Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Nieuws
De zeer zware storm van 1990
21 januari 2008 - De storm van 25 januari 1990 was een van de ergste in zeker honderd jaar en de zwaarste in een kwart eeuw. De avond tevoren had het KNMI al gewaarschuwd voor windkracht 10, maar de dramatische berichten konden een ramp niet voorkomen. Zeventien mensen verloren het leven. De gevolgen waren zo groot omdat de wind tijdens de avondspits zijn top bereikte. De luchthaven Schiphol was tijdelijk onbereikbaar. Het weg- en treinverkeer werd volledig ontwricht door omgewaaide bomen, vernielde bovenleidingen en defecte spoorwegovergangen. Duizenden reizigers strandden in de grote steden en moesten daar noodgedwongen de nacht doorbrengen. Weerkaart 25 januari 1990 (bron ECMWF)
Weerkaart 25 januari 1990 (bron ECMWF)
In de loop van de rampdag werden de waarschuwingen opgevoerd tot windkracht 11 en uiteindelijk zelfs orkaankracht 12. Uit onderzoek bleek dat het gros van het publiek zich niets kon voorstellen bij deze krachtige taal, die in ons land zeer ongebruikelijk is. De storm heeft geleid tot een betere voorlichting over de begrippen in het weerbericht en uiteindelijk tot de invoering van het Weeralarm, een ernstige waarschuwing voor extreem weer. Bovendien wordt het windpatroon dat zich bij deze storm voordeed toegepast voor het inschatten van de maximale windstoten bij nieuwe stormen. De metingen die bij deze storm zijn gedaan op de meetmast in Cabauw bij Lopik zijn van grote betekenis geweest voor berekeningen vanwindstoten. Met name de luchtvaart heeft daar profijt van.

Opmerkelijk bij deze storm was vooral de windkracht landinwaarts. In de provincies Zeeland, Zuid-Holland en Utrecht werd een uurgemiddelde van windkracht 10 bereikt, een zeldzaamheid boven land. De provincie Utrecht beleeft slechts eens in de zeventig jaar een dergelijke windkracht, wat niet wil zeggen dat een nieuwe storm van dit kaliber niet ook veel eerder kan terugkeren. IJmuiden registreerde gedurende minstens een uur windkracht 11, een zeer zware storm met gemiddelde windsnelheden tussen 103 en 117 km/h. Ronduit uniek waren de windstoten van 150 km/h op verschillende plaatsen tot maximaal 161 km/h op een van de windmeters van Schiphol. Dergelijke windstoten horen tot de hoogst mogelijke in ons land; de zwaarste windstoot in honderd jaar die tijdens een storm is gemeten staat op naam van Hoek van Holland waar de meter op 6 november 1921 tot 162 km/h uitschoot. Op 28 december 2001 werd die windsnelheid in IJmuiden bijna weer bereikt, toen hier 158 km/h werd gemeten.

Met dank aan Tijmen de Boer en Onno Hungerink, KNMI Schiphol

Eerste uitgave: 25-01-03