Universiteit van Tilburg

21 januari 2008

Leonardohoogleraar Cox Habbema geeft lezing over Jeanne d'Arc

Openbare lezing over 'de kunst van het liegen' aan UvT

Cox Habbema, die dit jaar de Leonardoleerstoel van de Universiteit van Tilburg bezet, geeft op 31 januari een openbare lezing onder de titel Jeanne d'Arc of de kunst van het liegen. Habbema belicht daarin de spanning tussen feit en fictie aan de hand Jeanne d'Arc.

In de film The man who shot Liberty Valance (John Ford, 1962) keert senator James Stewart na veertig jaar terug naar het dorpje in het Wilde Westen dat hij bevrijd zou hebben van de boef Liberty Valance. Aan de eigenaar van de plaatselijke krant biecht hij op dat niet hij, maar een ander (John Wayne; wie anders, schrijft Jan Blokker) het dorp heeft bevrijd. De krantenman weigert evenwel de waarheid te publiceren: 'When a legend becomes a fact, print the legend'.

Aan de hand van Jeanne d'Arc bespreekt Leonardohoogleraar Cox Habbema de spanning tussen feit en fictie. Wellicht zoog Jeanne d'Arc het grootste deel van haar leven uit haar kleine ongeletterde duim, wat leidde tot vele schaduwbeelden. Mogelijk geen schaduwbeelden omtrent de realistische, maar omtrent de dramatische Jeanne. Kunsten liegen regelmatig de waarheid om iets wezenlijks over de waarheid te kunnen zeggen. Dat spanningsveld roept vragen op, ethische en artistieke.

Cox Habbema bezet sinds september 2007 de Leonardo-wisselleerstoel van de Faculteit Geesteswetenschappen, die bestemd is voor dubbeltalenten. Ze gaf een serie colleges over 'Het leiderschap van Jeanne d'Arc' en 'Cultuur en overheid'. De Leonardo-wisselleerstoel wordt jaarlijks bekleed door een spraakmakende gastdocent die op meerdere terreinen werkzaam is: de dichter-bioloog, de taalkundige-mathematicus-columnist, de filosoof-romancier of de dichter-psychiater; de eigentijdse uomo universale. Eerdere Leonardohoogleraren waren Hugo Brandt Corstius, Rutger Kopland, Ted van Lieshout, Wim T. Schippers, Jan Terlouw en Leo Vroman.