Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

Den Haag Ons kenmerk
30 januari 2008 PO/BB/08/2023

Onderwerp
Islamitisch onderwijs

Op 25 september 2007 bent u geïnformeerd over een aantal problemen in het islamitisch onderwijs en het voornemen een thema-onderzoek te starten (Kamerstukken II, 2007/08, 31200 VIII, nr. 9). In vervolg daarop informeer ik u over de stand van zaken bij de volgende instellingen: a. Stichting Islamitische Scholen Helmond (SIS Helmond) b. As Siddieq (Stichting Islamitische Scholen Amsterdam) c. Islamitische Basisschool (IBS) De Dialoog (Stichting Islamitische Onderwijsgroep Nederland) d. Stichting Islamitische School (SIS, Almere/Lelystad/Hilversum)

Het thema-onderzoek binnen het islamitisch onderwijs dat is aangekondigd in de brief van 25 september 2007 is inmiddels gestart.

a. SIS Helmond
In de eerdere brieven over SIS Helmond staat:

- dat de bekostiging wordt teruggevorderd;

- dat aan de rechtbank wordt gevraagd om de bestuursleden te ontslaan;
- dat er een onderzoek wordt uitgevoerd naar de sociale veiligheid;
- dat er aangifte is gedaan tegen de bestuursleden.

De stand van zaken is als volgt:

- Het voornemen om onrechtmatige bestedingen terug te vorderen, is eind 2007 omgezet in een besluit. Het gaat hierbij om een terugvordering van in totaal 905.023,-. Het bestuur heeft tot 1 februari de tijd gekregen om dit bedrag te restitueren. In verband hiermee heb ik deze week beslag laten leggen op de rekening waarop de reserves van de stichting staan. De rekeningen die gebruikt worden om de lopende uitgaven te voldoen, zoals het salaris van leraren, zijn ongemoeid gelaten.
- Omdat twee verantwoordelijke bestuursleden, herhaaldelijk aandringen ten spijt, weigerden om uit zichzelf terug te treden, heb ik bij de rechtbank in Den Bosch gevraagd om hun ontslag. De rechtbank heeft dit verzoek toegewezen en de twee verantwoordelijke bestuursleden ontslagen. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag T +31-70-412 3456 F +31-70-412 3450 W www.minocw.nl

blad 2/4


- Vanwege signalen van sociale onveiligheid binnen de school heeft de inspectie hier onderzoek naar gedaan. Het rapport heeft vertraging opgelopen in de fase van hoor en wederhoor. De verwachting is dat het rapport in februari kan worden vastgesteld.
- De bevindingen bij SIS Helmond zijn aanleiding geweest voor een aangifte wegens het vermoeden van strafbare feiten. Het Openbaar Ministerie heeft nog niet besloten of ze de bestuursleden daadwerkelijk gaat vervolgen.

Het ontslag van de bestuurders is een belangrijke stap om de stichting zich weer volledig te laten richten op de belangen van de leerlingen, hun ouders en het personeel, namelijk goed onderwijs. Tegelijkertijd moet ik constateren dat de problemen voor de stichting nog niet allemaal zijn opgelost. Ik zal op korte termijn in overleg treden met de drie zittende bestuursleden, die recent zijn aangetreden, om te spreken over het vervolg.

b. As Siddieq
In het spoeddebat van 4 juli 2007 heb ik duidelijk gemaakt dat ik mij zorgen maak over As Siddieq. Ik vraag mij af of deze school wel goede kwaliteit onderwijs kan bieden, gezien de grote instroom van nieuwe leerlingen. Om deze reden heb ik aanvullende voorwaarden verbonden aan de groeibekostiging die As Siddieq heeft aangevraagd. De inspectie heeft in twee onderzoeksrapporten, van 20 en 21 december 2007, gerapporteerd over de naleving van deze voorwaarden.

Volgens de inspectie is op een aantal punten aan de voorwaarden voldaan. Er staat bijvoorbeeld een veranderingsparagraaf in het schoolplan, er zijn voldoende bekwame leraren aanwezig, de school houdt zich aan voorgeschreven groepsgrootte en er is een directiestatuut. Op twee belangrijke punten is er echter nog reden tot zorg:
- De scholen van As Siddieq moesten een nulmeting uitvoeren, die de kennis en vaardigheden van de ingestroomde leerlingen bepaalt. Ook zou duidelijk moeten zijn welke leerlingen speciale zorg nodig hebben en er moesten `handelingsplannen' van goede kwaliteit zijn voor deze leerlingen. De inspectie constateert dat de nulmeting op één locatie niet volledig en niet correct is uitgevoerd. Verder hebben de locatieleiding en de bovenschoolse directie onvoldoende toezicht uitgeoefend op de uitvoering van de nulmeting. Voor beide locaties geldt dat de kwaliteit van de handelingsplannen niet voldoende is.

- In de brief van 25 september 2007 is aangegeven dat de school progressie zal moeten maken op het gebied van `actief burgerschap en sociale integratie'. Volgens de inspectie toont As Siddieq op dit punt vooruitgang. Toch zijn er ook nog tekortkomingen: actief burgerschap en sociale integratie worden onvoldoende geborgd op schoolniveau. De inspectie verwacht, dat na de invoering van de geplande nieuwe lesmethode, het merendeel van de nog geconstateerde tekortkomingen verdwenen zal zijn.

