Colleges van Burgemeester en Wethouders Postbus 90801
I.a.a. 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Directeuren Sociale Dienst Telefoon (070) 333 44 44
Hoofden Sociale Zaken Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
Directeuren/hoofden I&A
Gemeenteraadsleden p/a Griffier
Hoofdkantoor en vestigingen CWI
Hoofdkantoor UWV
Hoofdkantoor IWI
Wsw-bedrijven
Contactpersoon Gemeenteloket Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
Doorkiesnummer (070) 315 20 10 Datum 28 januari 2008
E-mail gemeenteloket@minszw.nl
Onderwerp Verzamelbrief januari 2008
Door middel van de Verzamelbrief informeer ik u over relevante ontwikkelingen op het terrein
van werk en inkomen. De brief bevat informatie over de volgende onderwerpen:
1. Kabinetsstandpunt evaluatie WWB
2. Eindonderzoek van bureau Meccano: Werkt de WWB?
3. Onderzoek van bureau SEO: Kwantitatief effect WWB
4. Aan de slag met IPW!
5. Ketenprogramma 2008 'Doorpakken en verankeren'
6. Gemeentelokettelefoon en Helpdesk Inburgering
7. Schatting belastbaar inkomen bijstandsgerechtigden
8. Rectificatie vakantietoeslag
9. Wsw: wetswijziging en het aanleveren van informatie
Prominent onderdeel van deze verzamelbrief is het Kabinetsstandpunt evaluatie Wet werk en
bijstand, dat op 21 december 2007 naar het Parlement is gezonden, en het daaraan ten
grondslag liggende eindonderzoek van bureau Meccano. B&W ontvangen het
Kabinetsstandpunt en het eindonderzoek als bijlage bij deze Verzamelbrief.
Ook het SEO-onderzoek naar de effecten van de WWB op de bijstandslasten en het
bijstandsvolume komt aan bod. Dit onderzoek is op 18 december 2007 aan het Parlement
aangeboden. Zie voor een samenvatting bijlage 3 bij deze Verzamelbrief.
Alle rapporten in verband met de evaluatie van de WWB zijn te vinden op:
http://gemeenteloket.szw.nl/
Ik ben verheugd over de resultaten van de evaluatie van de WWB. Het blijkt dat de WWB een
duidelijke cultuurwijziging heeft teweeggebracht bij gemeenten in de richting van werk boven
uitkering. De WWB prikkelt de gemeenten financieel en geeft de mogelijkheid tot het leveren
van maatwerk. Dankzij de inzet van gemeenten zijn de doelen van de WWB in belangrijke
mate gehaald.
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
1. Kabinetsstandpunt evaluatie WWB (zie bijlage)
"Veel minder mensen in de bijstand en meer mensen aan het werk. Vier jaar Wet werk en
bijstand heeft ons met dit resultaat een stuk de goede kant op gebracht." Dat is de aanvang van
de brief waarmee ik het Kabinetsstandpunt evaluatie WWB en het daaraan ten grondslag
liggende eindonderzoek op 21 december 2007 aan het Parlement heb aangeboden.
Uit de evaluatie komt naar voren dat de WWB - dankzij de inspanningen van gemeenten, mede
in samenwerking met het CWI - een belangrijke bijdrage levert aan de verhoging van de
participatie die door het kabinet hoog op de agenda is gezet, zoals blijkt uit het
Coalitieakkoord en het Actieprogramma `Iedereen doet mee'. Maar dit betekent niet dat we nu
achterover kunnen leunen. We moeten voortvarend verder, met name met het activeren van
mensen die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Het kabinet geeft gemeenten
ruimte voor een aanpak op lokaal niveau. Zo heeft het kabinet besloten dat gemeenten
overschotten op het uitkeringsbudget langer mogen houden, zodat zij mensen die moeilijker
een baan krijgen nog beter kunnen begeleiden op weg naar werk. Daarnaast wordt gewerkt aan
het samenvoegen van de budgetten die gemeenten krijgen voor re-integratie,
volwasseneneducatie en inburgering. Deze aanpak geeft gemeenten meer armslag om mensen
aan het werk te helpen. Ook is het kabinet bezig met voorstellen voor deregulering van de
langdurigheidtoeslag en ruimere mogelijkheden voor toekenning van bijzondere bijstand, twee
verbeterpunten die uit het eindonderzoek naar de WWB naar voren kwamen (zie ook het
onderzoek van Meccano, onderdeel 2 van deze Verzamelbrief). Op deze wijze moet het
mogelijk zijn om de afgesproken ambities met de VNG om in 2011 75.000 minder
huishoudens in de bijstand te hebben en 25.000 niet-uitkeringsgerechtigden aan een baan of
zinvolle activiteit te helpen, te halen.
