Openbare bibliotheek Amsterdam
Filosofie van het ecologische bewustzijn
01 apr 2008 - 15:55
filosofie_cursus
Zaterdag 19 april in het Theater van 't Woord in de Centrale
Bibliotheek. Het Instituut voor Filosofie organiseert een symposium
vol filosofie rondom het thema ecologie. Op de themadag wordt ecologie
vanuit verschillende invalshoeken filosofisch bespiegeld. Centraal
staat de vraag welke invloed wij op ons leven en de natuur kunnen
uitoefenen.
Programma
13.15 Zaal open voor publiek
13.30-13.35 Opening
13.35-14.15 Drs. Matthias Pauwels: De duurzame stad: een
politiek-economische benadering
14.15-14.55 Drs. Robin Brouwer: De ecologie van het
bewustzijn
15.00-15.30 Pauze
15.30-16.10 Dr. Martin Drenthen: Ecologisch herstel en
plaatsverbondenheid
16.15-17.00 Debat met Prof. dr. Jozef Keulartz, Dr. Pouwel
Slurink, Prof. dr. Koo van der Wal
17.00-18.00 Borrel
Toegang: EUR 22,50. Met OBA-pas: EUR 20,00.
Aanmelden via www.wijsbegeerte.org.
De duurzame stad: een politiek-economische benadering
Drs. Matthias Pauwels, (Bureau BAVO)
Waar begint ecologisch verantwoorde architectuur? Ligt het primaat bij
technologische innovaties die duurzaam bouwen mogelijk maken, of is
een breder perspectief gewenst waarin stedenbouw in een
sociaal-economische context wordt bekeken? Bij het doordenken van de
relatie tussen architectuur en ecologie wordt teveel gefocust op de
ontwikkeling van duurzame technologieën. De bouw- en afbraakcyclus,
één van de belangrijkste ecologische parameters van de architectuur,
wordt in toenemende mate bepaald door de stimulans van consumptie. In
de wieken van de consumptiemaatschappij zijn gebouwen, wijken, steden
en landschappen steeds sneller aan een make-over toe. Architectuur als
lifestyle item staat op gespannen voet met ecologische duurzaamheid,
niet alleen in termen van de uitputting van grondstoffen en CO2
uitstoot, maar ook door de destructie van de sociale ecologie van de
gebouwde omgeving. Als we de milieuproblematiek serieus nemen, dan
zullen we op een andere manier naar architectuur moeten leren kijken
dan louter esthetisch of technologisch.
De ecologie van het bewustzijn: stategieën voor de wereld van nu &
later
Drs. Robin Brouwer (Universiteit van Amsterdam)
De Franse filosoof en psychiater Félix Guattari (1930-1992) werd
vooral bekend door de boeken die hij samen met Gilles Deleuze schreef.
Zijn werk en leven wordt gekenmerkt door geëngageerd denken en
activisme op uiteenlopende terreinen, zoals de psychiatrie, media,
filosofie en ecologie. In Les trois écologies (1989) ontvouwt Guattari
een ecologiebegrip dat naast de natuurlijke omgeving ook het sociale
en het mentale impliceert. Het ecologieprobleem is volgens Guattari
alleen oplosbaar indien wij het sociale en het bewustzijn als
ecologische domeinen willen problematiseren. Wat zouden de positieve
maatschappelijke consequenties van een dergelijke `ecologie van het
bewustzijn' kunnen zijn?
Ecologisch herstel en plaatsverbondenheid
Dr. Martin Drenthen (Radboud Universiteit Nijmegen)
Hoe dragen milieuprojecten, die het ecologische herstel en de
natuurbescherming beogen, bij aan een betekenisvolle relatie tussen
mens en natuur? Interventie in het landschap wordt moreel op
verschillende wijze gewaardeerd. Dikwijls wordt een actieve
natuurontwikkeling gezien als een noodzakelijke ecologische
`correctie' op onze verstoorde verhouding tot de natuur, die bovendien
een kans biedt om onze relatie met de omgeving opnieuw te `aarden'.
Daartegenover staat de kritiek, dat de terugkeer naar de robuuste
natuur de zoveelste modernistische poging is om het landschap naar de
hand te zetten. Ingrijpen op het landschap leidt in deze optiek tot
een erosie van de diepere betekenislagen, omdat de oude leesbare
cultuurlagen worden uitgewist. Tot slot is er de zorg dat het
nastreven van authenticiteit leidt tot een musealisering en
`verpretparking' van het landschap, wat desastreus is voor elke
betekenisvolle relatie van mens en natuur. Betoogd zal worden dat
juist het hedendaagse van gevoel van vervreemding van de natuur de
grond is waaruit een nieuwe authentieke relatie met landschap tot
stand kan worden gebracht. In de `nieuwe wildernis' worden we op een
fundamentele manier teruggeworpen op ons mens-zijn.
Moderator
Drs. Tiers Bakker
Sprekers & panelleden
Prof. dr. Koo van der Wal (1934) studeerde wijsbegeerte,
godsdienstwetenschap en Duitse taal- en letterkunde te Amsterdam en
Göttingen. Hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam
en daarna aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Publicaties op het
gebied van de ethiek, de rechts- en politieke filosofie, de
cultuurfilosofie, de geschiedenis van de wijsbegeerte en de
milieufilosofie.
Dr. Martin Drenthen (1966) is universitair docent filosofie aan de
faculteit der natuurwetenschappen van de Radboud Universiteit
Nijmegen. Zijn huidige onderzoek heeft betrekking op ethische
vraagstukken rond natuurontwikkeling, natuurherstel en watermanagement
en op de invloed van moderne genetica op de ontwikkeling van de
ecologische wetenschappen.
Drs. Matthias Pauwels (1975) studeerde architectuur (Hoger
Architectuurinstituut, Gent) en filosofie (Erasmus Universiteit
Rotterdam). Samen met Gideon Boie is hij oprichter van het
onderzoeksbureau BAVO, dat de politieke dimensie van architectuur,
planning en kunst onderzoekt.
Drs. Robin Brouwer (1960) studeerde en doceerde filosofie en semiotiek
aan de Universiteit van Amsterdam. Hij houdt zich bezig met
hedendaagse filosofie en maatschappijtheorie. Tevens is hij
hoofdredacteur van kunsttijdschrift HTV De IJsberg en werkzaam als
beleidsadviseur voor verschillende overheden.
Dr. Pouwel Slurink (1958) promoveerde aan de Radboud Unversiteit
Nijmegen bij de afdeling Algemene Wetenschapsleer, waar hij onderzoek
deed naar de evolutie van bewustzijn en cultuur. De titel van zijn
proefschrift is Why some apes became humans; competition,
consciousness & culture (2002). Hij publiceert regelmatig artikelen en
is momenteel werkzaam als onafhankelijk onderzoeker en docent
wijsbegeerte.
Prof. dr. F.W.J. (Jozef) Keulartz (1947) studeerde wijsbegeerte aan de
Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1992 promoveerde op een
proefschrift over het werk van de Duitse filosoof Jurgen Habermas.
Momenteel is hij universitair hoofddocent bij de leerstoelgroep
Toegepaste Filosofie van Wageningen Universiteit & Research Centrum
(WUR). Hij is tevens bijzonder hoogleraar Duurzaamheid en
Levensbeschouwing aan de Radboud Universiteit. Keulartz publiceerde op
de terreinen van Science & Technology Studies, sociale en politieke
filosofie, bio-ethiek, milieu-ethiek en (nationaal en internationaal)
natuurbeleid.