Ingezonden persbericht
Dokkum, 28 februari 2008
P E R S B E R I C H T
By Frank verheft reproducties uit collectief geheugen tot kunst
DOKKUM - Bijna huis aan huis waren ze vroeger te vinden: de reproducties van schilderijen van het huilende jongetje, van zigeunermeisjes en van de bebaarde zeeman met pijp en zuidwester. Wie op een nieuwe manier wil kennismaken met deze massakunst, kan in de weekeinden van 8/9 en 15/16 maart 2008 tijdens de Kunst aan Huis route in het Lauwersland langsgaan bij vormgever By Frank in Dokkum. Onder de titel 'Hollands Verdriet' heeft Frank van Dijk de collectieve afbeeldingen in een verrassende context geplaast, waarna zijn ontwerpen door extreem vaardige kunstschilders in China zijn uitgewerkt.
By Frank geeft de volkskunstplaten in een driedimensionale context weer, waarbij lijst en behang zijn meegeschilderd. De ontwerpen bieden als het ware een aanblik van de portretten zoals ze vooral in de jaren zeventig overal werden aangetroffen. Daardoor bieden deze ontwerpen van By Frank een originele doorkijk naar de massakunst. In een enkel geval heeft Frank van Dijk deze context zeer ver doorgetrokkende en de vertrouwde afbeeldingen weergegeven in een museumaanzicht, inclusief een bezoeker. Door de verrassende setting en de buitengewone kwaliteit waarmee de ontwerpen in olieverf op canvas zijn weergegeven, heeft By Frank de alom bekende reproducties tot kunst verheven.
Iedereen heeft de portretten wel eens gezien, kent de reproducties of herkent ze. De volkskunstplaten kunnen daarom als deel van het collectief geheugen worden beschouwd. In enorme aantallen zijn deze schilderijen gereproduceerd. Eigenaardig is echter, dat hoewel de afbeeldingen bij het publiek breed bekend zijn, er weinig bekend is van de schilders en van de personen op de schilderijen. Zo is van de vervaardigers van de diverse zigeunermeisjes niet meer bekend dan de namen waarmee de portretten ondertekend zijn, zoals Torino en H. Lynch.
Bragolin
De bekendste van de schilders van de volkskunstplaten is Bruno Amadio, die vooral bekend geworden is van het Huilende Jongetje. Deze Italiaan werkte als landschapsschilder, maar zag zich door de omstandigheden rond de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk gedwongen om zich met portretschilderen te gaan bezighouden. Want er was vraag naar de geschilderde volksjongetjes. Amadio leefde in Venetië en Florence, maar was ook werkzaam in Madrid en moet rond 1900 geboren zijn. Vermoedelijk uit gêne voor de toch wel kitscherige kunstvorm bediende hij zich van een groot aantal synoniemen, waarvan (J.) Bragolin de meest gebruikte is. In Madrid zou hij zich ontfermt hebben over een weesjongetje dat zijn ouders in een brand was verloren. Dit jongetje gebruikte hij als model en staat bekend als het 'Huilende Jongetje met de Blauwe Sjaal'.
Een andere zeer beroemde reproductie is het portret dat in Nederland bekend staat als 'Dorus Rijkers met Zuidwester'. Dorus Rijkers is de meest legendarische reddingsvaarder uit de Nederlandse geschiedenis en naar hem is het Nationaal Reddingsmuseum in Den Helder vernoemd. Of de man op het schilderij werkelijk gemaakt is naar de beeltenis van 'Opa' Dorus Rijkers is allerminst zeker. De oorspronkelijke schilder is Heinrich Haerendel (Harry, 1986, Hamburg, 1991) en de oorspronkelijke titel is 'Alter Seebär'. Haerendel was behalve portretschilder ook schilder van landschappen en stillevens.
Film
Momenteel werkt de Leidse filmmaker Michiel Keller aan een film over Bragolin en diens werk. Frank van Dijk heeft hem geholpen met het monteren van de film. De film zal eind 2008 helemaal klaar zijn. Tijdens de Kunst aan Huis route komt Keller bij By Frank in zijn expositieruimte filmopnames maken en bezoekers interviewen. Op zijn zoektocht naar interviews en anekdotes over de massakunst heeft Keller afgelopen jaren diverse landen bezocht, waaronder bijvoorbeeld Brazilië.
EINDE PERSBERICHT