Stijgende grondprijzen als gevolg van veel vraag maar weinig aanbod

18/01/2008 14:21



NVM Service B.V.



PERSBERICHT EMBARGO TOT VRIJDAG 18 JANUARI 2008 14.30 UUR

Aan : de financieel-economische redacties en vakpers

Van : de Nederlandse Vereniging van Makelaars o.g. en Vastgoeddeskundigen

Betreft : Bekendmaking jaarcijfers 2007 NVM Agrarisch, Landelijk & Vastgoed

Datum : Nieuwegein, 18 januari 2008

Stijgende grondprijzen als gevolg van veel vraag maar weinig aanbod Stemming in akkerbouw en melkveehouderij ontwikkelt zich positief

De makelaars van NVM Agrarisch & Landelijk Vastgoed constateren een grote vraag naar grond, die veroorzaakt wordt door agrariërs die willen uitbreiden, ondernemers die elders zijn uitgekocht of vraag van projectontwikkelaars in verband met in het verschiet liggende woningbouwprojecten. De stemming in de akkerbouw en melkveehouderij is redelijk positief. Echter, het aanbod van goede percelen grond dan wel complete bedrijven met voldoende ontwikkelingsmogelijkheden is gering. Een en ander heeft een opdrijvend effect op de (grond)prijzen.

De verkopende partij bestaat vooral uit agrariërs die willen stoppen en kleinere bedrijven aanbieden. Deze lenen zich meer voor opsplitsing en uitponding van losse delen. De agrarische en landelijke vastgoedmakelaars zetten kanttekeningen bij de prijsstijgingen. "Als er even een tiental goede bedrijven op de markt komt en de zoekers worden voorzien, kunnen de prijzen net zo snel weer omslaan", zo verwoordt voorzitter Harry Boertjes van NVM Agrarisch & Landelijk Vastgoed de mening van de makelaars tijdens de presentatie van de marktcijfers over 2007 op 18 januari. In de agrarische sector is net als op de woningmarkt sprake van sterke regionale verschillen. "Sterker nog, binnen de regio zijn er ook nog eens verschillende oorzaken aan te wijzen voor de prijsstijgingen. Zo zijn er langs de Ijssel in de regio Oost diverse projecten opgestart in het kader van 'ruimte voor de rivier'. Hierdoor neemt de vraag ook toe en ontstaat er een prijsopdrijvend effect. In andere delen van deze regio speelt dit niet en zijn het vooral de melkveehouders die willen uitbreiden die bereid zijn voor goede percelen van voldoende omvang een prijsstijging van 20% voor lief te nemen." En zo is er in Zuid een gebied waar de grond zogenaamd 'heet' is. Dat wil zeggen dat nagenoeg zeker is dat daar binnen 5 tot 10 jaar woningbouw wordt gerealiseerd, waardoor de prijzen een aanzienlijke stijging vertonen. Overigens zit grasland aan de onderkant van de prijstabel en bouwland aan de bovenkant.

Bedrijven
De vraag naar complete bedrijven nam in 2007 net als in 2006 toe. Het betreft dan wel bedrijven van minstens 30 hectare en meer, die goed verkaveld zijn. Echter, gehele bedrijven zijn nauwelijks of niet te koop. Als er al verkopers zijn dan zijn het ondernemers die geen opvolgers hebben. Deze worden dan veelal onderhands gekocht door de buurman. Bij een kalvermestbedrijf of varkensbedrijf gebeurt het ook door ondernemers die al in de nabijheid een zelfde soort bedrijf hebben. In de regio Noord blijken door de betere toekomstperspectieven in de akkerbouw, zoals hogere opbrengstprijzen van de granen, weer bedrijfsopvolgers te komen. In de melkveehouderij echter, neigen de potentiële stoppers door de hogere melkopbrengstprijzen nog even door te melken. In Zuid is de markt voor agrarische bedrijven sinds jaren weer goed te noemen. Door de reconstructie hier en ook in de andere regio's is er wel een duidelijke scheiding ontstaan tussen de verschillende gebieden. In zogeheten landbouwontwikkelingsgebieden en nieuwbouwlocaties zijn de grote kavels en bestaande bedrijven met meer dan 4 ha grond zeer in trek. Bedrijven die geen uitbreidingsmogelijkheden hebben zijn minder courant en ook niet in trek bij 'verplaatsers'. Net zoals in extensiveringsgebieden worden die kavels gemakkelijker verkocht aan particulieren. "Wel is het hierbij oppassen geblazen", aldus Boertjes. "Veel gemeenten en/of provincies doen nog zeer moeilijk over herbestemming.

