ChristenUnie
Spoeddebat gratis schoolboeken
Spoeddebat gratis schoolboeken
woensdag 23 januari 2008 09:45
De heer Slob (ChristenUnie):
Voorzitter. Allereerst bedank ik staatssecretaris Van Bijsterveldt
voor het nakomen van een afspraak. Tijdens de begrotingsbehandeling
van het ministerie van OCW maakten wij samen de afspraak dat er in de
eerste week na het kerstreces duidelijkheid zou komen over het vervolg
van het invoeringstraject van de gratis schoolboeken. Deze afspraak
heeft de staatssecretaris vorige week vrijdag ingelost.
Het punt van de gratis schoolboeken is voor de fractie van de
ChristenUnie altijd belangrijk geweest; collega's verwezen hier al
naar. Een van de belangrijkste redenen waarom mijn fractie hieraan
veel belang hechtte, was het internationale verdrag dat volgens mij
uit de jaren zestig stamt maar door Nederland in de jaren zeventig is
ondertekend. Toen is uitgesproken dat wij zouden streven naar
"kosteloos funderend onderwijs". Over de vertaling van deze woorden in
het Nederlands is overigens discussie geweest. Het was ons een
ergernis dat kosteloos basisonderwijs al wel was gerealiseerd, maar
kosteloos voortgezet onderwijs nog niet. Wij zijn er lang mee bezig
geweest het lesgeld af te schaffen. Gelukkig is dat uiteindelijk
gelukt; als laatste ging de VVD-fractie om. Nu waren de schoolboeken
aan de beurt. Hierover is dus een goede afspraak gemaakt; deze
kabinetsperiode worden de gratis schoolboeken gerealiseerd.
Er was voor mijn fractie nog een tweede reden om voor gratis
schoolboeken te zijn. Wij zijn er allemaal van overtuigd dat van de
financiering van de boeken via scholen een disciplinaire maatregel
uitgaat, waardoor de schoolkosten niet hoger oplopen dan noodzakelijk.
Ook de scholen zelf zijn hiervan overtuigd. Men heeft dit de Kamer
zelfs een keer laten weten tijdens een hoorzitting. De steeds hoger
oplopende schoolkosten -- zie de schoolkostenmonitoren van de
afgelopen jaren -- waren de Kamer en mijn fractie een grote zorg. Als
je via de lumpsum schoolboeken gaat financieren, bouw je extra
prikkels in om met de schoolkosten zeer zorgvuldig om te gaan. Een
laatste argument is dat gratis schoolboeken voor de koopkracht van
gezinnen een welkome maatregel is, zeker als zij meerdere schoolgaande
kinderen hebben. Dit is niet het hoofdargument, maar wel mooi
meegenomen.
Al enkele weken geleden werd mij duidelijk dat met name de Europese
aanbesteding zou zorgen voor grote problemen bij de scholen. Het leek
mij niet goed om dit nog maanden boven de schoolmarkt te laten hangen.
Daarom heb ik erop aangedrongen om hierover snel duidelijkheid te
bieden. Deze duidelijkheid is er nu. De scholen krijgen een jaar
langer de tijd om de zaken in dit opzicht in orde te brengen, en toch
krijgen ouders het eerste jaar wel al het geld dat per leerling
berekend is voor de gratis schoolboeken. Zonder dat een en ander zal
leiden tot extra administratieve handelingen voor scholen of ouders --
hierop heb ik goed gelet bij de uitwerking -- geeft de
staatssecretaris invulling aan een belofte die wij de ouders hebben
gedaan. Zij laat ook zien dat zij de werkdruk van scholen serieus
neemt. Zij laat de scholen niet worstelen met iets waarvoor zij hun
best iets meer tijd kan geven. Er is ook absoluut geen sprake van een
debacle of een circus, zoals de heer Pechtold suggereert. De gekozen
oplossing zorgt er voor dat de ouders zelfs niet eens in beweging
hoeven te komen, want het geld wordt netjes overgemaakt. Bovendien
krijgen scholen meer tijd, dus de zware woorden van de heer Pechtold
worden niet gerechtvaardigd door de voorstellen van de
staatssecretaris. Ik citeer oud-minister De Koning: als het niet kan
zoals het moet in het eerste jaar, dan moet het maar zoals het kan.
