigen. Hun
taken worden onder rechtstreekse ministeriële verantwoordelijkheid gebracht, komen te
vervallen of worden gebundeld met andere taken zodat de uitvoering efficiënter wordt.
4 Nota naar aanleiding van het verslag Kaderwet zbo's (TK vergaderjaar 2000-2001, 27 429, nr. 5)
---
---
Mijn streven is de beëindiging van zelfstandige taakuitvoering uiterlijk in 2010 af te
ronden. Mocht beëindiging van de zelfstandige taakuitvoering in 2010 bij individuele
zbo's niet haalbaar zijn gebleken, dan zal ik opnieuw overwegen deze zbo's onder de
werkingssfeer van de Kaderwet zbo's te brengen. In de periode tussen de Tweede Kamer
behandeling van de Kaderwet zbo's (2002) en deze mededeling is bij veertien (clusters
van) zbo's de zelfstandige taakuitvoering reeds beëindigd. De betreffende organen zijn in
de bijlage benoemd.
2 Toepassen of afwijken van artikelen van de Kaderwet zbo´s
Het toepassen van de artikelen van de Kaderwet zbo's leidt tot een aanscherping van de
governance van zbo´s in het VenW-domein. De consequenties daarvan voor de Raden van
Toezicht licht ik nader toe. Bij een beperkt aantal artikelen wijk ik van de Kaderwet zbo's
af.
Organisatie RDW LVNL SACN
Afwijking art 15 art 15 artt 17, 18, 21, 22 26,
29,43.
2.1 Toepassen: verandering bevoegdheid Raad van Toezicht RDW, LVNL en CBR
Door het toepassen van de artikelen van de Kaderwet zbo's wordt de bevoegdheid van de
Raad van Toezicht van de RDW en LVNL en CBR ingeperkt. De ministeriële
verantwoordelijkheid voor de werkwijze en beslissingen van het bestuur van het zbo, het
gevoerde financieel beleid en de benoeming en beloning van (top)bestuurders wordt
uitgebreid. Bij het CBR is mijn verantwoordelijkheid beperkter. Het CBR is een
privaatrechtelijk zbo. Daarvoor geldt een beperkter kaderwetregime dan bij
publiekrechtelijke zbo's (zoals RDW en de LVNL). Ik zal alle bevoegdheden die de
Kaderwet zbo's mij op die punten geeft onverkort- in de instellingswetten van de RDW
en LVNL en het CBR opnemen.
Overigens zijn de Raden van Toezicht van de RDW en LVNL en het CBR een effectieve
vorm van intern toezicht gebleken. Om de meerwaarde die de Raden van Toezicht bieden
te behouden heb ik de raden uitgenodigd hun oorspronkelijke rol materieel zoveel
mogelijk te blijven vervullen en op grond daarvan- mij te adviseren in de effectuering van
mijn `nieuwe' bevoegdheden.
2.2 Afwijken: eigen cao RDW en LVNL
Voor de RDW en LVNL, die een eigen cao kennen, wil ik afwijken van de bepaling dat op
medewerkers van het zbo de rechtspositionele regels van het Rijk van toepassing zijn. Uit
eigen onderzoek blijkt dat de cao's van deze zbo's op veel onderdelen verschillen van die
van het Rijk.
Directe invloed op de salariëring en rechtspositie van het personeel is voor de RDW de
afgelopen jaren een belangrijk middel geweest om de eigen bedrijfsvoering en de kwaliteit
van dienstverlening te verbeteren.Voor de LVNL biedt een eigen cao de mogelijkheid om
te concurreren op de Europese markt voor luchtverkeersleiders. Inpassing in de cao van
het Rijk zou betekenen dat de RDW in de toekomst minder flexibel kan inspelen op eisen
---
---
die vanuit de sector worden gesteld en leidt ten aanzien van de RDW en de LVNL tot
praktische en financiële problemen.
