Brussel, 5 februari 2008
De Commissie stelt voor om het Europese systeem voor de inzameling en
analyse van milieu-informatie en de verslaglegging daarover te verbeteren en
te stroomlijnen
Tijdige, betrouwbare en relevante informatie betreffende de staat van het
milieu is essentieel voor de vaststelling van een degelijk beleid. Dit omvat
informatie over de klimaatverandering, over de vraag of de toestand van de
Europese wateren verbeterd is en over de manier waarop de natuur reageert op
verontreiniging en gewijzigd grondgebruik. Dergelijke informatie moet voor
iedereen beschikbaar worden gesteld en moet begrijpelijk zijn. Daarom stelt
de Commissie voor om de huidige informatiesystemen te verbeteren, te
moderniseren en te stroomlijnen door een Europees Gedeeld
Milieu-informatiesysteem op te zetten. Met dit systeem wordt beoogd om alle
bestaande gegevensverzamelingssystemen en informatiestromen beter aan elkaar
te koppelen met behulp van moderne instrumenten zoals het internet en
satelliettechnologie. De doelstelling is ook om stilaan over te stappen van
rapportering op papier naar een systeem waarbij de gegevens aan de bron
beschikbaar worden gemaakt voor de gebruikers, en wel op een open en
transparante wijze.
Het met milieuzaken belaste Commissielid de heer Stavros Dimas
verklaarde: "Tijdige, relevante en betrouwbare informatie over het
milieu is absoluut essentieel voor de besluitvormers om een antwoord
te kunnen bieden op de hedendaagse milieuproblemen. Maar dit volstaat
niet. Onze burgers hebben het recht te weten hoe het staat met de
kwaliteit van de lucht en het water in de omgeving waar zij wonen, en
om te weten of overstromingen, droogteperiodes of verontreiniging hun
eigendom en middelen van bestaan kunnen bedreigen. Wij moeten dus de
manier verbeteren waarop wij informatie over ons milieu verzamelen en
analyseren en daarover verslag uitbrengen."
De noodzaak om milieu-informatie te delen
Overeenkomstig meer dan 70 van de verscheidene honderden
milieuwetgevingsbesluiten die van kracht zijn binnen de Europese Unie
moeten de lidstaten verslag uitbrengen over specifieke aspecten in
verband met het milieu op hun grondgebied. Een groot deel van de
milieugegevens wordt dus ingezameld door overheidsinstanties op
verschillende niveaus binnen de EU.
Deze informatie wordt gebruikt om trends en bedreigingen met
betrekking tot het milieu te analyseren en is van cruciaal belang voor
de uitwerking van het beleid en de evaluatie van de doeltreffendheid
en tenuitvoerlegging daarvan. Momenteel wordt deze overvloed aan
informatie niet op een tijdige wijze beschikbaar gemaakt, en als dat
al gebeurt is het niet in een formaat dat beleidsmakers én publiek
gemakkelijk kunnen gebruiken en hanteren. Dit is het gevolg van een
reeks belemmeringen van juridische, financiële, technische en
procedurele aard.
Met het Europees Gedeeld Milieu-informatiesysteem (Shared
Environmental Information System - SEIS) zullen gegevens en informatie
die relevant zijn voor het milieu worden opgeslagen in milieudatabases
in het geheel van de Europese Unie en zullen die databases virtueel
aan elkaar gekoppeld zijn en een verenigbaar formaat hebben. Het
voorgestelde SEIS is een gedecentraliseerd, maar geïntegreerd, van de
web-technologie gebruik makend informatiesysteem dat gebaseerd is op
een netwerk van openbare informatieleveranciers die milieugegevens en
-informatie met elkaar delen.
De voordelen van de technologie benutten
De informatie- en communicatietechnologie maakt het mogelijk gegevens
in realtime ter beschikking te stellen van besluitvormers zodat zij
onmiddellijk levensreddende besluiten kunnen nemen. Uit recente
ervaringen met bosbranden, overstromingen en droogteperiodes is
gebleken hoezeer in noodsituaties op tijd geleverde milieu-informatie
het verschil kan maken.
Om de huidige uitdagingen voor het milieu aan te kunnen pakken, zoals
waterschaarste, de instandhouding van ecosystemen en biodiversiteit en
de aanpassing aan de klimaatverandering, moeten gegevens uit een groot
aantal diverse sectoren en bronnen worden geëvalueerd. De
gezondheidseffecten van luchtverontreiniging bijvoorbeeld kunnen
worden geëvalueerd als gegevensverzamelingen betreffende de
luchtkwaliteit, bevolkingsconcentraties en de gezondheidstoestand voor
een specifieke regio of geografische zone met elkaar worden
gecombineerd en gezamenlijk worden geanalyseerd. Op basis van die
resultaten kan dan tot actie worden overgegaan.
Betere milieu-informatie voor een beter beleid
Dankzij het SEIS zullen de EU-lidstaten kunnen beschikken over een
efficiënt elektronisch systeem waarbinnen zij aan hun
rapporteringsverplichtingen inzake het EU-milieubeleid en de
desbetreffende wetgeving kunnen voldoen. Het nieuwe systeem zal er met
name toe bijdragen dubbel werk bij de rapportering te voorkomen, de
datastromen te stroomlijnen en de monitorings- en
verslagleggingskosten te verminderen.
Aan de andere kant zal het SEIS ervoor zorgen dat de lidstaten en de
EU-instellingen over meer samenhangende milieu-informatie beschikken
en zal het zo de uitwerking, tenuitvoerlegging en doeltreffendheid van
het milieubeleid verbeteren.
Afgezien daarvan zullen de Europese burgers mondiger worden gemaakt
door het SEIS. Zij zullen de beschikking krijgen over bruikbare
milieu-informatie in hun eigen taal waardoor zij in staat worden
gesteld geïnformeerde besluiten te maken over hun milieu en het
overheidsbeleid op dit gebied te beïnvloeden.
Van visie tot realiteit
Een gedetailleerd tenuitvoerleggingsplan voor SEIS zal ergens in 2008
worden voorgesteld. Het zal voortbouwen op de inspanningen die in
Europa al zijn geleverd om geïntegreerde informatiesystemen tot stand
te brengen. Daartoe behoren onder meer het Waterinformatiesysteem voor
Europa (WISE) en het Europees milieuobservatie- en -informatienetwerk
(EIONET), de INSPIRE-richtlijn van 2007 betreffende toegang tot en
interoperabiliteit van ruimtelijke informatie en het Initiatief tot
Wereldwijde monitoring van milieu en veiligheid (GMES) betreffende de
aardobservatie met behulp van satellieten. Er bestaat echter geen
geïntegreerd platform om al deze initiatieven samen te brengen tot een
gedeeld en gemeenschappelijk systeem. Het doel van SEIS is om deze
leemte te vullen.
Financiële steun van de EU om de nationale en regionale begrotingen
voor de tenuitvoerlegging van SEIS aan te vullen, zal worden gegeven
uit middelen van de kaderprogramma's voor onderzoek, LIFE, het
programma voor concurrentiekracht en innovatie (CIP) en de
structuurfondsen.
European Union