RAAD VOOR STRAFRECHTSTOEPASSING EN JEUGDBESCHERMING
RSJ adviseert tot aanpassing van het longstaybeleid in de tbs
Op 1 februari heeft de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming een advies uitgebracht aan staatssecretaris Albayrak van Justitie gericht op aanpassing van het longstaybeleid in de tbs. Longstayafdelingen zijn bedoeld voor tbs-ers bij wie de doelstelling van resocialisatie geen realistisch perspectief is. Deze patiënten worden niet langer behandeld met de bedoeling hen in de maatschappij terug te brengen. Verlof is voor hen uitgesloten.
Het aantal tbs-gestelden dat zeer lang, soms zelfs blijvend, op een 'longstayafdeling' verblijft, groeit zeer sterk, sterker dan aanvankelijk gepland en bedoeld. In 1999 werden bij de tbs-kliniek Veldzicht de eerste twintig longstayplaatsen in gebruik genomen. Inmiddels bedraagt de longstaycapaciteit in Nederland ruim 160 plaatsen. Verdere groei naar rond 250 plaatsen wordt verwacht.
Is er inderdaad sprake van een zo grote groep tbs-gestelden voor wie er geen resocialisatieperspectief meer is en geen andere oplossing denkbaar is dan 'levenslang' te verblijven in een zwaar beveiligde tbs-kliniek? Dat is de vraag die in dit advies centraal staat.
Achtergrond
De ontwikkeling van de longstay hangt samen met die van de tbs en de forensische psychiatrie als geheel. De parlementaire onderzoekscommissie-Visser heeft het functioneren van de tbs in 2006 uitgebreid geanalyseerd.
- De instroom in de tbs is groot en de uitstroom stagneert;
- de achtergrond van de tbs-populatie is veranderd, de patiënten lijden vaker aan een veelheid aan stoornissen, die lastiger zijn te behandelen;
- het verlenen van verlof aan tbs-ers is sterk aan banden gelegd, maar zonder verlof zijn effectieve behandeling en resocialisatie onmogelijk;
- maatschappelijke opvang en zorg voor ex-tbs-ers sluiten niet aan bij de behoefte.
Door deze oorzaken stokt de terugkeer van tbs-gestelden in de samenleving, wat zich ook uit in een snelle groei van de longstayafdelingen. Longstay dreigt daarmee een verkapte vorm te worden van levenslange opsluiting.
Om die ontwikkelingen om te buigen, kan men twee kanten op:
1. de instroom naar de longstay afremmen door het versterken van de rechtsbescherming van de tbs-er bij beslissingen over longstayplaatsing en
-verlenging;
2. het longstaybeleid afschaffen en aanhaken bij andere ontwikkelingen in de tbs die meer maatwerk in zorg en beveiliging mogelijk maken.
Dit advies verkent beide opties met hun voor- en nadelen. De Raad adviseert de minister beide opties te onderzoeken. Afschaffen van het longstaybeleid is van beide opties de meest vergaande oplossing, en vraagt om voldoende draagvlak in het veld en in de politiek. Omdat er naar aanleiding van het parlementair onderzoek al veel aan de tbs wordt verbeterd en er vooral veel extra aandacht is voor de maatschappijbeveiliging, is dit draagvlak nu wellicht tot stand te brengen.
Op 6 maart 2008 houdt de Raad het congres 'De Jaren Tellen' over de langdurige vrijheidsbeneming (longstay in de tbs èn de levenslange gevangenisstraf), waar met experts uit tbs, gevangeniswezen en rechtspraak naar de toekomst wordt gekeken.
Voor vragen kunt u terecht bij:
drs. A.J. van Bommel adviseur
drs. P.G. Molenaar algemeen-secretaris
(070) 361 93 00
www.rsj.nl
Categorieën: Openbare orde en veiligheid, Recht, Sociale zekerheid, Zorg en gezondheid
Bron: Ministerie van Justitie