Nationaal Restauratiefonds
PERSBERICHT
Hoevelaken, 17 januari 2008
Prof. mr. Pieter van Vollenhoven:
noodklokken voor behoud religieus erfgoed.
Overheden en kerkbestuurders moeten de handen ineenslaan bij het veilig stellen van
het religieus erfgoed in Nederland. Dat zei professor mr. Pieter van Vollenhoven,
voorzitter van het Nationaal Restauratiefonds, vandaag bij de opening van het Jaar van
het Religieus Erfgoed 2008. Tijdens een bijeenkomst in de Utrechtse Domkerk gaf Van
Vollenhoven zijn visie op de zorg voor religieus erfgoed.
Van Vollenhoven schetste in zijn toespraak een verontrustend beeld. Door
ontkerkelijking komt het religieus erfgoed onder zware druk. Kerkelijke gemeenschappen
hebben grote moeite om de kosten die hun (historische) gebouwen en kunstcollecties
met zich meebrengen te dragen. Steeds meer kerken en kloosters sluiten hun deuren.
Van de ca. 19.000 kerken die ooit in Nederland gebouwd werden, bestaan er op dit
moment nog ongeveer 8 á 9.000. Naar verwachting zullen er in de komende jaren zo'n
1.000 tot 1.200 kerken aan de eredienst worden onttrokken. Waar het monumenten
betreft wordt vaak in een moeizaam proces nog een nieuwe bestemming gezocht. Bij
niet-beschermde gebouwen is de kans op sloop reëel, zeker in stads- en dorpskernen
waar de economische druk groot is.
Het is volgens Van Vollenhoven vanzelfsprekend dat vrijwel iedereen het belang van het
behoud van kerkgebouwen onderschrijft. Zij zijn immers van grote betekenis voor een
stad, dorp of wijk. Herbestemming en hergebruik van kerkgebouwen is een steeds
terugkerend thema. De voorzitter van het Restauratiefonds bepleitte in zijn toespraak
een integrale aanpak. Probleem hierbij is dat exacte gegevens over aantallen kerken en
benodigde bedragen niet beschikbaar zijn. Het probleem helder, exact en compleet in
beeld brengen is volgens Van Vollenhoven één van de grote opgaven in dit Jaar van het
Religieus Erfgoed 2008. De geplande publiek toegankelijke database (Reliwiki) is daarbij
een belangrijk middel. Daarnaast pleit Van Vollenhoven voor een informatiebank met
goede voorbeelden van herbestemmingen. Beiden moeten bijdragen aan het kunnen
anticiperen op leegstand van kerkgebouwen.
2
De voorzitter van het Restauratiefonds benadrukte in zijn toespraak ten slotte de
wenselijkheid van een financiële stimuleringsregeling voor herbestemmingen van
religieus erfgoed. Een bescheiden bijdrage kan als `trigger-money' dienen om de
functieomzetting van kerken te vereenvoudigen. Dat zou in de vorm van een
plankostenregeling of een laagrentende financiering kunnen. Het gaat immers om een
investering waar een sluitende exploitatie op moet volgen. Daarmee zou een revolverend
fonds voor herbestemming van religieus erfgoed kunnen ontstaan, waaruit telkens
opnieuw leningen kunnen worden verstrekt. Het Restauratiefonds zal deze gedachte in
2008 zeker inbrengen in de door minister Plasterk van OCW aangekondigde discussie
over de modernisering van het monumentenstelsel.
De officiële opening van het Jaar van het Religieus Erfgoed is door professor mr. Pieter
van Vollenhoven om 17.30 uur verricht in de Utrechte Domkerk. Vanaf dit tijdstip luiden
overal in Nederland kerkklokken om de opening van het Jaar hoorbaar aan te kondigen.
De Stichting Nationaal Restauratiefonds is een particuliere organisatie die samenwerkt met het rijk, met
gemeenten en provincies en met financiële instellingen. Door het bieden van financieringsfaciliteiten en voorlichting
ijvert het Restauratiefonds voor het behoud van monumenten in Nederland. Het fonds stelt zich ten doel om meer
met één en dezelfde subsidie-euro te doen voor de monumentenzorg. Het Restauratiefonds opereert als financier
voor eigenaren van behoudenswaardige panden en verzorgt maatwerkoplossingen voor de financiering van
restauraties en onderhoud.
Noot aan de Redactie:
Voor meer informatie over dit persbericht kunt u contact opnemen met de heer
P.J.A. Baars van het Nationaal Restauratiefonds, telefoon (033) 25 39 229 /
06 22 39 73 81, e-mail p.baars@restauratiefonds.nl.
Voor meer informatie over 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed kunt u contact opnemen
met: Maike Woldring (publiciteit, m.woldring@2008re.nl, 024-3223043 / 06-23773701) of
Mirjam Blott (projectleider, m.blott@2008re.nl, 0343-451250/ 06-27430329)
Voor fotomateriaal en achtergrondinformatie verwijzen wij u naar de website www.2008re.nl.