abcdefgh
Aan
de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
29 januari 2008 -
Ons kenmerk Uw kenmerk
VenW/DGP-2008/547 -
Onderwerp
Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer
Veiligheidsoffensief Openbaar Vervoer, een SP-plan
Geachte voorzitter,
In het AO van 23 januari j.l. is het `Veiligheidsoffensief Openbaar Vervoer, een SP-plan'
door de SP aan mij aangeboden. De heer Roemer heeft mij verzocht om uiterlijk dinsdag
29 januari een eerste schriftelijke reactie op dit plan te mogen vernemen. Ik voldoe graag
aan dit verzoek.
Voordat ik inga op de maatregelen van het SP-plan schets ik eerst de achtergronden van
het sociale veiligheidsbeleid. Mijn voorgangers zijn in oktober 2002 gestart met het eerste
Aanvalsplan Sociale Veiligheid OV. Daarin is aangegeven en met uw Kamer afgesproken
dat het Aanvalsplan moest leiden tot een verbetering van de veiligheid in het openbaar
vervoer. In de Nota Mobiliteit van september 2005 is vervolgens afgesproken dat het
Aanvalsplan moest leiden tot een waardering van het beleven van de veiligheid in het
stads/streekvervoer van een 7,51. Zoals ik in het AO van 23 januari j.l. heb aangegeven is
dat doel bereikt en is het aanvalsplan dus succesvol gebleken. Mijn Vervolg Aanvalsplan
Sociale Veiligheid is er op gericht om de goede resultaten te bestendigen en enkele
aanvullende maatregelen te nemen.
De voorgestelde maatregelen in het SP-plan zijn grotendeels herkenbaar en dragen
inderdaad bij aan de sociale veiligheid. Ik ben dan ook blij u te kunnen mededelen dat
1 In de nota mobiliteit is een streefnorm vastgelegd van 7,5 voor 2008 de waardering van
de sociale veiligheid door de reiziger tijdens de rit in het stads- en streekvervoer. In
concessie en vervoerplan NS is een jaarlijks te actualiseren streefwaarde opgenomen.
Postadres Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 351 61 71
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 351 78 95
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
VenW/DGP-2008/547
deze punten binnen de bestaande aanpak reeds een plek hebben gekregen. Enkele door
de SP voorgestelde maatregelen vallen onder de verantwoordelijkheid van de decentrale
vervoerautoriteiten, de vervoerbedrijven en de taxisector. Deze punten voor zover ze
nog niet zijn opgepakt zal ik onder hun aandacht brengen.
Het `Veiligheidsoffensief Openbaar Vervoer, een SP-plan' bevat 15 maatregelen.
Per maatregel geef ik mijn eerste reactie.
1. Mensen op treinstations.
De aanwezigheid van mensen op stations (winkels, kantoren, restauratieve voorzieningen)
beïnvloedt de veiligheid en het veiligheidsgevoel positief. Hiervoor zijn reeds acties
ondernomen. Op dit moment worden bijvoorbeeld de mogelijkheden en ideeën voor meer
menselijk toezicht in beeld gebracht voor de Merwede Linge lijn. Via het Kenniscentrum
sociale veiligheid OV zullen deze mogelijkheden breed kenbaar worden gemaakt naar
overheden en vervoerbedrijven, waarna zij dit kunnen oppakken.
2. Conducteurs op alle treinen.
Bij NS zit op iedere trein een conducteur. Voor gedecentraliseerde lijnen geldt dat de
concessieverlenende overheid hierin een eigen verantwoordelijkheid heeft. Als regionale
besturen in hun regio een conducteur op de trein willen, dan kunnen ze daar binnen de
concessies zelf afspraken over maken. Overigens is in het kader van het eerste sociale
veiligheidsplan financiële ruimte vrijgemaakt ( 27 mln), voor extra toezichthouders.
Daarna is dit geïncorporeerd in de BDU-middelen.
3. Naast de noodrem een alarmknop in de treincoupe.
Dit punt is reeds opgepakt in het kader van het INES project, waarin NS nieuwe
aanpakken voor sociale veiligheid heeft verkend. NS werkt momenteel aan een plan om in
het Sprinter-materieel cameratoezicht te implementeren, zoals dat eerder in het INES
project is beproefd, dus inclusief een noodknop voor reizigers, waarmee contact gelegd
wordt met de Veiligheidscentrale.
4. Conducteurs krijgen weer geweldsbevoegdheid.
In het AO van 23 januari j.l. heb ik uw Kamer geïnformeerd dat hoofdconducteurs die
deze bevoegdheid willen houden, daartoe door de NS in de gelegenheid worden gesteld.
De door NS uit te voeren evaluatie van de nieuwe benadering zal in september van dit jaar
aan uw Kamer worden gezonden.
5. Politieposten op meer stations.
De door NS ingestelde veiligheidsteams zijn bedoeld om snel en op veel plaatsen
assistentie te kunnen verlenen. De medewerkers van deze veiligheidsteams hebben
sowieso de geweldsbevoegdheid en kunnen deze gebruiken. Ik zal overigens aan de
Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties uw zorgpunt overbrengen met
betrekking tot de spoorwegpolitieposten op stations.