Melkquotum/toeslagrechten
De prijs voor melkquotum maakte al in 2006 een vrije val. Deze zakte in 2007 nog verder tot het historisch dieptepunt in augustus van 0,16 eurocent per % vet. In september trok de prijs weer iets aan, waarbij dit eind december uitkwam op 0,22 eurocent. Alleen de groeiers die nog sterk willen uitbreiden kopen met als doel direct te produceren. De verwachting van de agrarische makelaars dat toeslagrechten een nieuwe markt zouden creëren is niet bewaarheid. Dit is mede te wijten aan de onzekerheid die heerst of de overheid wel uitbetaalt. Er wordt bij de makelaars ook nog weinig naar gevraagd. Op de website www.agrido.nl, die NVM Agrarisch & Landelijk Vastgoed in het leven heeft geroepen ter ondersteuning van de aan- en verkopers en werkt als een soort marktplaats waar aanbieders en zoekers elkaar ontmoeten, is ook nog weinig beweging te constateren. Daar waar grond wordt verkocht worden toeslagrechten wel eens meegenomen, prijsindicaties daarbij zijn dan 1,5 à 2 keer de nominale waarde.

Glastuinbouw
De glastuinbouw vormt een specifieke sector waarin slechts een paar NVM-makelaars 'thuis' zijn. Deze constateren dat gunstig gelegen percelen onbebouwd in het Westland en intussen ook in het Oostland behoorlijk aan de prijs zijn (100 euro per m). Dit is mede afhankelijk van de mogelijkheden om elektra te leveren aan het net middels Wkk. Grond onder bestaande bedrijven stijgt beperkt mee maar is sterk afhankelijk van oppervlakte kavel en ligging. De prijs varieert van 30 euro tot 75 euro per m. In de omgeving van Aalsmeer blijft de opwaartse prijsontwikkeling achter. Voor slecht gelegen, niet ontwikkelde bedrijven die ook niet passen in de toekomstige verkaveling of solitair liggen in het buitengebied is geen toekomst. De hedendaagse kopers voor courante percelen/bedrijven zijn de topondernemers die louter kansen ziet voor grootschalige, gemechaniseerde en geautomatiseerde tuinbouwbedrijven. In het Westland is trouwens goed beleid ontwikkeld ten aanzien van herstructurering (Raamplan Buitengebied). De tuinbouwmakelaars verwachten dat dit zijn weg zal vinden naar andere gebieden. Voor de glastuinbouwconcentratiegebieden lijkt daarmee op korte termijn duidelijkheid te komen.

Landelijk onroerend goed
De nieuwe wet Geurhinder en veehouderij, die in de plaats is gekomen van de oude stankwet betekent een sterke vereenvoudiging van de oude ingewikkelde regelgeving. Er is nu ruimte voor maatwerk voor plaatselijke omstandigheden. In de regio Noord wordt steeds minder problemen op RO-gebied ondervonden. In tegenstelling tot de regio Zuid, waar door gemeenten nog steeds moeilijk wordt gedaan. Er is verder sprake van stijgende prijzen mede omdat er een redelijke vraag is naar (woon)boerderijen in het buitengebied. In de meeste gevallen is circa 1 ha weiland voldoende, De locatie is wel belangrijk evenals de staat van onderhoud van de gebouwen. Particulieren willen over het algemeen weinig klussen. Ze breken liever af om daarvoor in de plaats nieuwbouw te laten neerzetten. Ook in de regio Oost verloopt herbestemming nog moeizaam ondanks een welwillend provinciebestuur. Het duurt erg lang voordat een gemeente een standpunt heeft ingenomen over de wat complexere vragen. Dit lukt vaak alleen met intensief zendingswerk van de makelaars. Aanpassing van bestemmingsplannen duurt nog langer. Dit gaat vaak ten koste van de leefbaarheid van het platteland. Indien de koper wat risico wil nemen vallen de gevolgen wel mee. Het lukt vaak ook als er niet teveel verbouwd wordt aan de buitenzijde en geen uitbouw wordt gepleegd. Overigens zijn fenomenen en of regelingen als 'rood-voor-rood' en 'ruimte-voor-ruimte' moeilijke begrippen voor gemeenten. Een en ander vraagt veel creativiteit van de makelaar. Wat dat betreft is het echt 'plannen verkopen'.

Bijlagen

Bijlage I: agrarische en landelijke marktcijfers 2007





http://www.nvm.nl