Promotie mw. E. Mak
Titel proefschrift
De rechtspraak in balans
---
Promotors:
prof.mr. M.A. Loth
---
Datum
24 januari 2008 13:30
---
Locatie:
Woudestein, Forumzaal
---
Faculteit
Faculteit der Economische Wetenschappen (FEW)
Balanceren in gemoderniseerde rechtspraak
De organisatie van de rechtspraak in Nederland is een paar jaar
geleden ingrijpend hervormd. Toen is onder andere de Raad voor de
rechtspraak ingesteld. Doelstelling was de transparantie,
effectiviteit en efficiëntie te vergroten. Zo wilde men rechtszaken
sneller laten doorlopen en specialistische expertise opbouwen voor
complexe zaken. In haar proefschrift De rechtspraak in balans
waarschuwt Elaine Mak er echter voor dat de klassiek-rechtsstatelijke
beginselen van onpartijdigheid en onafhankelijkheid door deze
ontwikkelingen in het geding kunnen komen. Mak promoveert op donderdag
24 januari 2008 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Elaine Mak onderzocht wetgeving, jurisprudentie en literatuur over de
modernisering van de rechterlijke organisatie. Een optimaal
functionerende rechtspraak is niet alleen onafhankelijk en
onpartijdig, maar ook efficiënt, transparant en effectief. Om die
tweede doelstelling te verbeteren zijn er in Nederland een paar jaar
geleden hervormingen doorgevoerd, zoals de doorverwijzing van zaken
naar mediation. Bij de hervorming van het beheer en bestuur van de
gerechten is de Raad voor de rechtspraak ingesteld, die onder meer het
budget beheert voor de gerechten. Ook behandelen rechters steeds vaker
complexe zaken, zoals op het gebied van intellectueel eigendom of het
economisch strafrecht. Streven is dit soort zaken bij één gerecht te
laten afdoen, zodat rechters expertise kunnen opbouwen. Met die
toegenomen specialisatie van gerechten en rechters wordt afgestapt van
de oorspronkelijke uitgangspunten voor de verdeling van rechtsmacht,
zoals het principe van nabijheid van de rechtspraak voor de burger.
Maar het publieke vertrouwen in de rechtspraak die onafhankelijk en
onpartijdig hoort te zijn, moet wel blijven bestaan. Zo mag een
rechter nooit een zaak doorverwijzen naar de mediator, omdat hij zelf
een te volle agenda zou hebben. Evenmin mag de nieuwe coördinerende
rol van de Raad voor de rechtspraak en van gerechtsbesturen leiden tot
een inperking van de beslissingsvrijheid van de rechter. Bij
specialisatie loopt men het risico, in de kleine setting van
juridische professionals en partijen, dat de rechterlijke
onpartijdigheid in het geding komt.
In Nederland, Frankrijk en Duitsland staan de grenzen voor doorvoering
van `new public management'-beginselen gegeven in de Constitutie. Het
Nederlandse constitutionele systeem biedt relatief veel mogelijkheden
voor nieuwe ontwikkelingen. Voor het evenwicht tussen de
klassiek-rechtsstatelijke onafhankelijkheid en onpartijdigheid
enerzijds en de nieuwe managementbeginselen anderzijds kan Nederland
aanknopingspunten vinden bij de meer rigide constitutionele kaders van
Frankrijk en Duitsland, aldus de promovenda.
Nadere informatie:
Mediarelaties, Sandra van Beek, Yvette Nelen, tel. (010) 408 1216
E-mail: press@remove-this.eur.nl
16 januari 2008