Gepubliceerd op 13 februari 2008
Géén effect van kleur blauw op winkans in judowedstrijd
Onderzoekers pleiten voor nauwkeuriger onderzoek naar effect van kleur in
sport
Het is niet de kleur blauw die veroorzaakt dat judoka's in een blauw
pak vaker winnen. In een studie die in 2005 werd gepubliceerd in
Nature werd gesteld dat judoka's in een blauw pak vaker wonnen dan die
in het wit. Een mogelijke verklaring zou liggen in een intimiderend
effect van de kleur blauw. Psycholoog Paul Preenen van de Universiteit
van Amsterdam toont samen met bioloog Peter Dijkstra van de University
of Glasgow en de Rijksuniversiteit Groningen aan dat het succes van
judoka's met een blauw pak door geheel andere factoren wordt
beïnvloed. Zo hebben hooggeplaatste judoka's een grotere kans om een
blauw pak te dragen. De resultaten van hun onderzoek zijn gepubliceerd
in Proceedings of The Royal Society B/Biological Sciences.
Tijdens grote judotoernooien worden een blauw en een wit judopak
gebruikt, zodat scheidsrechter en publiek de judoka's tijdens het
gevecht beter uit elkaar kunnen houden. Een opvallende studie, die in
2005 gepubliceerd werd in het gerenommeerde wetenschappelijke
tijdschrift Nature, toonde aan dat judoka's in een blauw judopak vaker
wonnen dan judoka's in het wit tijdens de Olympische Spelen van 2004
in Athene (Rowe, C., Harris, J.M. & Roberts, S.C.: `Corrigendum:
Sporting contests: Seeing red? Putting sportswear into context',
Nature 441). Verondersteld werd dat dit zou komen door een
intimiderend effect van blauw op de tegenstander of het beter
zichtbaar zijn van de judoka in wit. De auteurs reageerden met hun
studie op een eerder artikel uit Nature uit hetzelfde jaar, waarin
werd gesteld dat bij worstelen, taekwondo en boksen tijdens diezelfde
Olympische Spelen vechtsporters in het rood vaker wonnen dan die in
het blauw (Hill, R.A. & Barton, R.A.: `Red enhances human performance
in contests', Nature 435).
Onderzoekers drs. Paul Preenen en dr. Peter Dijkstra, zelf
zwartebandjudoka's, tonen in het artikel `No effect of blue on winning
contests in judo' in het tijdschrift Proceedings of The Royal Society
B/Biological Sciences aan dat de resultaten werden veroorzaakt door
geheel andere factoren. Ten eerste hebben judoka's met een hoge plaats
op de wereldranglijst een grotere kans om een blauw judopak te dragen,
om te voorkomen dat zij elkaar vroeg in het toernooi zullen treffen.
Ook wanneer geplaatste judoka's in het blauw in de eerste ronde
winnen, hebben zij een grotere kans om in de volgende rondes in het
blauw te starten. Daarnaast hebben judoka's in het blauw door het
wedstrijdschema gemiddeld een langere hersteltijd. Ook is onterecht de
herkansingspoule opgenomen in het Nature-onderzoek. In de
herkansingspoule, waar men nog kan strijden om een bronzen plak,
bestaan er belangrijke verschillen in voorgaande winervaringen.
Judoka's in het blauw hebben vanwege het systeem vaker hun voorgaande
wedstrijd gewonnen, wat een voordeel kan zijn bij toekomstige
wedstrijden.
Dijkstra en Preenen heranalyseerden de Olympische Spelen en
analyseerden nog eens 71 grote internationale judotoernooien. Hierbij
controleerden zij voor bovengenoemde factoren en vonden inderdaad geen
invloed van de kleur van het judopak op de winkans. Zij pleiten voor
een nauwkeuriger onderzoek naar kleureffecten in sport, aangezien vele
factoren een rol kunnen spelen, terwijl de impact van dergelijke
studies op onder andere sportbeleid aanzienlijk zijn. Verder stellen
de auteurs dat wanneer de - plausibelere - aannames over de effecten
van de kleur rood op de winkans in vechtsporten terecht blijken te
zijn, het dragen van witte versus blauwe sporttenues een eerlijk
alternatief kan zijn.
Het onderzoek van Dijkstra wordt gefinancierd door een Rubicon-beurs
van NWO; dat van Preenen wordt gefinancierd via derde geldstroom door
de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek.
Publicatiegegevens
P.D. Dijkstra & P.T.Y. Preenen: `No effect of blue on winning contests
in judo', Proceedings of the Royal Society B/Biological Sciences feb.
2008
Bron: UvA Persvoorlichting