Ministerraad
Kabinet en gemeenten bestrijden overlast en verloedering
Persbericht | 07-03-2008
Het kabinet gaat gemeenten en lokale organisaties ondersteunen bij het
tegengaan van overlast en verloedering. Vooral het effectief aanpakken
van overlast door jongeren, uitgaansoverlast, en overlast en
verloedering van de woon- en leefomgeving vraagt om aanvullende
maatregelen. Het kabinet wil de burgemeesters de bevoegdheid geven om
in het uiterste geval instellingen te kunnen dwingen om mee te werken
aan een oplossing en gezinnen die overlast veroorzaken uit huis te
plaatsen. Het kabinet komt op korte termijn met voorstellen. Daarnaast
moeten gemeenten en de betrokken instanties beter gaan samenwerken,
zoals dat bijvoorbeeld gebeurt bij de Veiligheidshuizen.
Dit staat in het Actieplan overlast en verloedering waarmee de
ministerraad heeft ingestemd op voorstel van de ministers Ter Horst
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Hirsch Ballin van
Justitie, Rouvoet voor Jeugd en Gezin, en Vogelaar voor Wonen, Wijken
en Integratie. Het Actieplan levert een bijdrage aan het kabinetsdoel
om de criminaliteit en overlast ten opzichte van 2002 met 25 procent
te verminderen in 2010. Overlast en verloedering zijn de afgelopen
jaren al met 8 procent gedaald en mensen voelen zich ook veiliger dan
in 2002. De overige 17 procent zal onder meer met het Actieplan
overlast en verloedering gerealiseerd worden. Preventie, bestuurlijke
en strafrechtelijke handhaving en nazorg zijn hierbij sleutelwoorden.
Het plan richt zich vooral op die vormen van overlast en verloedering
waarvan is gebleken dat er nog aanvullende maatregelen nodig zijn. Dit
zijn:
* Overlast door jongeren
* Uitgaansoverlast
* Overlast in de woon- en leefomgeving
* Verloedering van de fysieke woon- en leefomgeving
Het terugbrengen van overlast en verloedering vereist een
multidisciplinaire, persoonsgerichte aanpak met een regierol voor
gemeenten. Op gemeentelijk niveau zit immers de meeste kennis van de
problematiek en de kracht om de zaken gezamenlijk aan te pakken. Het
actieplan introduceert nieuwe initiatieven en bundelt de bestaande
initiatieven om effectiever op te treden. De problemen bij de vier
grootste gemeenten worden met voorrang aangepakt. Voor de vier
genoemde categorieën overlast en verloedering stellen de
bewindspersonen concrete maatregelen, pilots en onderzoeken voor.
De problematiek met jongeren is weliswaar van alle tijden, maar
verdient extra aandacht door recente incidenten in bijvoorbeeld
Kanaleneiland (Utrecht) en Slotervaart (Amsterdam). Bij de aanpak van
overlast door (risico)jongeren is het vooral belangrijk om de
negatieve groepsverbanden te doorbreken. Ernstige overlastgevers
zullen binnenkort sneller en effectiever aangepakt kunnen worden door
een gebiedsverbod. Het wetsvoorstel 'Maatregelen bestrijding
voetbalvandalisme en ernstige overlast' zal dit mogelijk maken. In de
wet op de Jeugdzorg wordt opgenomen dat het college van burgemeester
en wethouders gaat aangeven wie zorg moet dragen voor de oplossing als
snelle, adequate zorg niet tot stand komt. De regierol voor het
college wordt hiermee versterkt. In aansluiting op die voornemens van
de minister voor Jeugd en gezin ziet het kabinet het nut in van de
bevoegdheid voor de burgemeester om in het uiterste geval instellingen
te kunnen dwingen mee te werken aan een oplossing evenals een
bevoegdheid om gezinnen die overlast veroorzaken als geheel gezin in
het belang van de openbare orde uit huis en daarmee uit de wijk te
plaatsen. Daarnaast levert het rijk een bijdrage door campussen in te
voeren voor moeilijke jongeren, die geen uitzicht hebben op werk of
scholing
De aanpak van uitgaansoverlast bestaat onder meer uit het bestrijden
van de negatieve gevolgen van alcohol. De maatregelen zoals
aangekondigd in de Hoofdlijnenbrief Alcoholbeleid van 20 november 2007
spelen hierop in. Voorbeelden uit die brief zijn het overhevelen van
het toezicht naar gemeenten en het aan banden leggen van de feesten in
hokken en keten.
De derde vorm van overlast waarop het actieplan betrekking heeft, de
overlast in de woon- of leefomgeving, wordt vooral veroorzaakt door
botsende levensstijlen van buren. De aanpak van illegale bewoning en
de opvang van dak- en thuislozen zijn voorbeelden om deze vorm van
overlast te bestrijden. Sommige gemeenten pakken extreme woonoverlast
binnen de bestaande mogelijkheden op innovatieve wijze aan. Een
inventarisatie van succesvolle methoden en een publicatie van de 'best
practices' zal andere gemeenten in staat stellen om beter in te
grijpen bij extreme woonoverlast.
Ten slotte wordt de verloedering van de woon- en leefomgeving van
burgers tegengegaan. Door de introductie van de bestuurlijke boete
zullen gemeenten onrechtmatige bewoning beter aan kunnen pakken. Ook
is er een wetsvoorstel in voorbereiding waardoor gemeenten en
ondernemers kunnen gaan experimenten met het aantrekkelijker en
veiliger maken van bedrijvenlocaties.
Bij alle vier de vormen van overlast en verloedering is het belangrijk
dat gemeenten en alle betrokken instanties beter met elkaar gaan
samenwerken. De regierol van gemeenten wordt in 2008 in de wet
vastgelegd. Daarnaast is de aanpak van de vier soorten van overlast en
verloedering gebaat bij het vergroten van het respect voor elkaar en
de omgeving. Dit jaar starten er projecten op scholen en in buurten om
te komen tot gedragscodes en bemiddeling. In een aantal gemeente wordt
ook van mei tot oktober 2008 pilots uitgevoerd met Burgernet. Hierbij
worden burgers beter geïnformeerd over de veiligheid in hun wijk en
kunnen zij worden betrokken bij de opsporings- en
handhavingsactiviteiten van de politie. Tot slot worden ook de
knelpunten in de informatie-uitwisseling tussen partijen aangepakt.