In bijlage 1 vindt u meer informatie over de (resultaten van de) evaluatie WWB.
2. Eindonderzoek van bureau Meccano: Werkt de WWB? (zie bijlage)
Het grote succes van de WWB is dat er een cultuurverandering in gang is gezet, aldus
Meccano. In de gemeentelijke uitvoering is men zich meer gaan richten op doelmatigheid in
plaats van alleen op rechtmatigheid. Gemeenten zijn meer resultaatgericht gaan werken en zijn
alerter op fraude. De WWB werkt daarmee zoals hij bedoeld is.
Volgens Meccano is de daling van het bijstandsvolume vooral te danken aan de inspanningen
gericht op relatief makkelijk te bemiddelen groepen met goede kansen op de arbeidsmarkt. Het
is dan ook een punt van kritiek van Meccano dat bijstandgerechtigden die minder makkelijk
naar de arbeidsmarkt te begeleiden zijn minder aandacht krijgen onder de WWB. Het doet mij
deugd dat Meccano tevens signaleert dat het accent thans aan het verschuiven is in de richting
van moeilijk plaatsbare cliënten. Work First is een effectief instrument gebleken waarmee
nieuwe instroom deels voorkomen kan worden. Met de re-integratietrajecten in zijn
---
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
algemeenheid kan volgens Meccano nog volumewinst geboekt worden, omdat pas circa een
derde tot de helft van de cliënten van mening is dat deze goed aansluiten op hun behoeften.
Bijlage 2 bevat informatie over de bevindingen van Meccano m.b.t. de inkomenswaarborg, de
rol van de gemeenteraad en het sturingsconcept van de WWB.
3. Onderzoek van bureau SEO: Kwantitatief effect WWB (zie bijlage)
Is de daling van het aantal bijstandsuitkeringen te danken aan de WWB, aan de conjunctuur of
aan andere factoren? Bureau SEO heeft dit onderzocht.
Een van de belangrijkste wijzigingen van de WWB is de financieringssystematiek. Voor het
effect van de WWB is gekeken naar het effect van de financieringssystematiek ultimo 2006 ten
opzichte van ultimo 2003.
Hieruit blijkt dat de WWB voor een extra daling van 13.300 uitkeringen heeft gezorgd; een
daling van 4% ten opzichte van het volume ultimo 2003. Daarnaast werkt de
financieringssystematiek van vóór de WWB nog door na 2003 en zorgt eveneens voor een
daling van 4 % ultimo 2006. Het effect van de WWB zal ook na 2006 nog doorlopen.
De conjunctuur blijkt per saldo in de periode 2003-2006 een opwaarts effect te hebben gehad
op het aantal uitkeringen.
De WWB heeft verder geleid tot een besparing op de bijstandslasten, tot een verminderde,
maar vermoedelijk selectievere inzet van re-integratietrajecten en tot een intensivering van het
handhavingsbeleid.
Zie voor een uitgebreide samenvatting van het onderzoek bijlage 3.
4. Aan de slag met IPW! (zie bijlage)
Gemeenten, VNG, Divosa en SZW gaan aan de slag met het IPW
In onderstaand overzicht ziet u op welke wijze gemeenten gaan bijdragen aan de resultaten die
SZW, VNG en Divosa met de vijf programmalijnen van het Innovatie Programma Werk en
bijstand willen behalen. In bijlage 4 vindt u een uitgebreidere versie van deze plannen,
alsmede meer informatie over het IPW en de programmalijnen.
1. Werk en maatschappelijke participatie
Leeuwarden en Arnhem ontwikkelen integraal participatiebeleid. Zij geven inzicht in de
manier waarop gemeenten per cliënt een keuze maken tussen geschikt voor reguliere arbeid
(toeleiding naar werk), gedeeltelijk geschikt en nog niet geschikt voor reguliere arbeid
(maatschappelijke participatie).
---
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
2. Regionaal arbeidsmarktbeleid
Zwolle en Boxtel gaan ieder op zoek naar de kansen en knelpunten bij het uitvoeren van een
arbeidsmarktanalyse en het formuleren van regionaal arbeidsmarktbeleid. Dit doen zij samen
met hun partners in de regio (UWV, CWI, werkgevers etc.). Doel is het versterken van de
beleids- en organisatiekracht.
