Kouwenhoven vrijgesproken van illegale wapentransporten en
oorlogsmisdrijven
Den Haag, 10 maart 2008 - Het Gerechtshof 's-Gravenhage heeft de
Nederlandse zakenman Kouwenhoven van alle hem tenlastegelegde feiten
vrijgesproken. Volgens het hof bestaat het enige rechtstreekse bewijs
van wapentransporten én oorlogsmisdrijven en van de betrokkenheid van
Kouwenhoven daarbij uit de verklaringen van een aantal getuigen. Van
die verklaringen heeft het hof de betrouwbaarheid onvoldoende kunnen
vaststellen. Wat aan bewijs resteert is veel te mager om een
bewezenverklaring van de ernstige misdrijven op te kunnen baseren. Het
hof heeft al met al zoveel twijfels bij het door het openbaar
ministerie gepresenteerde bewijsmateriaal dat een veroordeling naar
zijn oordeel op `drijfzand' zou berusten. Voorts is het hof is
kritisch over de wijze waarop het onderzoek door de Nationale
Recherche onder de leiding van het openbaar ministerie heeft
plaatsgevonden.
Aan Kouwenhoven werden door het openbaar ministerie twee soorten
misdrijven verweten. Enerzijds ging het om het medeplegen van illegale
leveranties van wapens aan het regime van Charles Taylor in Liberia in
2001 t/m 2003. Dit was verboden in verband met sancties van de
Verenigde Naties. Anderzijds ging het om de deelneming aan
oorlogsmisdrijven die door Liberiaanse troepen en/of milities werden
gepleegd in de jaren 2000 t/m 2002, gedurende gewapende conflicten in
Guinee en Liberia. Deze feiten werden de verdachte ook als `meerdere'
verweten, dus als verantwoordelijke voor misdragingen van zijn
ondergeschikten.
Vonnis rechtbank
De rechtbank in eerste aanleg had Kouwenhoven in juni 2006 wegens vier
illegale wapentransporten veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht
jaar. De rechtbank sprak hem vrij van betrokkenheid bij
oorlogsmisdrijven. De officier van justitie had voor alle feiten 20
jaar gevangenisstraf en een geldboete van EUR 450.000,- geëist.
Zowel Kouwenhoven als de officier van justitie gingen van dit vonnis
in hoger beroep.
In hoger beroep heeft de Nationale Recherche het opsporingsonderzoek
nog voortgezet. Ook de rechter-commissaris heeft nog verschillende
getuigen gehoord.
Eis OM in hoger beroep
Ter terechtzitting van het hof vorderde het openbaar ministerie
vrijspraak van het als meerdere oorlogsmisdrijven toelaten. Voor alle
andere feiten is wederom veroordeling gevorderd tot een
gevangenisstraf van 20 jaar en genoemde geldboete.
De verdediging heeft vrijspraak van alle feiten gevraagd.
Oordeel hof
Het hof is tot de slotsom gekomen dat Kouwenhoven van alles moet
worden vrijgesproken. Dit oordeel berust - kort samengevat - op de
navolgende overwegingen.
Het hof heeft er op zichzelf weinig twijfel over dat tijdens de tweede
Liberiaanse burgeroorlog door de strijdende partijen oorlogsmisdrijven
zijn begaan en dat in verband met die strijd ook illegaal wapens zijn
ingevoerd. Dát die wapens via de haven van Buchanan, zoals is
tenlastegelegd, werden ingevoerd, blijkt echter uit geen enkel hard
bewijs in de vorm van documenten. Evenmin is komen vast te staan dat
die wapens in het Verre Oosten waren gekocht.
Het enige rechtstreekse bewijs van wapentransporten én
oorlogsmisdrijven bestaat uit de verklaringen van een aantal getuigen
over dergelijke misdrijven en over de betrokkenheid van de verdachte
daarbij. De betrouwbaarheid van die getuigenverklaringen heeft het hof
echter onvoldoende kunnen vaststellen. Zo verklaren getuigen over
feiten waarvan vaststaat dat die nooit hebben kunnen plaatsvinden en
verklaren zij onderling tegenstrijdig. Sommige getuigen wisselen hun
verklaring op belangrijke onderdelen en vele verklaringen zijn
anderszins niet erg geloofwaardig. Wat aan bewijs resteert is veel te
mager om een bewezenverklaring van de ernstige misdrijven op te kunnen
baseren. Het hof heeft al met al zoveel twijfels bij het door het
openbaar ministerie gepresenteerde bewijsmateriaal dat een
veroordeling naar zijn oordeel op `drijfzand' zou berusten.
Het hof spreekt in zijn arrest nog zijn zorg uit over de weinig
kritische wijze waarop het onderzoek door de Nationale Recherche onder
de leiding van het openbaar ministerie heeft plaatsgevonden. De
getuigenverklaringen zijn in vrijwel geen enkel opzicht aan de
feitelijke situatie getoetst, ook niet toen de verdediging op tal van
onjuistheden en tegenstrijdigheden wees. Bovendien is alle ontlastende
informatie die de verdediging inbracht, vergaand genegeerd. Het hof is
van oordeel dat aldus aan de waarheidsvinding ernstig tekort is
gedaan.
Rechtspraak.nl
Het complete arrest is te lezen op rechtspraak.nl onder LJ-nummer
BC6068. Dit persbericht is ook in het Engels beschikbaar. Een Engelse
vertaling van het arrest zal over ongeveer een week op Rechtspraak.nl
gepubliceerd worden.
LJ Nummer
BC6068
Bron: Gerechtshof 's-Gravenhage
Datum actualiteit: 10 maart 2008 Naar boven
Gerechtelijke organisatie