Artsen zonder Grenzen


Veertig vrouwen in Somalië geopereerd aan incontinentie door fistels

Artsen zonder Grenzen opereerde eind vorig jaar in Somalië zo'n veertig vrouwen met een zogenaamde vesico-vaginale fistel (VVF). Die aandoening kan optreden bij een langdurige bevalling. Er ontstaat dan een doorgang tussen de blaas en de vagina, waardoor de vrouw voortdurend urine verliest.

`VVF heeft grote psychische en sociale gevolgen voor de vrouwen', zegt vroedvrouw Sarah Quinnell van het team in Somalië. "Toch ontmoette ik tot m'n verbazing een aantal vrouwen dat er toch in slaagde vrij normaal door te leven. Ze gingen regelmatig naar de markt en hadden zelfs nog meer kinderen gekregen. Zonder uitzondering zorgden ze er wel voor dat ze zo weinig mogelijk water dronken, om hun urineverlies te beperken.'

In het westen bestaat VVF al niet meer sinds de 19e eeuw, toen keizersneden voor iedereen beschikbaar kwamen. In veel crisisgebieden is die zorg er niet.

Bij een langdurige bevalling drukt het babyhoofdje te lang op de zachte weefsels bij het schaambeen. Die weefsels sterven daardoor af, waardoor de doorgang tussen blaas en vagina ontstaat.

Tijdens de voorbereiding van de fistel-campagne gaf Artsen zonder Grenzen uitgebreide voorlichting, aan zowel mogelijke patiënten als aan onze eigen Somalische medewerkers. Er bleken veel misverstanden te bestaan over hoe de aandoening ontstaat en hoe hij voorkomen kan worden. Via de gesprekken vonden we uiteindelijk 22 vrouwen in Galcayo en 17 uit de plaatsen Kismayo en Marere, voor wie de operatie nodig was.

`We zijn erg tevreden met het resultaat', zegt Sarah. `In Galcayo hebben we oproepen gedaan via de radio en de lokale gezondheidswerkers. Er kwamen uiteindelijk vrouwen helemaal uit het grensgebied met Ethiopië. In Kismayo kwamen vrouwen die via-via van de operaties hadden gehoord. Een groot aantal van hen was al langer op zoek naar medische hulp. Er is goede hoop voor deze vrouwen, want met de operatie kan je de fistel in de meeste gevallen herstellen. De meeste van de operaties zijn geslaagd, maar het kan zijn dat ongeveer eenderde van de vrouwen toch nog incontinent wordt en een langere behandeling nodig zal hebben.'

Artsen zonder Grenzen is van plan ook in andere landen zonder goede zorg fistelcampagnes te houden.