Early stages of clustered star formation: massive dark clouds throughout the
Galaxy
Datum: 28 maart 2008
Promotie: W.F. Frieswijk, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: Early stages of clustered star formation: massive dark
clouds throughout the Galaxy
Promotor: prof.dr. M. Spaans
Faculteit: wiskunde en natuurwetenschappen
Stervorming in de buitenste delen van de Melkweg
Het ontstaansproces van zware sterren (meer dan tien maal de massa van
de zon) is moeilijk te onderzoeken. Deze sterren vormen vrijwel altijd
in groepen, zogeheten sterclusters. De bekende groepen in onze Melkweg
staan op grote afstand van ons. Daarnaast speelt het begin van het
ontstaansproces zich af binnen in een zeer dichte wolk van gas en stof
die uitgezonden licht grotendeels absorbeert. Tot dusver waren de
vroegste stadia van sterclusters, de zogeheten infrarode donkere
wolken, alleen waargenomen in de binnenste delen van onze Melkweg.
De buitenste gebieden van de Melkweg zijn echter ook interessant om
soortgelijke stervorming te bestuderen. Dit is namelijk een relatief
nabij gelegen gebied ten opzichte van de aarde, die aan de rand van de
Melkweg ligt. De begincondities van stervorming anders zijn in
vergelijking met de binnenste delen van de Melkweg. Het begrijpen van
de invloed van begincondities op het stervormingsproces is essentieel
en zal uiteindelijk leiden tot een beter inzicht in stervorming in
onze Melkweg, in andere melkwegstelsels en in het vroege universum.
In zijn proefschrift beschrijft Wilfred Frieswijk de zoektocht naar en
ontdekking van zeer jonge stadia van sterclustervorming in de
buitenste delen van de Melkweg. We gebruiken hiervoor infrarode
waarnemingen van sterren en onderzoeken of er statistische afwijkingen
zijn in de kleurverdeling van deze sterren als gevolg van de
aanwezigheid van moleculaire wolken. De aanwezigheid van moleculair
materiaal, waaruit sterren ontstaan, wordt geverifieerd middels
koolmonoxide waarnemingen. Met behulp van deze informatie zijn een
aantal kandidaten geselecteerd. Zeer gedetailleerde waarnemingen met
de Spitzer ruimtetelescoop laten de eerste identificatie van infrarode
donkere wolken in de buitenste delen van de Melkweg zien. /JS
Wilfried Frieswijk (Weststellingwerf, 1976) studeerde astronomie in
Groningen. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Kapteyn Instittut
voor Sterrenkunde van de RUG.
Rijksuniversiteit Groningen