3. Samenhangende dienstverlening aan de klant
Gemeenten ontwikkelen een (visie op) integrale dienstverlening: in de frontoffice worden de
vragen voor dienstverlening door de klanten geformuleerd. De backoffice faciliteert daarvoor
de frontoffice. Bij alle drie de projecten (Hoorn, Leiden en Zoetermeer) ligt de focus op de
meervoudige vraag van de klant.
4. Verkennen van nieuwe mogelijkheden van gemeentelijk armoedebeleid
Rotterdam en Vianen bevorderen participatie (deelname aan de samenleving) en het
terugdringen van niet-gebruik van voorzieningen door samenwerking tussen partners op lokaal
en regionaal niveau te stimuleren.
5. Terugdringen van huishoudens met problematische schulden
GKB Drenthe biedt inzicht in de kosten en baten van beleid om uitstroom naar werk te belonen
met (gedeeltelijke) kwijtschelding van schulden. RSD Hoeksche Waard ontwikkelt en beproeft
aanpakken om bij wachtlijsten voor schuldhulpverlening voorrang te geven aan gezinnen met
kinderen.
5. Ketenprogramma 2008 'Doorpakken en verankeren'
Aansluitend op de Ketenmeibrief 2008 (verzamelbrief juni 2007) en de afspraken uit het
Coalitieakkoord hebben de ketenpartners op 3 oktober jl. het definitieve Ketenprogramma
2008 aan mij aangeboden, onder de titel 'Doorpakken en verankeren'. Met dit programma
willen de ketenpartners een belangrijke bijdrage leveren aan de ambities die in het
Coalitieakkoord zijn geformuleerd.
`Doorpakken en verankeren' is het motto van dit ketenprogramma. Doorpakken in de
bestanden om zoveel mogelijk mensen aan het werk te helpen. Om dat te kunnen doen willen
de ketenpartners integrale dienstverlening verankeren in de te vormen Locaties Werk en
Inkomen. De ambitie van de ketenpartners is om de integrale dienstverlening aan
werkzoekenden en werkgevers eind 2008 op alle Locaties Werk en Inkomen gestart en
grotendeels werkend te hebben.
---
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
6. Gemeentelokettelefoon en Helpdesk Inburgering
De Gemeentelokettelefoon van SZW, het adres voor gemeenten voor vragen over werk en
inkomen, fungeert vanaf 14 januari 2008 ook als Helpdesk Inburgering. Voor beide
onderwerpen zijn de medewerkers op elke werkdag telefonisch bereikbaar van 9.00 tot 12.30
uur. De (nieuwe!) telefoonnummers vindt u hieronder.
Nieuw telefoonnummer Gemeentelokettelefoon per 14 januari 2008
070 315 20 10
Als vanouds kunt u hier terecht met uw vragen over:
Wet werk en bijstand, alle besluiten en regelingen op basis van deze wet, plus de
wijzigingen van deze wet- en regelgeving
Innovatie Programma Wwb
Wet sociale werkvoorziening, alle besluiten en regelingen op basis van deze wet, plus de
wijzigingen van deze wet- en regelgeving
IOAW/IOAZ
Armoede en schulden
Wet werk en inkomen kunstenaars
Uiteraard kunt u uw vragen ook per mail stellen. Het e-mailadres blijft ongewijzigd:
gemeenteloket@minszw.nl.
Daarnaast kunt u vragen ook online blijven stellen via de knop `Stel uw vraag online' op de
homepage van www.gemeenteloket.szw.nl
Nieuw telefoonnummer Helpdesk Inburgering per 14 januari 2008
070 315 21 40
U kunt hier terecht met al uw vragen over de Wet inburgering en alle bijbehorende besluiten
en regelgeving.
Verdere informatie over het onderwerp Inburgering kunt u vinden op de website Handig:
HANDIG staat voor HANDreiking Inburgering voor Gemeenten.
www.handreikinginburgeringgemeenten.nl
U kunt uw vragen ook per mail stellen. Het e-mailadres blijft ongewijzigd:
helpdesk.inburgering@minvrom.nl.
---
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
7. Schatting belastbaar inkomen bijstandsgerechtigden (zie bijlage)
Bij nieuwe aanvragen en bij wijzigingen in de omstandigheden van de belanghebbende, die de
hoogte van de voorlopige teruggaaf kunnen beïnvloeden, zal het nodig zijn dit door te geven
aan de Belastingdienst. Op het aanvraagformulier heffingskortingen moet de belanghebbende
aan de Belastingdienst opgeven hoe hoog het belastbaar inkomen is dat de belanghebbende het
komende jaar zal hebben.
In dat verband is een overzicht opgesteld van de bijstandsinkomens voor het jaar 2008. De
gegevens zijn gebaseerd op de stand van 1 januari 2008. Alle bedragen zijn inclusief vakantie-
uitkering. U vindt het overzicht in bijlage 7.
