Universiteit Maastricht
Onder de titel 'Managerial Behavior: een kwestie van moed' spreekt prof.dr. Mariëlle Heijltjes as. vrijdag (25 januari) haar inaugurele rede uit. In haar oratie analyseert zij theorieën over het gedrag van managers en bespreekt het belang van een managementstijl die zowel het halen van organisatiedoelstellingen als ook respect voor het individu centraal stelt. Ook gaat zij in op de vraag waarom het moeilijk is voor managers om ineffectief gedrag dat slechts op één van beide aspecten is gericht, te veranderen. Zij draagt hiervoor drie verklaringen aan:
- Een manager wordt beloond voor gedrag dat in lijn is met de in een organisatie geldende formele en informele regels én voor goede prestaties van zijn medewerkers. De prestaties van deze medewerkers zijn voor managers echter een onzekere factor, omdat ze die niet helemaal zelf in de hand hebben. Vanuit die onzekerheid kiezen zij al snel voor het volgen van wenselijk gedrag. Want ook al weten ze dat dat niet effectief is, ze worden er wel voor beloond. Het ineffectief gedrag wordt zo als het ware door het eigen systeem in stand gehouden. Het doorbreken van deze vicieuze cirkel vergt voor een individuele manager veel moed omdat hij daarmee de bestaande regels ter discussie stelt, zonder zelf te weten waar die discussie voor hemzelf toe zal leiden.
- Effectief gedrag in termen van een combinatie van respect voor medewerkers en het halen van organisatiedoelstellingen is niet hetzelfde als succesvol gedrag in termen van loopbaansucces. Een manager wordt daardoor gedwongen tot een moedige keuze tussen het nastreven van persoonlijk belang of het dienstbaar zijn aan het collectief;
- Het aanleren van effectief gedrag vereist een grote dosis zelfkennis en inzicht in het vaak onbewuste huidige gedrag. Er is moed voor nodig om dat zelfinzicht te verwerven en om van oude vertrouwde gewoontes af te stappen.
Heijltjes legt een groot deel van de verantwoordelijkheid voor het veranderproces bij de organisatie; die moet een leidende rol nemen om managers te faciliteren. Hierin spelen persoonlijke effectiviteits- en coachingtrajecten een rol, maar nog belangrijker is dat de organisatie ook zelf het effect van haar eigen formele en informele regels op het gedrag van managers kritisch onder de loep neemt. De organisatie vormt immers een cruciaal deel van het systeem waarbinnen de manager opereert.
Prof.dr. Mariëlle Heijltjes is per 1 juli 2006 benoemd tot bijzonder hoogleraar Managerial Behavior aan de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde. De leerstoel is ingesteld door de Stichting Wetenschapsbeoefening UM. Ze studeerde en promoveerde (1995) aan de Universiteit Maastricht. Na haar promotie werd ze aangesteld als universitair docent (vanaf 2000 als universitair hoofddocent) bij het Departement Organization Studies and Strategy. Ze stond verder aan de wieg van het Executive MBA programma van de UM.
Voor de volledige tekst van de oratie (onder embargo tot het moment van uitspreken, vrijdag 25 januari 16.30 uur) kunt u contact opnemen met Caroline Roulaux (persvoorlichter), tel 043 388 5229, e-mail caroline.roulaux@ssc.unimaas.nl
Universiteit Maastricht