2.3 Afwijken: EU-regelgeving voor slotcoördinatoren
Een aantal kaderwetbepalingen is onverenigbaar met het in de EU-regelgeving
vastgelegde beginsel van onafhankelijkheid voor slotcoördinatoren. Dit leidt tot
uitzonderingen voor de SACN op de kaderwetbepalingen omtrent goedkeuring van
tarieven, begroting en jaarrekening, alsmede beleidsregels en het vernietigingrecht.
3. Tot slot: aanpassing van bestaande instellingwetten
In vervolg op deze mededeling zal ik u de aanpassingen op de bestaande
instellingswetgeving voorleggen. Met het oog op de benodigde uniformiteit en
transparantie in het stelsel van governance streef ik ernaar één aanpassingswet voor alle
zbo's in te dienen. Ik verwacht deze wetgeving medio 2009 aan u te kunnen voorleggen.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Camiel Eurlings
---
---
Bijlage: overzicht van zbo's die onder het ministerie van Verkeer en Waterstaat ressorteren.
a. Zbo's die onder de werkingssfeer van de Kaderwet worden gebracht
1. Dienst Wegverkeer (RDW)
2. Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL)
3. Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR)
4. Stichting Nationale en Internationale Wegvervoerorganisatie (NIWO)
5. Stichting Airport Coordination Netherlands (SACN)
6. Stichting VAM Innovam Branche Kwalificatie Instituut (IBKI)
7. Stichting Vaarbewijs- en Marifoonexamens (Vamex)
b. Zbo's die van de werkingssfeer van de Kaderwet zijn uitgesloten
8. Nederlandse Loodsencorporatie
9. Regionale Loodsencorporaties
10. Klassebureaus Scheepvaart (cluster)
11. Keuringsinstanties Pleziervaartuigen (cluster)
12. Keuringsinstanties Scheepsuitrusting (cluster)
13. Keuringsartsen Scheepvaart (cluster)
14. Keuringsinstanties spoor
15. APK-erkenninghouders (cluster)
c. Zbo's die niet onder de werkingssfeer van de Kaderwet worden gebracht
16. Bevoegde autoriteiten Rijnvaart (cluster)
17. Havenbeheerders
18. Rijkshavenmeesters
d. Zbo's die als zelfstandige organen zullen worden opgeheven
19. Stichting Inschrijving Eigen Vervoer (SIEV)
20. Stichting Examenbureau Beroepsvervoer (SEB)
21. Commissie examens Scheepswerktuigkundigen
22. Commissie Stuurliedenexamens
23. Commissie Zeevisvaartexamens
24. Landelijke Examencommissie verkeersinformatie en aanwijzingen
25. Regionale Examencommissies verkeersinformatie en aanwijzingen
26. Examencommissies luchtvaart
27. Commissie van advies inzake vervoer gevaarlijke stoffen door de lucht
28. Examencommissies Loodsen
29. Commissie van beroep Loodsenexamens
30. Commissie van beroep WRM
31. Hiswa Vereniging
32. Stichting Scheepsafvalstoffen en Vaardocumenten Binnenvaart (SAB)
e. Zbo's die reeds zijn opgeheven of niet meer ressorteren onder verantwoordelijkheid van
het ministerie van Verkeer en Waterstaat
33. Stichting Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart (KOFS)
34. Stichting Examens Personenvervoer
35. NS Railinfrabeheer BV
36. NS Verkeersleiding BV
37. Railned BV
38. Examencommissie Zeilvaart
39. Examencommissie Schippersdiploma Binnenvaart
40. Algemene Nederlandse Wielrijdersbond (ANWB)
41. Koninklijke Nederlandse Bond tot het Redden van Drenkelingen (KNBRD)
---
---
42. Koninklijk Nederlands Watersport Verbond (KNWV)
43. Nederlandse Waterski Bond (NWB)
44. Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club (KNMC)
45. Onafhankelijke Post- en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA) 5
46. Raad voor de Transportveiligheid
5 Niet opgeheven, maar sinds 2002 onder verantwoordelijkheid van EZ
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat