Radboud Universiteit Nijmegen


Verpleegkundig huisbezoek verbetert welzijn en zelfredzaamheid

Huisbezoeken van een gespecialiseerd verpleegkundige verbeteren het welzijn van kwetsbare ouderen en leiden tot behoud van hun zelfredzaamheid. Alhoewel deze huisbezoeken niet tot lagere kosten in de zorg leiden, is de meerwaarde van dit type zorg groot genoeg om de beperkte meerkosten te rechtvaardigen. Dat concludeert René Melis, onderzoeker bij het Nijmegen Centre for Evidence-Based Practice. Melis promoveert 28 januari 2008.

Melis heeft onderzoek gedaan naar een Nijmeegs zorgmodel, waarbij een huisarts de huisbezoeken van een geriatrisch verpleegkundige laat opstarten wanneer zich bij een thuiswonende oudere problemen voordoen als geheugenverlies, een sombere stemming of angst om te vallen. Voor een periode van drie maanden bezoekt een gespecialiseerd verpleegkundige de oudere thuis. Hij of zij onderzoekt diens problemen, geeft adviezen, regelt eventueel dagbehandeling en thuiszorg en zorgt voor structuur in het dagelijks leven.

In zijn onderzoek concludeert Melis dat deze interventies het welzijn en de zelfredzaamheid van ouderen verbeteren. Het positieve effect van deze verpleegkundige bezoeken blijkt voort te duren nadat de huisbezoeken zijn stopgezet.

Op basis van dit onderzoek stelt Melis vast dat deze verbetering van de kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen niet zonder meer leidt tot een verlichting van de belasting van mantelzorgers. Mantelzorgers die bij een oudere wonen ervaren wél een verlichting, dat geldt echter niet voor gezins- of familieleden die apart wonen. Duidelijke zorglastverzwaringen worden gelukkig ook niet gezien. Melis vermoedt dat de verbeteringen bij de ouderen onder andere mogelijk zijn door een grotere en meer deskundige inzet van hun mantelzorgers. Hij beveelt aan hier nader onderzoek naar te doen, vooral omdat mantelzorg steeds meer het accent krijgt binnen het Nederlands zorgstelsel.

Melis stelt vast dat deze interventies van een verpleegkundige niet tot lagere zorgkosten leiden. Wel leiden de huisbezoeken tot een meer wenselijke zorgkostenmix: opnames in instellingen zoals verpleeghuis en ziekenhuis kosten minder, meer kosten worden gemaakt voor zorg dichtbij het eigen huis zoals thuiszorg of deeltijdbehandeling. Bij beperkte meerkosten maken deze huisbezoeken echter het onderscheid omdat ze tot een concrete verbetering van de kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen leiden. Voor Melis is het belangrijk dat de huisarts in deze zorg een actieve rol te speelt.

René Melis studeerde geneeskunde in Antwerpen en Nijmegen en heeft zich gespecialiseerd tot arts-epidemioloog. Melis verrichtte zijn promotieonderzoek op de afdelingen Geriatrie en Kwaliteit van Zorg van het UMC St Radboud. Momenteel werkt hij als postdoc onderzoeker bij het Alzheimer Centrum Nijmegen.

Melis, R.J.F. Caring for vulnerable older people who live in the community. Proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen. Promotiedatum 28 januari 2008. Promotores: prof. dr. M.G.M. Olde Rikkert, prof. dr. T. van Achterberg.