Gemeente Montferland
Inventaris gemeentearchief Bergh 1821-1942 op internet
Archief en archiefgebruik
In 1821 kwam de gemeente Bergh tot stand uit een fusie van de drie
schoutambten s-Heerenberg, Netterden en Zeddam. De secretarie werd
gevestigd in het aloude raadhuis te s-Heerenberg. Bij het besturen en
de uitvoering van de gemeentelijke taken ontstond een omvangrijk
archief dat in 1942 afgesloten werd in verband met de invoering van
een nieuw ordeningssysteem (de basis archiefcode).
Het archiefblok 1821-1942 kwam, evenals de nog oudere Berghse
bestuursarchieven, onder het beheer van het Streekarchivariaat Regio
Achterhoek. Sinds 1980 beheert het archivariaat het oude
gemeentearchief 'aan huis' dat wil zeggen in het gemeentehuis te
s-Heerenberg. Gedurende de woensdagen is het oude gemeentearchief
kosteloos in te zien door belangstellenden. De motivatie om het
archief te bezoeken is nogal divers. De oude bevolkingsadministratie
trekt vooral stamboomonderzoekers, terwijl de bestuursstukken vooral
geraadpleegd worden door onderzoekers van de lokale historie. Ook
wordt vanuit het gemeentelijke apparaat nog op de oude gegevens
teruggegrepen.
De archiefinventaris op internet
Om de raadplegers een overzicht te bieden van de inhoud van het
gemeentearchief, werden alle bestanden systematisch naar
organisatieonderdeel en taakveld beschreven in een archiefinventaris.
Deze inventaris wordt sinds 1 januari 2008 gepresenteerd op het
internet op de site van het Streekarchivariaat Regio Achterhoek
www.achterhoeksarchief.nl
optie: onderzoek - zoeken - gemeentebestuur Bergh (trefwoord) of op de
site www.archieven.nl waarop archiefdiensten hun inventarissen
presenteren.
Systematiek
Via een uitklapmenu zijn de alle rubrieken en beschrijvingen te
raadplegen. Een schat aan informatie ontvouwt zich! Uiteraard staat
een zoekveld ter beschikking waarmee op trefwoord in de inventaris kan
worden gezocht.
De inventaris is voorzien van een inleiding waarin een kort overzicht
van de historie van de gemeentelijke organisatie is opgenomen. Tevens
wordt een toelichting gegeven op de toegepaste ordeningssystemen en de
diverse bestanden.
Vervolgens worden de afzonderlijke bestanddelen (2591 in getal)
systematisch beschreven.
Globale en getailleerde informatie
De raadpleger dient er rekening mee te houden dat veel informatie
schuilgaat in series stukken die globaal beschreven zijn. Een
voorbeeld daarvan is de serie verslagen (notulen) van de
raadsvergaderingen. Zo bevat bijvoorbeeld inventarisnummer 4, een dik
notulenboek van de gemeenteraad uit de periode 1830-1843 een groot
aantal onderwerpen die niet apart in de beschrijving in de inventaris
vermeld zijn. De inventaris is dan ook niet bedoeld als ontsluiting
van alle gegevens maar als richtingwijzer bij de raadpleging van het
archief. Voor raadpleging van de documenten zelf is een bezoek aan het
gemeentearchief vooralsnog noodzakelijk.
Tegemoetkomend aan de grote vraag zijn de bevolkingsregisters, waarin
alle ingezetenen uit de periode 1827-1939 staan genoteerd, volledig
gealfabetiseerd. De index met duizenden persoonsnamen is elders op de
website van het streekarchivariaat te raadplegen.
(www.achterhoeksarchief.nl)
Naast vrij algemene duidingen bevat de inventaris meer gedetailleerde
beschrijvingen over bijzondere zaken zoals bijvoorbeeld de
staatsveiligheid (archief van de burgemeester, inv.nrs. 2039-2045) of
opsommingen van bewaard gebleven portretfotos die omstreeks 1940 uit
het registratiesysteem van de wapenvergunnigen verwijderd werden
(inv.nr. 2437).
Kortom: de inventaris van het gemeentearchief een wegwijzer naar een
schat aan informatie.
Voor meer informatie over het gemeentearchief van de voormalige
gemeente Bergh: tel. (0314) 37 71 71 (Streekarchivariaat Regio
Achterhoek)