---
VenW/DGP-2008/547
6. Duidelijke regels voor overvolle treinen
De NS en de regionale concessiehouders hebben hierover reeds interne afspraken
gemaakt. Deze afspraken zijn bekend gemaakt onder de conducteurs.
Het aantal structureel overvolle treinen is inmiddels tot een minimum beperkt door
voortdurende monitoring en bijstelling van de materieelinzet. Bovendien heeft NS extra
nieuw materieel besteld om de reizigersgroei te kunnen accommoderen.
7. Overzichtelijke stations en fietsenstallingen
De NS heeft dit punt opgepakt. Bij brief van 17 oktober 2007 (Tweede Kamer,
vergaderjaar 2007-2008, 28642 nr. 22) heb ik de Kamer gemeld dat het onderzoek naar
de sociale veiligheid van de fietsenstalling Amsterdam Amstel is afgerond. Naast
aanbevelingen voor station Amsterdam Amstel, bevat het onderzoek algemene
aanbevelingen die ook voor andere fietsenstallingen van toepassing zijn. Het onderzoek
zal worden besproken in het LOCOV (Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar
Vervoer). Ik wil er op wijzen dat over de automatisering van stallingen in relatie tot
openingstijden al uitvoerig met de Kamer is overlegd.
In opdracht van het Kenniscentrum sociale veiligheid OV wordt onderzoek verricht naar
een veiliger inrichting van de totale stationsomgeving. Pilots zijn de Merwede Linge lijn en
station Nijmegen. Op basis van de bevindingen zal een praktisch gerichte handreiking
worden samengesteld en breed worden verspreid.
8. Realistische reistijden
Bij de uitoefening van de taak van buschauffeur dient, naar het oordeel van de SP, te
grote spanning door te krappe roosters te worden voorkomen. Het is primair de taak van
de vervoerders om, in overleg met ondernemingsraad of vakbonden, hiervoor de
voorwaarden te realiseren. De concessieverlenende overheid dient in tweede aanleg
hiervoor oog te hebben.
9. Betere noodcommunicatie
De Arbeidsinspectie heeft geconstateerd dat in een aantal gevallen de noodcommunicatie
en/of de opvolging niet in orde was. Zij heeft daartoe eisen tot naleving gesteld. Volgens
voorlopige bevestiging van de Arbeidsinspectie is hieraan in alle gevallen inmiddels
voldaan. Dit betekent dat communicatievoorzieningen en procedures zijn verbeterd en
voldoen aan de gestelde eisen.
Daarnaast speelt de vraag of de bestaande communicatievoorzieningen (in het
streekvervoer grotendeels GSM, gecombineerd met noodknop en
plaatsbepalingssystemen) wellicht meer calamiteitbestendig moeten worden. Hierover laat
ik samen met de NCTb een onderzoek uitvoeren, waarover ik uw Kamer conform mijn
toezegging in het AO zal informeren.
10. Controle en informatiepunt in trams
Dit betreft primair de verantwoordelijkheid van de betrokken vervoerautoriteit. In de
stadsregio Haaglanden is overigens besloten om naast de `vliegende teams' over te gaan
tot een experiment met een vaste conducteur op de tram.
---
VenW/DGP-2008/547
11. Aanwezigheid personeel
Bepleit wordt om in de metro in voertuigen en op stations een conducteur te hebben. Het
is primair de verantwoordelijkheid van de betrokken vervoerautoriteit om in overleg met
de vervoerder hiertoe te besluiten. Uit de reactie van de stadsregio Rotterdam blijkt dat
men op tijden en plaatsen waar men dit nodig oordeelt zelf ook heeft besloten tot het
inzetten van extra toezichtpersoneel.
12. Elektronisch betalen ook in de taxi
Zoals bekend is het reeds mogelijk om het "elektronisch betalen" in de taxi toe te passen.
De Schipholtaxi is daarvan een voorbeeld. Zoals in het vervolg Aanvalsplan is aangegeven
zal ik een jaar na introductie van de OV chipkaart in het OV, bezien of en onder welke
condities de introductie van de chipkaart in taxi's realiseerbaar is. Zoals ik heb toegezegd
in het AO van 23 januari j.l. zal ik met KNV Taxi en de provincies Gelderland en Overijssel
over dit punt overleggen.
13. Geen onderhandeling over tarieven
Uw Kamer heeft ingestemd met de nieuwe tariefstructuur, die per 1 februari 2008
verplicht wordt. Onderdeel van deze tariefstructuur is de mogelijkheid om, met
inachtneming van de regels, mondelinge tariefsafspraken te maken. Een chauffeur kan
bijvoorbeeld een vaste prijs aanbieden voor een rit naar Schiphol.
14. Speciale aandacht voor openbaar vervoer bij politie
Bepleit wordt om de aandacht van de politie voor de sociale veiligheid in het OV te
versterken. Agressie en geweld is één van de speerpunten van de politie in 2008. Dit geldt
uiteraard ook voor agressie en geweld in het Openbaar Vervoer.
15. Betrek veiligheid en schoonheid bij aanbestedingen
In de concessie van NS is dit opgenomen en zijn hierover afspraken gemaakt. Ook
decentrale vervoerautoriteiten blijken deze aspecten bijna altijd op te nemen in hun
concessies.
Hoogachtend,
DE STAATSSECRETARIS VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
J.C. Huizinga-Heringa
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat