Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

2008

Bron van Q-koorts onderzoek niet aan te tonen

5 maart 2008

Uit onderzoek naar de Q-koorts uitbraak in Herpen in voorjaar 2007 blijkt dat de bron van deze epidemie zich bevond in een gebied aan de oostelijke kant van Herpen. De verspreiding vond plaats via de lucht. Het was niet mogelijk om één specifiek bedrijf of perceel als bron aan te wijzen. Contact met landbouwproducten zoals mest of hooi en roken bleken een verhoogd risico op een Q-koorts infectie te geven.

In het voorjaar van 2007 zijn in Noord Brabant circa 140 ziektegevallen van Q-koorts gemeld, waarvan 45 woonachtig in Herpen. Q-koorts is een ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie (Coxiella Burnetii) die dieren bij zich dragen. Deze uitbraak was reden voor het RIVM en de GGD Hart voor Brabant om nader onderzoek te doen naar de oorzaak van deze uitbraak. 571 mensen hebben een vragenlijst ingevuld en 487 daarvan hebben ook bloed afgestaan. Uit dit onderzoek blijkt dat de bron van de Q-koorts epidemie zich bevond in een gebied aan de oostelijke kant van Herpen. Er kon geen specifiek bedrijf of weiland als bron worden aangetoond.

De verspreiding van de bacterie die Q-koorts veroorzaakt heeft waarschijnlijk plaatsgevonden via de lucht. Het uitzonderlijke warme weer vorig voorjaar en de daarmee samenhangende droogte hebben vermoedelijk bijgedragen aan de verspreiding. Er bleek een verhoogd risico op Q-koorts voor mensen die contact hadden met landbouwproducten zoals mest, hooi en stro. Daarnaast bleek dat mensen die roken een tweemaal hogere kans liepen op Q-koorts ten tijde van de uitbraak.

Het onderzoek laat geen verband zien tussen het oplopen van de infectie en diverse activiteiten in de buitenlucht (wandelen, fietsen, sporten, bezoeken kinderboerderij), het uitoefenen van specifieke beroepen of consumptie van rauwmelkse producten. Incidenteel zijn er nog wel nieuwe gevallen van Q-koorts in Noord-Brabant maar er is niet langer sprake van een uitbraak in de regio Herpen.

Bovenstaand onderzoek werd financieel gesteund door ZonMw.

meer informatie

Postbus 1, 3720 BA Bilthoven, T:030-2749111, F:030-2742971