Ex-vluchtelingen ondervragen vluchtelingen:
veel geweldservaringen
26/02/2008 17:44
MOVISIE
Geweld is voor vluchtelingen en asielzoekers aan de orde van de dag. Dit blijkt uit een onderzoek in Nederland en België waarbij 23 ex-vluchtelingen interviews afnamen aan 223 huidige vluchtelingen en mensen zonder papieren. Onderling geweld, intimidatie en sek-sueel geweld komen het vaakste voor, een belangrijke oorzaak is de stress en frustratie die voortkomt uit die asielstatus en/of illegaliteit. In een derde van de gevallen is de dader een autochtoon. Tien procent daarvan is iemand met een gezagspositie, zoals medewerkers in de asielopvang, de asielprocedure en politieagenten.
Deze gegegevens komen uit onderzoek van de Universiteit van Gent in samenwerking met MOVISIE. Het onderzoek is voor MOVISIE aanleiding om, samen met projectpartner Pharos, een gesprek aan te gaan met staatssecretarissen Albayrak en Bussemaker. Daarnaast gaan Pharos en MOVISIE scholing aanbieden aan medewerkers in de asielopvang en weerbaarheidstrainingen voor de bewoners.
Voorlichting aan asielzoekers en vluchtelingen
De ondervraagde groep bleek vaak niet op de hoogte te zijn van hulpverlening en hun rechtspositie. Vanaf volgende week wordt hierom op grote schaal een 'agenda' verspreid met daarin in 9 talen informatie over rechten, advies over het voorkomen van geweld en hulpadressen. Het project is gefinancierd door de Europese Unie (Daphne Fonds).
Community research
De interviewers, die zelf ooit als vluchteling naar Nederland of België kwamen, voerden in hun moedertaal gesprekken met 223 vluchtelingen, asielzoekers en mensen zonder papieren, zowel vrouwen als mannen. De respondenten waren afkomstig uit Irak, Iran, Afghanistan en Somalië, en in België ook uit de voormalige Sovjet Unie. Naast eigen ervaringen rapporteerden de respondenten ook ervaringen uit hun naaste omgeving. Uit de 332 casussen die zij beschreven blijkt dat de afhankelijke positie, de langdurige onzekere verblijfsstatus en toekomst, hen kwetsbaar maakt voor allerlei vormen van geweld. Een van hen noemde het op die manier buiten de maatschappij plaatsen van asielzoekers "de moeder van alle geweld". Frustraties, verveling en boosheid reageert men af op elkaar, huiselijk geweld komt veel voor. Daar komt bij dat men meestal dicht op elkaar woont en in de asielopvang weinig privacy heeft.
Ernstige vormen van geweld
De respondenten meldden ernstig lichamelijk geweld (157 casussen), die in 18 gevallen in moord eindigden. Sommigen beschreven gewelddadig optreden van bewakers in detentiecentra, en van veiligheidsagenten tijdens uitzettingen van uitgeprocedeerde asielzoekers. Seksueel geweld werd in 89 gevallen genoemd. Alleenstaande vrouwen zijn extra kwetsbaar en zoeken vaak bescherming van mannen uit hun omgeving. Deze afhankelijke positie leidt in veel gevallen tot seksueel misbruik. In 12% (40 slachtoffers) was sprake van gedwongen prostitutie.
Psychische en lichamelijke gevolgen
De gevolgen van het geweld zijn vaak dramatisch. 68% van de slachtoffers had emotionele en psychische problemen, zoals depressies, angsten en nachtmerries. In sommige gevallen werden slachtoffers van seksueel geweld verstoten uit hun familie of gemeenschap, door de schaamte en de geschonden eer. In andere gevallen werden zij gedwongen tot een huwelijk. Een groot deel van de slachtoffers (44%) had lichamelijke klachten, als extreme moeheid. In 48 gevallen had het geweld een fatale afloop, deels door (geslaagde) zelfmoordpogingen.