Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
ostbus 20018
P
2500 EA Den Haag
Den Haag Ons kenmerk Uw brief van Uw kenmerk
30 januari 2008 MLB/JZ/2008/2232 16 januari 2008 2070808520
Onderwerp
Vragen van het lid Van Dam (PvdA)
Hierbij zend ik u, mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken, de antwoorden op
de vragen van het lid Van Dam (PvdA) van uw Kamer over het bod van de kabelmaatschappijen
Casema, Essent en @ op de voetbalrechten.
De vragen werden mij toegezonden bij uw bovenaangehaalde brief met kenmerk 2070808520.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
dr. Ronald H.A. Plasterk
6
44
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
OCW 11 Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70-4123457 F +31-70-4123456 www.minocw.nl
blad 2/4
Antwoorden op de schriftelijke vragen van het lid Van Dam (PvdA) van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de staatssecretaris van
Economische Zaken over het bod van de kabelmaatschappijen Casema, Essent en @Home op de
voetbalrechten (ingezonden d.d. 16 januari 2008, kenmerk 2070808520)
1
Heeft u kennis genomen van het nieuws dat Zesko Holding, de moedermaatschappij van Essent,
Casema en @Home, een bod overweegt op de voetbalrechten van de Eredivisie? 1
Ja, met dien verstande dat Zesko Holding de moedermaatschappij is van Casema, @Home en
Multikabel.
2
Is het correct dat de samenvattingen van de Eredivisie conform de bepalingen in de Mediawet
moeten worden uitgezonden op een open net?
Ja. Dit onderwerp is geregeld in de artikelen 72 en 73 van de Mediawet en de Evenementenlijst die is
opgenomen als bijlage II bij het Mediabesluit. Op de lijst staan evenementen die, als zij als onderdeel
van een televisieprogramma worden uitgezonden, in ieder geval moeten worden uitgezonden op een
open net. De Eredivisievoetbalwedstrijden worden genoemd in onderdeel C van de lijst. De daarin
vermelde evenementen moeten in samenvatting worden uitgezonden.
3
Hebben deze kabelmaatschappijen gezamenlijk voldoende dekking in Nederland om, met de opzet
van een eigen analoog kanaal, te voldoen aan de definitie van een open net in de Mediawet?
Het begrip "open net" wordt gedefinieerd in artikel 1, onderdeel yy, van de Mediawet. Onderdeel van de
definitie is dat het moet gaan om een televisieprogrammanet, waarop televisieprogramma's voor
algemene omroep worden uitgezonden, met een bereik van ten minste 75% van alle huishoudens in
Nederland (NB: Eredivisie CV eist een dekking van 95% van alle huishoudens via een eigen netwerk of
via derden). Zesko had eind 2007 circa 3,5 miljoen tv-abonnees (bron: Telecompaper, website
Multikabel). Het aantal huishoudens in Nederland in 2007 was 7.191.000 (bron: CBS). Dit resulteert in
een bereik van 48,7% van alle huishoudens in Nederland. Wanneer Zesko een eigen analoog kanaal
opzet en dit kanaal enkel aan haar eigen klanten aanbiedt, is er dus geen sprake van een open net in de
zin van de Mediawet. Zesko kan eventueel met andere (netwerk)aanbieders afspraken maken om het
vereiste minimum bereik alsnog te halen. Overigens worden er naast het recht om samenvattingen uit
te zenden in het tenderdocument voor de televisierechten van de Eredivisievoetbalwedstrijden nog vijf
pakketten genoemd waarop geïnteresseerde partijen een bieding konden uitbrengen. Die pakketten
hoeven op grond van de Mediawet niet op een open net te worden uitgezonden. Daarbij gaat het om
live pakketten, mobiele clips, het voor- en nabeschouwingspakket, radiorechten en de Eredivisie
vrouwen.
4
Acht u het wenselijk dat netwerkaanbieders, zoals kabelmaatschappijen, TV-zenders gaan
beconcurreren, terwijl die TV-zenders voor de doorgifte van hun programma's afhankelijk zijn van
diezelfde kabelmaatschappijen die een zeer grote machtspositie hebben op de markt?
Het aanbieden van televisiezenders door ondernemingen die daarnaast een omroepdistributienetwerk
exploiteren is op zich niet bezwaarlijk. Wanneer dergelijke ondernemingen over aanmerkelijke
marktmacht beschikken, kan OPTA zonodig passende maatregelen nemen om misbruik van die
marktmacht te voorkomen. Een van de mogelijke maatregelen is het opleggen van de verplichting om
1 Teletekst pagina 106, 14 januari 2008
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70 - 4123457 F +31-70-4123456 www.minocw.nl
blad 3/4
te voldoen aan redelijke verzoeken van aanbieders van TV-zenders om toegang te krijgen tot een
omroepdistributienetwerk. Een dergelijke verplichting is op dit moment aan een aantal
kabelmaatschappijen opgelegd, waaronder de drie kabelmaatschappijen waarvan Zesko de
moedermaatschappij is2. Naast OPTA, de toezichthouder op de Telecommarkt, heeft ook de NMa
mogelijkheden om in te grijpen op grond van het algemene mededingingsrecht.
5
Vindt u dat er sprake is van eerlijke concurrentie als kabelmaatschappijen met TV-zenders en
anderen strijden om de voetbalrechten terwijl de kabelmaatschappijen de macht hebben om te
bepalen wie over een open net kan beschikken wat een voorwaarde is om de voetbalrechten te
kunnen verwerven?
Zie het antwoord op vraag 4.
