Jan Cornelisz. Vermeyen
Twee panelen, één tweeluik?
Open voor publiek: 29/1 - 17/2 én 7/3-30/5
Vanaf 29 januari presenteert het Bonnefantenmuseum in een kleine
tentoonstelling de restauratie van twee zestiende eeuwse schilderijen,
waarvan vaak wordt aangenomen dat deze tezamen een diptiek, ofwel
tweeluik hebben gevormd. Zeker is dit niet, omdat de panelen een
geheel andere herkomstgeschiedenis hebben. Daarom werd besloten beide
schilderijen, grondig te restaureren en kunsthistorisch te
onderzoeken. De cruciale vragen waren natuurlijk óf de beide panelen
inderdaad bij elkaar horen en waar ze zich oorspronkelijk bevonden
hebben. De resultaten van het onderzoek en een overzicht van de
restauratie worden vanaf 29 januari in het Bonnefantenmuseum getoond.
Beide schilderijen zijn zonder twijfel geschilderd door Jan Cornelisz.
Vermeyen (1500-1559). Op het linkerpaneel heeft hij de Luikse
kardinaal Érard de la Marck geportretteerd en aan de rechterkant zie
je een afbeelding van de Heilige Familie. De schilderijen zijn
ongeveer even groot en lijken vanuit dezelfde lichtbron te worden
belicht. Ook loopt een groene doek schijnbaar op beide panelen door.
Jan Cornelisz. Vermeyen werd waarschijnlijk in 1500 geboren in
Beverwijk, niet ver van Haarlem. Waar hij zijn opleiding tot schilder
kreeg is niet bekend. Vast staat wel dat hij tussen 1525 en 1530 in
hofdienst was van de landvoogdes Margaretha van Oostenrijk. In haar
dienst schilderde Vermeyen onder andere portretten, waarom hij zeer
werd gewaardeerd. Vermeyen moet voor Margaretha van Oostenrijk veel
schilderijen hebben gemaakt. Dit kunnen we onder andere afleiden uit
zijn verzoek uit 1533 om achterstallige betaling van maar liefst 19
stuks. Twee daarvan waren een portret van Érard de la Marck, twee
andere een Madonna met Kind. Men veronderstelt dan ook dat het hier
getoonde diptiek deel uitmaakte van deze 19 schilderijen.
Érard de la Marck (1472-1538) was sinds 1505 prins-bisschop van Luik
en bekleedde daarnaast andere wereldlijke én kerkelijke functies. In
1521 werd hij kardinaal en was een belangrijk adviseur van Margaretha
van Oostenrijk. De kardinaal hoorde bij de rijkste figuren van Europa
en was onder andere geldschieter voor Keizer Karel V. In Luik liet hij
een groots renaissancepaleis bouwen.
Behalve beide panelen met de Kardinaal en Heilige Familie, gaan de
panelen vergezeld van zes prenten van Vermeyen en een ander schilderij
van zijn hand. Bijzonder is ook de bruikleen van een latere kopie van
de Kardinaal uit het Musée d'Art réligieux et d'Art Wallon in Luik.
Voor zover te achterhalen is het de eerste keer dat dit paneel buiten
dit museum komt.
De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het
Frans Hals Museum, waar vorig jaar een kleinere presentatie te zien is
geweest.
Open voor publiek: 29/1 - 17/2 én 7/3-30/5 in verband met
grootscheepse herinrichting collectieopstelling Palazzo, het
verzamelen van Vroeg-Italiaanse kunst in Nederland (1900 - 1940).
Bonnefanten Museum Maastricht