Daarom steunt mijn fractie de aanpak die de staatssecretaris
voorstaat.
Ik sluit mij aan bij de vragen van de heer Jan de Vries over de
problematiek van het Europees aanbesteden. Het is mij wel opgevallen
dat in het plan van aanpak waarvoor het vorige kabinet heeft gezorgd,
het aanbesteden helemaal niet wordt genoemd. Is dit iets wat pas de
laatste maanden duidelijk is geworden? Een op de vijf scholen heeft
zijn zaakjes op dit punt wél in orde.
Waarom lukt het die scholen wel en andere scholen niet? Waar moet ik
aan denken als de staatssecretaris spreekt over een financiële
tegemoetkoming vanwege de inspanningen die deze scholen al hebben
geleverd? De vraag over het bedrag in december is reëel. Volgens mij
heeft een en ander te maken met het gebruikmaken van het
onderwijsnummer en de teldatum van 1 oktober. Als het eerder kan, zou
dat heel mooi zijn.
Heb ik het goed begrepen dat ouders met een laag inkomen nog een extra
voordeeltje krijgen? Klopt het dat zij in augustus Wetos-uitkering en
in december die EUR308 krijgen? Dat zou prachtig zijn voor die ouders.
Het bedrag van EUR308 is zorgvuldig berekend. Wij hebben daar
verschillende keren over gesproken met de regering. Het bedrag is
gebaseerd op het prijspeil 2007. Is het nog de bedoeling dat er een
prijsbijstelling voor 2008 komt? Dat staat in het plan van aanpak.
Wij moeten niet op de stoel van de scholen gaan zitten. Ik vind het
grote klasse wat de scholengemeenschap in Hoorn doet. Het zou mooi
zijn als dat voorbeeld navolging krijgt. Het zou ook fijn zijn als
scholen alle ouders een rekening van EUR308 sturen, want dat is het
bedrag waar zij het straks mee moeten doen. Dan kun je voorkomen dat
zich verschillen voordoen tussen onder- en bovenbouw, vmbo of vwo. Het
is wel een zaak van de scholen zelf. Ik zou het klasse vinden als dit
komend jaar wordt gerealiseerd.
De heer Pechtold (D66):
Voorzitter. De heer Slob spreekt over de kosten en wijst op het
prijspeil 2007, maar het is nu 2008. Bedoelt hij het als een vraag of
zegt hij in de richting van het kabinet dat het daar iets aan moet
doen? Het gaat namelijk al snel om een paar miljoen. Over de kosten
van deze operatie staat in de brief van de staatssecretaris dat die
uit de onderwijsbegroting komen. Ik heb dat nog niet kunnen vinden,
maar hoe kijkt de heer Slob daar tegenaan?
De heer Slob (ChristenUnie):
Ik heb de kwestie van het prijspeil als vraag gesteld. Ik wacht het
antwoord van de staatssecretaris af. Er is een reëel bedrag
gereserveerd voor de invoering van de gratis schoolboeken. Dat wordt
over drie jaar uitgesmeerd. Ik neem aan dat het bedrag daarvoor wordt
gebruikt. Mocht het anders zijn, dan horen wij dat wel.
De heer Pechtold (D66):
Ik ga akkoord met het tweede, maar de eerste reactie vind ik raar. De
heer Slob stelt eigenlijk dat het bedrag dat voor 2007 was bedoeld,
niet opgaat voor 2008, vanwege het prijspeil. De ChristenUnie zit in
de coalitie. De heer Slob is daar fractieleider van. Geeft hij het
kabinet de opdracht mee uit te gaan van prijspeil 2008? Stel dat de SP
daar een motie over zou indienen. Zou de ChristenUnie die steunen? Dat
is de politieke vraag. Zet de ChristenUnie in op prijspeil 2008 of
niet?
De heer Slob (ChristenUnie):
Er wordt vanmorgen veel gesproken over het vastgestelde bedrag voor de
gratis schoolboeken. Ik heb een vraag gesteld over het prijspeil. De
SLO heeft een rol gespeeld bij de berekening van het bedrag. Er zijn
ook vergelijkingen getrokken met wat boekendistributeurs aan bedragen
hebben vastgesteld. Vervolgens is een keus gemaakt. Dat accepteer ik.