Ministerie van Buitenlandse Zaken

Mededeling Luchtvaartovereenkomst met Israël

Voorstel: Mededeling van de Commissie: De ontwikkeling van een gemeenschappelijke luchtvaartruimte met Israël
Datum Commissiedocument: 9 november 2007
Nr. Commissiedocument: COM (2007) 691 final
Pre-lex: http://ec.europa.eu/prelex/detail_dossier_real.cfm?CL=nl &DosId=196371
Nr. impact-assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board: Beide zijn niet opgesteld
Behandelingstraject Raad: Raadswerkgroep Transport, Transportraad. Datum van behandeling is nog niet bekend.
Eerstverantwoordelijk ministerie: ministerie van Verkeer en Waterstaat

De Commissie stelt voor om te gaan onderhandelen met Israël om een Gemeenschappelijke Luchtvaartruimte te creëren. Dit past binnen het streven van de Commissie om met haar oostelijke en zuidelijke buren in het kader van het Nabuurschapsbeleid tegen 2010 een bredere Gemeenschappelijke Luchtvaartruimte te creëren. Daarnaast heeft de EU met de landen rond de Middellandse Zee reeds nauwere banden aangehaald in het kader van het Barcelona-proces. In dit kader is al een Euromediterraan luchtvaartakkoord tussen de EU en Marokko afgesloten. Het doel van dergelijke onderhandelingen is geleidelijke markttoegang en regelgevende convergentie op gebieden van luchtvaartveiligheid, beveiliging, luchtverkeersleiding, mededinging, staatssteun, milieubescherming en bescherming van passagiersrechten. Daarbij is de geldende Europese regelgeving het uitgangspunt. In het akkoord zal worden opgenomen aan welke Europese vereisten Israël zal dienen te voldoen. Dat zal zo nodig aan een gefaseerde markttoegang gekoppeld worden, naar gelang de implementatie daarvan in Israël meer tijd in beslag neemt.

Consequenties

De Commissie vraagt in deze mededeling de Raad om een mandaat voor onderhandelingen, aangezien het een gemengde bevoegdheid betreft. Nederland deelt de inschatting van de Commissie dat het vervangen van het huidige stelsel van bilaterale verdragen met Israël door een Europees overkoepelend verdrag zal leiden tot een versterking van het level playing field in de luchtvaartmarkt, het subsidiariteitsoordeel is positief. De enige manier om tot effectieve liberalisering te komen met Israël is via een dergelijk breed luchtvaartakkoord, het voorstel voldoet daarmee ook aan het proportionaliteitsbeginsel. De mededeling heeft geen financiële gevolgen.

Nederlandse positie

De luchtvaartmarkt in Israël is voor Nederland tot nu toe een redelijk gesloten markt, aangezien de bilaterale luchtvaartovereenkomst restricties bevat die de markttoegang beperken. Nederland ziet zeker voordelen in een EU-brede aanpak, mede gezien het feit dat deze benadering zich richt op regelgevende convergentie en daarmee bijdraagt aan een beter level playing field.

In de te bereiken overeenkomst is het van belang dat de nodige flexibiliteit geboden wordt om in de EU actie te ondernemen met betrekking tot milieukwesties. De overeenkomst mag bovendien geen verbod bevatten op het heffen van belastingen op brandstof die aan luchtvaartuigen wordt geleverd of andere fiscale of economische instrumenten die onderdeel vormen van milieumaatregelen.

Naast het bereiken van een gemeenschappelijke luchtvaartmarkt met Israël (verticale onderhandelingen), speelt (zoals met nog veel andere derde landen) ook de kwestie dat er in de huidige bilaterale luchtvaartovereenkomsten tussen de diverse EU-lidstaten en Israël bepalingen inzake nationaliteit staan die door het Europese Hof van Justitie onwettig zijn bevonden. Deze bepalingen belemmeren de exploitatie van vluchten naar Israël vanuit een andere EU-lidstaat dan die waarin een luchtvaartmaatschappij is gevestigd. Deze situatie creëert rechtsonzekerheid voor de desbetreffende luchtvaartmaatschappijen en dient daarom volgens Nederland als eerste te worden opgelost (door middel van zogenaamde horizontale onderhandelingen). Nederland kan evenwel instemmen met parallelle onderhandelingen, zoals bij het Marokko akkoord is gebeurd, op voorwaarde dat een akkoord over dit aspect een vereiste blijft alvorens verkeersrechten onderwerp van de onderhandelingen vormen. Het zal dan ook allereerst helder moeten zijn dat Israël commitment toont de huidige bepalingen inzake nationaliteit te laten vallen en dat het uitgangspunt van verdere besprekingen het instellen van een vrije markt moet zijn.

* Ministerie van Buitenlandse Zaken

* Bezuidenhoutseweg 67

* Postbus 20061

* 2500 EB Den Haag

* Tel.: 070-3 486 486

* Fax: 070-3 484 848

* Internet: www.minbuza.nl