6
Acht u het wenselijk dat netwerkaanbieders, zoals kabelmaatschappijen, andere
netwerkaanbieders beconcurreren door de verwerving van exclusieve programmarechten,
waardoor consumenten die bepaalde programma's (in dit geval het voetbal) willen zien, gedwongen
worden een kabelaansluiting af te nemen?
Aanbieders proberen zich uit concurrentieoverwegingen van elkaar te onderscheiden. Dat kan onder
meer door het verwerven van een exclusief aanbod. Daartegen bestaat geen bezwaar zolang deze
aanbieders zich maar aan het daarvoor geldende wettelijke kader (met name Mediawet,
Telecommunicatiewet en Mededingingswet) houden.
7
Heeft de OPTA middelen om de kabelmaatschappijen bij een eventuele verwerving van de
voetbalrechten te dwingen de programma's non-discriminatoir en tegen een redelijk tarief aan te
bieden aan andere, concurrerende netwerkaanbieders zoals Digitenne of TV via ADSL?
Nee.
8
Heeft u binnen de Europese richtlijnen mogelijkheden om de kabelmaatschappijen bij een
eventuele verwerving van de voetbalrechten te dwingen de programma's non-discriminatoir en
tegen een redelijk tarief aan te bieden aan andere netwerkaanbieders, dan wel om de wet te
wijzigen teneinde de kabelmaatschappijen daartoe te dwingen?
De algemene toetssteen voor concurrentiële gedragingen van marktpartijen is de Mededingingswet.
Indien er door het verwerven van de voetbalrechten sprake zou zijn van een economische
machtspositie op een markt voor programma's zou de NMa op basis van de Mededingingswet kunnen
optreden. Noodzakelijk daarvoor is dat de NMa vaststelt dat er sprake is van misbruik van een
economische machtspositie. Mededingingsjurisprudentie leert dat zeer terughoudend wordt omgegaan
met intellectuele eigendomsrechten en daarop gebaseerde informatiediensten.
De Mediawet is de geëigende plaats om eventueel eisen te stellen aan de distributie van
informatiediensten op basis van vereisten van publiek belang. Door de eis te stellen dat de
samenvattingen van de Eredivisievoetbalwedstrijden via een open net moeten worden gedistribueerd
wordt aan het publiek belang invulling gegeven.
9
Indien de kabelmaatschappijen de voetbalrechten verwerven, hebben zij dan de vrijheid om het
tarief voor het standaardpakket te verhogen of blijft de bevriezing van de tarieven ook in dat geval
in stand?
2 Herstelbesluiten marktanalyse omroeptransmissiediensten van OPTA van 21 december 2007.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70 - 4123457 F +31-70-4123456 www.minocw.nl
blad 4/4
De vijf grote kabelmaatschappijen (Casema, Multikabel, @Home, UPC en Delta) hebben OPTA
medegedeeld de eindgebruikerstarieven voor het analoge standaardpakket onder het huidige
reguleringsregime in 2008 en in 2009 met niet meer dan 2% per jaar te zullen verhogen.
Zoals gezegd hoeven niet alle pakketten die worden aangeboden op een open net te worden
uitgezonden. Voor de samenvattingen van de Eredivisievoetbalwedstrijden is dat wel het geval. Indien
de kabelmaatschappijen een zender gaan exploiteren die als open net wordt aangemerkt, geldt dat
deze zender conform artikel 1, onderdeel yy, van de Mediawet tegen het tarief van het basispakket
moet worden aangeboden. De bepaling van deze eindgebruikerstarieven is aan de
kabelmaatschappijen. Wanneer er sprake is van excessieve tarieven hebben OPTA (na een
marktanalyse) en de NMa (indien wordt vastgesteld dat er sprake is van misbruik van machtspositie) de
mogelijkheid om in te grijpen.
10
Kunt u uiteenzetten hoe op Europees niveau de stand van zaken is in de discussie over de
verwerving van exclusieve programmarechten door netwerkaanbieders?
Zover mij bekend wordt hierover op Europees niveau geen discussie gevoerd. Rechthebbenden van
radio- en tv-programma's kunnen zelf bepalen of ze distributierechten aan derden willen verstrekken
en of de distributierechten van hun programma's al dan niet exclusief worden verleend. De Auteurswet
beschermt de rechten van rechthebbenden en maakt ongeoorloofde distributie van programma's
strafbaar. Rechthebbenden onderhandelen met distributeurs van programma's. Vaak worden de
distributierechten van radio- en tv-programma's exclusief verleend. Dergelijke exclusiviteitscontracten
zijn op grond van de Europese regelgeving in principe toegestaan.
11
Bent u bereid deze discussie in Europees verband (verder) aan te zwengelen om zodoende te
bewerkstelligen dat netwerkaanbieders niet langer wordt toegestaan programmarechten exclusief
te verwerven en deze zodoende te onthouden aan concurrerende netwerkaanbieders zodat een
koppelverkoop ontstaat tussen netwerk en programma's?
Het huidige kader ten aanzien van de exclusieve verwerving van programmarechten is naar mijn
mening adequaat. Het uitgangspunt is dat rechthebbenden van programma's in principe zelf kunnen
bepalen of zij distributierechten aan derden willen verstrekken en of dat al dan niet exclusief gebeurt.
Omgekeerd betekent dit ook dat distributeurs van programma's al dan niet exclusieve
distributierechten kunnen verwerven. Ik zie geen reden daarop voor netwerkaanbieders een
uitzondering te maken. Indien een netwerkaanbieder een economische machtspositie heeft, kunnen
OPTA en de NMa zonodig optreden.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70 - 4123457 F +31-70-4123456 www.minocw.nl