8. Rectificatie Vakantietoeslag
De Verzamelbrief van december 2007 bevatte de wijzigingen bedragen WWB, IOAW, IOAZ
en WWIK per 1 januari 2008 (onderdeel 12). In bijlage VI, Formules en percentages genoemd
in paragraaf 6 (Vakantietoeslag) van de Regeling WWB voor het jaar 2008, is een fout
geslopen.
Artikel 14, eerste lid, onderdeel b moet als volgt worden gelezen:
b. een alleenstaande ouder, indien
- het inkomen 939,60 of meer bedraagt 5,66% x ink - 9,46;
- het inkomen lager is dan 939,60 4,70% x ink;
9. Wsw: wetswijziging en het aanleveren van informatie (zie bijlage)
Per 1 januari 2008 is de wetswijziging Wsw in werking getreden alsmede een wijziging van
het Besluit uitvoering sociale werkvoorziening en begeleid werken en een nieuwe Regeling
uitvoering sociale werkvoorziening en begeleid werken 2008. Vanaf 1 januari 2008
zijn afzonderlijke gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wsw.
Op de website www.aanhetwerkmetdewsw.nl is alle informatie met betrekking tot de
wetswijziging te vinden. Zo worden veelgestelde vragen op deze site van een antwoord
voorzien en is een overzicht te vinden van de activiteiten en producten die worden ontwikkeld
in het kader van het implementatieprogramma van VNG, Cedris, cliëntenorganisaties én
vakbonden, zoals een modelverordening persoonsgebonden budget begeleid werken en een
handreiking wachtlijstbeheer.
---
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
In bijlage 9 wordt u nader geïnformeerd over het indienen van de verantwoordings- en
beleidsinformatie over de Wsw in 2008 (wie, waar, wanneer, wat). Deze informatie is ook
gepubliceerd op het Gemeenteloket. 2008 is met betrekking tot het indienen van de
verantwoordings- en beleidsinformatie nog een overgangsjaar.
Extra bijlagen
B&W ontvangen als bijlage bij de Verzamelbrief ook samenvattingen van de rapporten
'Evaluatie Cliëntenparticipatie WWB, een landelijk beeld van de lokale vormgeving' en 'Wet
werk en bijstand: Cliënten aan het woord'. Deze zijn abusievelijk niet mee gezonden met de
Verzamelbrieven september en december 2007.
~~~~~~~~~~~
Wilt u de Verzamelbrief in het vervolg digitaal ontvangen, stuur dan een e-mail met uw naam,
gemeente, functie en e-mail adres naar Verzamelbrief@minszw.nl.
Voor vragen met betrekking tot de Verzamelbrief kunt u een e-mail sturen naar
gemeenteloket@minszw.nl.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(A. Aboutaleb)
---
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
Bijlagen Verzamelbrief
januari 2008
8
Ons kenmerk INTERCOM/2008/492
Bijlage 1 Kabinetsstandpunt evaluatie WWB
Met de aanbieding aan het Parlement van het Kabinetsstandpunt evaluatie WWB en het
daaraan ten grondslag liggende eindonderzoek voldoet het kabinet aan de verplichting uit de
WWB (artikel 84) om de wet te evalueren binnen vier jaar na de inwerkingtreding ervan. De
evaluatie begon in april 2005 met de aanbieding van het Nader Uitgewerkte Plan van Aanpak
voor de evaluatie Wet werk en bijstand 2004-2007 aan het Parlement. Hierin is gekozen voor
deelonderzoeken, kwalitatieve en kwantitatieve, verspreid over vier jaar om tussentijds op de
hoogte te blijven van de ontwikkelingen. Direct na oplevering zijn de deelrapporten
aangeboden aan Parlement en gemeenten. Al dit materiaal ligt ten grondslag aan het
Kabinetsstandpunt.
Uit de evaluatie blijkt dat de WWB een duidelijke cultuurwijziging heeft teweeggebracht bij
gemeenten in de richting van werk boven uitkering. Er is groot draagvlak bij gemeenten voor
de decentralisatie van beleid en budget onder de WWB: deze prikkelt gemeenten financieel en
geeft de mogelijkheid tot het leveren van maatwerk. Ook cliënten ervaren de cultuuromslag
door de WWB en staan hier over het algemeen niet negatief tegenover.
De doelen van de wet zijn in belangrijke mate gehaald. Het volume bijstandgerechtigde
huishoudens is ultimo 2006 met 10 procent gedaald ten opzichte van 2003. Ook sinds eind
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid