Openbare bibliotheek Amsterdam


Filosofie van het ecologische bewustzijn


01 apr 2008 - 15:55
filosofie_cursus
Zaterdag 19 april in het Theater van 't Woord in de Centrale Bibliotheek. Het Instituut voor Filosofie organiseert een symposium vol filosofie rondom het thema ecologie. Op de themadag wordt ecologie vanuit verschillende invalshoeken filosofisch bespiegeld. Centraal staat de vraag welke invloed wij op ons leven en de natuur kunnen uitoefenen.

Programma


13.15 Zaal open voor publiek
13.30-13.35 Opening

13.35-14.15 Drs. Matthias Pauwels: De duurzame stad: een politiek-economische benadering

14.15-14.55 Drs. Robin Brouwer: De ecologie van het bewustzijn

15.00-15.30 Pauze

15.30-16.10 Dr. Martin Drenthen: Ecologisch herstel en plaatsverbondenheid

16.15-17.00 Debat met Prof. dr. Jozef Keulartz, Dr. Pouwel Slurink, Prof. dr. Koo van der Wal

17.00-18.00 Borrel

Toegang: EUR 22,50. Met OBA-pas: EUR 20,00.
Aanmelden via www.wijsbegeerte.org.

De duurzame stad: een politiek-economische benadering Drs. Matthias Pauwels, (Bureau BAVO)

Waar begint ecologisch verantwoorde architectuur? Ligt het primaat bij technologische innovaties die duurzaam bouwen mogelijk maken, of is een breder perspectief gewenst waarin stedenbouw in een sociaal-economische context wordt bekeken? Bij het doordenken van de relatie tussen architectuur en ecologie wordt teveel gefocust op de ontwikkeling van duurzame technologieën. De bouw- en afbraakcyclus, één van de belangrijkste ecologische parameters van de architectuur, wordt in toenemende mate bepaald door de stimulans van consumptie. In de wieken van de consumptiemaatschappij zijn gebouwen, wijken, steden en landschappen steeds sneller aan een make-over toe. Architectuur als lifestyle item staat op gespannen voet met ecologische duurzaamheid, niet alleen in termen van de uitputting van grondstoffen en CO2 uitstoot, maar ook door de destructie van de sociale ecologie van de gebouwde omgeving. Als we de milieuproblematiek serieus nemen, dan zullen we op een andere manier naar architectuur moeten leren kijken dan louter esthetisch of technologisch.

De ecologie van het bewustzijn: stategieën voor de wereld van nu & later
Drs. Robin Brouwer (Universiteit van Amsterdam)

De Franse filosoof en psychiater Félix Guattari (1930-1992) werd vooral bekend door de boeken die hij samen met Gilles Deleuze schreef. Zijn werk en leven wordt gekenmerkt door geëngageerd denken en activisme op uiteenlopende terreinen, zoals de psychiatrie, media, filosofie en ecologie. In Les trois écologies (1989) ontvouwt Guattari een ecologiebegrip dat naast de natuurlijke omgeving ook het sociale en het mentale impliceert. Het ecologieprobleem is volgens Guattari alleen oplosbaar indien wij het sociale en het bewustzijn als ecologische domeinen willen problematiseren. Wat zouden de positieve maatschappelijke consequenties van een dergelijke `ecologie van het bewustzijn' kunnen zijn?

Ecologisch herstel en plaatsverbondenheid
Dr. Martin Drenthen (Radboud Universiteit Nijmegen)

Hoe dragen milieuprojecten, die het ecologische herstel en de natuurbescherming beogen, bij aan een betekenisvolle relatie tussen mens en natuur? Interventie in het landschap wordt moreel op verschillende wijze gewaardeerd. Dikwijls wordt een actieve natuurontwikkeling gezien als een noodzakelijke ecologische `correctie' op onze verstoorde verhouding tot de natuur, die bovendien een kans biedt om onze relatie met de omgeving opnieuw te `aarden'. Daartegenover staat de kritiek, dat de terugkeer naar de robuuste natuur de zoveelste modernistische poging is om het landschap naar de hand te zetten. Ingrijpen op het landschap leidt in deze optiek tot een erosie van de diepere betekenislagen, omdat de oude leesbare cultuurlagen worden uitgewist. Tot slot is er de zorg dat het nastreven van authenticiteit leidt tot een musealisering en `verpretparking' van het landschap, wat desastreus is voor elke betekenisvolle relatie van mens en natuur. Betoogd zal worden dat juist het hedendaagse van gevoel van vervreemding van de natuur de grond is waaruit een nieuwe authentieke relatie met landschap tot stand kan worden gebracht. In de `nieuwe wildernis' worden we op een fundamentele manier teruggeworpen op ons mens-zijn.

Moderator
Drs. Tiers Bakker

Sprekers & panelleden

Prof. dr. Koo van der Wal (1934) studeerde wijsbegeerte, godsdienstwetenschap en Duitse taal- en letterkunde te Amsterdam en Göttingen. Hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam en daarna aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Publicaties op het gebied van de ethiek, de rechts- en politieke filosofie, de cultuurfilosofie, de geschiedenis van de wijsbegeerte en de milieufilosofie.

Dr. Martin Drenthen (1966) is universitair docent filosofie aan de faculteit der natuurwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zijn huidige onderzoek heeft betrekking op ethische vraagstukken rond natuurontwikkeling, natuurherstel en watermanagement en op de invloed van moderne genetica op de ontwikkeling van de ecologische wetenschappen.

Drs. Matthias Pauwels (1975) studeerde architectuur (Hoger Architectuurinstituut, Gent) en filosofie (Erasmus Universiteit Rotterdam). Samen met Gideon Boie is hij oprichter van het onderzoeksbureau BAVO, dat de politieke dimensie van architectuur, planning en kunst onderzoekt.

Drs. Robin Brouwer (1960) studeerde en doceerde filosofie en semiotiek aan de Universiteit van Amsterdam. Hij houdt zich bezig met hedendaagse filosofie en maatschappijtheorie. Tevens is hij hoofdredacteur van kunsttijdschrift HTV De IJsberg en werkzaam als beleidsadviseur voor verschillende overheden.

Dr. Pouwel Slurink (1958) promoveerde aan de Radboud Unversiteit Nijmegen bij de afdeling Algemene Wetenschapsleer, waar hij onderzoek deed naar de evolutie van bewustzijn en cultuur. De titel van zijn proefschrift is Why some apes became humans; competition, consciousness & culture (2002). Hij publiceert regelmatig artikelen en is momenteel werkzaam als onafhankelijk onderzoeker en docent wijsbegeerte.

Prof. dr. F.W.J. (Jozef) Keulartz (1947) studeerde wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1992 promoveerde op een proefschrift over het werk van de Duitse filosoof Jurgen Habermas. Momenteel is hij universitair hoofddocent bij de leerstoelgroep Toegepaste Filosofie van Wageningen Universiteit & Research Centrum (WUR). Hij is tevens bijzonder hoogleraar Duurzaamheid en Levensbeschouwing aan de Radboud Universiteit. Keulartz publiceerde op de terreinen van Science & Technology Studies, sociale en politieke filosofie, bio-ethiek, milieu-ethiek en (nationaal en internationaal) natuurbeleid.