Alleen water dat grenst aan oppervlak wordt beïnvloed door inperking
Promotie Biologie
woensdag 19 maart, 10.00 uur
Weggestopt in door membranen begrensde compartimenten of in holtes binnenin eiwitten vinden we watermoleculen die aan meerdere kanten worden ingeperkt. Deze inperking van water is een veel voorkomend motief binnen biologische structuren. Het ingeperkte water kan bestaan uit slechts een paar tot enkele duizenden watermoleculen, waardoor de afmetingen van deze waterpakketjes slechts enkele nanometers zijn (miljoenste millimeters). Adriaan Dokter onderzocht of zulk ingeperkt water zich anders gedraagt dan normaal puur water. Om ingeperkt water te kunnen bestuderen, gebruikte hij een modelsysteem: zogenoemde inverse micellen, waarmee zeer kleine druppeltjes water van een bepaalde grootte kunnen worden gemaakt. Met behulp van ultrasnelle pomp-probe spectroscopie bestudeerde Dokter de bewegingen van ingeperkt water. Deze techniek werkt met twee infrarode lichtpulsen: een pomp- en een probepuls. De pomppuls brengt de watermoleculen in trilling, waarna je met de probepuls kijkt hoe de trillingen uitdoven en de aangeslagen watermoleculen terugkeren naar hun evenwichtstoestand. Dokters experimenten laten zien dat de inperking van water heel sterke effecten heeft op de dynamica van water dat grenst aan het oppervlak: de beweeglijkheid neemt sterk af en de energierelaxatie wordt ongeveer vier keer trager in vergelijking met normaal water. De invloed van een inperkend oppervlak heeft een beperkte reikwijdte: enkele waterlagen vanaf het oppervlak gedraagt water zich praktisch als normaal water. In de context van biologische systemen heeft daarom het interface water (het grensoppervlak) verreweg de belangrijkste biologische functie.
Dhr. A.M. Dokter: Water in confinement. Ultrafast dynamics of water in reverse micelles. Promotor is dhr. prof. dr. H.J. Bakker.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam