Bonnefanten Museum Maastricht

Jan Cornelisz. Vermeyen
Twee panelen, één tweeluik?

Open voor publiek: 29/1 - 17/2 én 7/3-30/5

Vanaf 29 januari presenteert het Bonnefantenmuseum in een kleine tentoonstelling de restauratie van twee zestiende eeuwse schilderijen, waarvan vaak wordt aangenomen dat deze tezamen een diptiek, ofwel tweeluik hebben gevormd. Zeker is dit niet, omdat de panelen een geheel andere herkomstgeschiedenis hebben. Daarom werd besloten beide schilderijen, grondig te restaureren en kunsthistorisch te onderzoeken. De cruciale vragen waren natuurlijk óf de beide panelen inderdaad bij elkaar horen en waar ze zich oorspronkelijk bevonden hebben. De resultaten van het onderzoek en een overzicht van de restauratie worden vanaf 29 januari in het Bonnefantenmuseum getoond. Beide schilderijen zijn zonder twijfel geschilderd door Jan Cornelisz. Vermeyen (1500-1559). Op het linkerpaneel heeft hij de Luikse kardinaal Érard de la Marck geportretteerd en aan de rechterkant zie je een afbeelding van de Heilige Familie. De schilderijen zijn ongeveer even groot en lijken vanuit dezelfde lichtbron te worden belicht. Ook loopt een groene doek schijnbaar op beide panelen door.

Jan Cornelisz. Vermeyen werd waarschijnlijk in 1500 geboren in Beverwijk, niet ver van Haarlem. Waar hij zijn opleiding tot schilder kreeg is niet bekend. Vast staat wel dat hij tussen 1525 en 1530 in hofdienst was van de landvoogdes Margaretha van Oostenrijk. In haar dienst schilderde Vermeyen onder andere portretten, waarom hij zeer werd gewaardeerd. Vermeyen moet voor Margaretha van Oostenrijk veel schilderijen hebben gemaakt. Dit kunnen we onder andere afleiden uit zijn verzoek uit 1533 om achterstallige betaling van maar liefst 19 stuks. Twee daarvan waren een portret van Érard de la Marck, twee andere een Madonna met Kind. Men veronderstelt dan ook dat het hier getoonde diptiek deel uitmaakte van deze 19 schilderijen. Érard de la Marck (1472-1538) was sinds 1505 prins-bisschop van Luik en bekleedde daarnaast andere wereldlijke én kerkelijke functies. In 1521 werd hij kardinaal en was een belangrijk adviseur van Margaretha van Oostenrijk. De kardinaal hoorde bij de rijkste figuren van Europa en was onder andere geldschieter voor Keizer Karel V. In Luik liet hij een groots renaissancepaleis bouwen.
Behalve beide panelen met de Kardinaal en Heilige Familie, gaan de panelen vergezeld van zes prenten van Vermeyen en een ander schilderij van zijn hand. Bijzonder is ook de bruikleen van een latere kopie van de Kardinaal uit het Musée d'Art réligieux et d'Art Wallon in Luik. Voor zover te achterhalen is het de eerste keer dat dit paneel buiten dit museum komt.
De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Frans Hals Museum, waar vorig jaar een kleinere presentatie te zien is geweest.

Open voor publiek: 29/1 - 17/2 én 7/3-30/5 in verband met grootscheepse herinrichting collectieopstelling Palazzo, het verzamelen van Vroeg-Italiaanse kunst in Nederland (1900 - 1940).