De inspectie zal ook gedurende het verdere schooljaar onderzoek doen naar de naleving van de gestelde voorwaarden en de kwaliteit van het onderwijs. Bijzondere aandacht zal worden besteed aan de twee hierboven genoemde voorwaarden. Gezien het feit dat de school alle overige voorwaarden heeft vervuld en zich aantoonbaar inzet om ook de bovengenoemde twee voorwaarden te vervullen, zie

blad 3/4

ik op het moment geen aanleiding voor bekostigingsmaatregelen. Boekt de school onvoldoende vooruitgang hierbij dan overweeg ik alsnog om bekostigingsmaatregelen te nemen.

c. IBS De Dialoog
De inspectie en de Auditdienst hebben, mede naar aanleiding van signalen van onregelmatigheden, onderzoek gedaan bij IBS De Dialoog. De belangrijkste bevindingen van dit onderzoek zijn: I. In 2002 en 2005 zijn medewerkers van het administratiekantoor met terugwerkende kracht op de loonlijst van IBS De Dialoog geplaatst. Het is echter niet aannemelijk dat deze mensen in die periode daadwerkelijk werkzaamheden hebben verricht voor IBS De Dialoog. II. In de schooljaren 2001/2002 en 2004/2005 is de werktijd van een aantal personeelsleden met terugwerkende kracht uitgebreid met 10 tot 20%, zonder dat er sprake was van een uitbreiding van de werkzaamheden. Een deel van de personeelsleden heeft het extra ontvangen salaris voor 75% teruggestort in de kas van de school, waarna het is besteed aan materiële uitgaven. III. Het financieel beheer is op onderdelen onvoldoende en moet worden verbeterd.

Naast deze problemen op financieel terrein, kent de school ook ernstige problemen op het gebied van de kwaliteit van het onderwijs. De inspectie heeft eind 2007 de school als zeer zwak bestempeld. De inspectie heeft geen oordeel kunnen geven over de eindopbrengsten. Op drie van de vier locaties heeft de inspectie aanmerkelijke verschillen vastgesteld tussen de resultaten van de eindtoets en eerdere prestaties. De school heeft hiervoor geen bevredigende verklaring kunnen geven.

De problemen op de school zijn aanleiding geweest voor een gesprek tussen het bestuur van IBS De Dialoog en het ministerie van OCW. Hierbij zijn de volgende afspraken gemaakt:
- De onrechtmatige bestedingen (onder I en II) worden teruggevorderd.
- Het bestuur gaat een `verbeterplan' uitvoeren dat de kwaliteit van het onderwijs moet verhogen, de leeropbrengsten transparant maakt en de aansturing binnen de school van de financieel- administratieve processen verbetert. Dit plan is in concept gereed en kan, na verwerking van de reactie van de inspectie en de Auditdienst, worden vastgesteld. De inspectie en de Auditdienst gaan de uitvoering van het `verbeterplan' en het meten van de leeropbrengsten monitoren.

De gemeente Rotterdam begeleidt, in het kader van het gemeentelijk project Intensieve Schoolontwikkeling, IBS De Dialoog. Hiermee is de gemeente kort voor de onderzoeken van de inspectie en de Auditdienst gestart. Deze begeleiding heeft er onder andere voor gezorgd dat de bestuurlijke stabiliteit is toegenomen en dat het management van de school is versterkt. Het bestuur heeft aangegeven, in overleg met de Vereniging voor Bijzondere Scholen, te kijken hoe ook de bestuurlijke kwaliteit en de bestuurskracht kan worden verbeterd. De inspanningen van de gemeente Rotterdam zullen in overeenstemming worden gebracht met het hierboven genoemde verbeterplan.

blad 4/4

d. SIS (Almere/Lelystad/Hilversum)
Op 31 juli 2007 is het rapport van de inspectie en de Auditdienst over de bestuurlijke situatie bij SIS aan uw Kamer verstuurd. In het rapport staat ondermeer dat het bestuur zijn verantwoordelijkheid onvoldoende heeft waargemaakt.
Dit heeft geleid tot: onvoldoende financieel management en financieel beheer, onduidelijkheid en een gebrek aan transparantie over het functioneren van het bestuur, onheldere communicatielijnen en tot het niet of gebrekkig functioneren van de medezeggenschapsraad. Verder zijn bij het onderzoek een aantal constructies aangetroffen die in strijd zijn met de bekostigingsvoorwaarden. De vervolgstappen bestaan uit het terugvorderen van onrechtmatige bestedingen en het maken van prestatieafspraken op het gebied van het financieel beheer, goed bestuur en de medezeggenschap.

De bestuurders van SIS die in functie waren tijdens het onderzoek, hebben op basis van het rapport besloten hun functie neer te leggen. Inmiddels is een voltallig nieuw bestuur aangetreden, dat heeft aangegeven zo snel mogelijk orde op zaken te willen stellen. Er is overleg geweest , in het kader van de prestatieafspraken, over een concept-plan van aanpak, om orde op zaken te stellen op het gebied van het financieel beheer, goed bestuur en de medezeggenschap. De verwachting is dat in februari prestatieafspraken kunnen worden gemaakt op basis van een definitief plan van aanpak.

De rapporten over As Siddieq en IBS De Dialoog, in totaal 7 rapporten, zijn of worden openbaar gemaakt via de site van de inspectie (www.onderwijsinspectie.nl). Dit met inachtneming van de wettelijke termijn voor openbaarmaking van vijf weken.

De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

Sharon A.M. Dijksma