Vlaamse Overheid

Nieuwsbericht van de Vlaamse overheid van dinsdag 22 januari 2008

Plannen voor het 18e-eeuwse neoclassicistische paviljoen De Notelaer in Hingene

Zonet werd in Hingene het startschot gegeven voor de restauratie van het paviljoen De Notelaer en de inrichting van de omgeving. Het grote publiek kent dit paviljoen waarschijnlijk als Villa Vorlat uit de Vlaamse televisiereeks Stille Waters.

Met de ondertekening van een convenant gaan alle betrokken partijen het engagement aan om het beschermde monument en landschap, dat in een aangeduide ankerplaats ligt, in hun aloude glorie te herstellen. Hierbij wordt rekening gehouden met de hedendaagse behoefte om de cultuurtoeristische uitbating van het gebouw en de omgeving te optimaliseren.

De Notelaer

Waar de Schelde de natuurlijke grens vormt tussen Oost-Vlaanderen en Antwerpen, op de Scheldedijk tussen de monding van Durme en Rupel, staat het paviljoen De Notelaer. Dit neoclassicistische paviljoen met zicht op de Schelde en haar buitendijkse gebieden dankt zijn naam aan de notenbomen die tot de eerste wereldoorlog de karakteristieke begroeiing van de dijk uitmaakten.

Op het einde van de 18e eeuw werd deze neoclassicistische belvedère gebouwd in opdracht van Wolfgang-Guillaume (1750-1804), de derde hertog d'Ursel, naar een ontwerp van de Franse architect Charles De Wailly. Het paviljoen was bestemd als schuil- of rustplaats tijdens wandelingen en vormde later ook het kader voor adellijke diners. Door zijn ligging, te midden van het jachtgebied van de hertog, was De Notelaer ook een geschikte uitvalsbasis voor de jacht in de buitendijkse schorren.

In de 20e eeuw raakte het paviljoen in onbruik en werd het onder meer geteisterd door de overstroming van 1953. De aankoop in 1964 door de familie Camu redde De Notelaer van verder verval: het exterieur werd gerestaureerd en in 1968 werd het paviljoen wettelijk beschermd.

Beeldhouwer Vic Gentils, de volgende bewoner, verrijkte het domein met het smeedijzeren toegangshek.

Na de aankoop in 1983 door de Vlaamse Gemeenschap, die nieuw herstellingswerk uitvoerde, kreeg het paviljoen uiteindelijk zijn nieuwe functie als Toeristisch Recreatief Onthaalcentrum van de Schelde. Sinds 1999 is het gebouw in erfpacht gegeven aan Erfgoed Vlaanderen vzw. De toeristische en inhoudelijke uitbouw wordt verzorgd door de in 1984 opgerichte vzw De Notelaer.

Een uitdaging

De Notelaer en zijn omgeving verdienen een grondige aanpak, een uitdaging waarbij niet fragmentarisch te werk mag worden gegaan. Een constructieve samenwerking tussen alle betrokken partijen moet leiden tot een multidisciplinair project, waarbij het monument in zijn integriteit wordt onderzocht, gerestaureerd en ingepast in een cultuurtoeristisch circuit, kortom de integrale en geïntegreerde aanpak in de praktijk. En er zijn heel wat betrokken partijen: Toerisme Vlaanderen (eigenaar van het paviljoen), het Agentschap voor Natuur en Bos (eigenaar van de belendende percelen), Waterwegen en Zeekanaal nv (eigenaar van de Scheldedijk), Erfgoed Vlaanderen vzw (erfpachthouder van het paviljoen), vzw De Notelaer (lokale beheerder van het paviljoen) en ten slotte het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (dienstverlener).

Daarnaast worden ook andere partners betrokken bij het overleg: het Agentschap R-O Vlaanderen, het Kasteel d'Ursel, de Provincie Antwerpen (regiocoördinator Toerisme Scheldeland) en de gemeente Bornem.

Het wetenschappelijk onderzoek

Het project start met het wetenschappelijk onderzoek. In de komende negen maanden zal het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed het bouwhistorisch onderzoek, het interieuronderzoek, het materiaaltechnisch onderzoek, de proefrestauratie van de schilderingen in het Italiaanse salon, het historisch en floristisch onderzoek van de onmiddellijke omgeving, de architecturale volumestudie met opmeting, het bouwfysisch onderzoek en het onderzoek naar stabiliteit en technieken op zich nemen.

Dat wetenschappelijk onderzoek zal de fysische én intrinsieke draagkracht van het gebouw en zijn omgeving bestuderen om zo tot een geschikt herbestemmingproject te komen. Het past in het kader van de opdracht van Vlaams minister Dirk Van Mechelen om modelprojecten uit te werken waarvan de resultaten ook andere projecten ten goede kunnen komen.

De onderzoeksresultaten worden in november 2008 tijdens een studiedag bekendgemaakt.

Parallel met het wetenschappelijk onderzoek start Toerisme Vlaanderen een voortraject waarbij door middel van overleg met de toeristische partners op zoek gegaan wordt naar een toeristische ontsluiting van het paviljoen en zijn omgeving, afgestemd op hun erfgoeddraagkracht. Dat moet dan resulteren in een definitief programma van eisen voor de cultuurtoeristische onthaalfunctie.

Na de onderzoeksfase start de uitwerking van het ontwerp en de opmaak van het restauratiedossier, waarna de restauratie- en omgevingswerkzaamheden worden aangevat.

Voor meer persinformatie kunt u terecht bij:

Mevr. Barbara Daveloose, pr-verantwoordelijke , Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed Tel: 02 553 16 62
Fax: 02 553 16 50
Email: barbara.daveloose@rwo.vlaanderen.be