15 april 2008
Persoonlijkheid beïnvloedt gezondheid bij chronisch hartfalen
Promotie psychologe Angélique Schiffer aan Universiteit van Tilburg
De persoonlijkheid van een patiënt met chronisch hartfalen is van
invloed op het verloop van hun aandoening. Dat toonde Angélique
Schiffer aan in onderzoek waarop ze op 25 april promoveert aan de
Universiteit van Tilburg. Patiënten met een 'type D-persoonlijkheid'
lopen meer risico op een verminderde gezondheid, psychologische
problemen en vroegtijdig overlijden.
Mensen met een type D-persoonlijkheid ervaren veel negatieve
gevoelens, die ze uit angst voor afkeuring of kritiek niet met anderen
delen. Angélique Schiffer onderzocht wat de invloed is van dit
persoonlijkheidstype op de gezondheid van patiënten met chronisch
hartfalen. Chronisch hartfalen bestaat uit een combinatie van klachten
die het gevolg zijn van een tekortschietende pompfunctie van het hart.
Het wordt gezien als het eindstadium van verschillende vormen van
hart- en vaatziekten en komt steeds meer voor, onder andere door de
vergrijzing en door betere behandeling van andere hartaandoeningen.
Schiffer ontdekte dat hartfalenpatiënten met een type
D-persoonlijkheid (D van distressed) in vergelijking met patiënten met
een ander persoonlijkheidstype een slechtere gezondheid hebben, meer
psychologische problemen ervaren en een hoger risico lopen om
vroegtijdig te overlijden. Verder blijkt dat deze patiënten slechter
voor zichzelf zorgen, wat een verklarende factor zou kunnen zijn voor
de verminderde gezondheid. Type D-patiënten zijn namelijk geneigd om
minder snel een arts te raadplegen, terwijl ze wel veel klachten
hebben waarover ze zich zorgen maken. Dat kan verstrekkende gevolgen
hebben, zoals een ziekenhuisopname of zelfs een onomkeerbaar
verslechterde gezondheid.
Schiffer pleit voor meer aandacht voor de invloed van chronische
psychologische factoren, zoals persoonlijkheid, op de gezondheid van
hartpatiënten. Patiënten met een type D-persoonlijkheid zou
bijvoorbeeld extra psychologische begeleiding aangeboden kunnen
worden. Daarnaast zijn de conclusies een opstap naar verder onderzoek
naar mechanismen die de gevonden relatie tussen persoonlijkheid en
gezondheid zouden kunnen verklaren.
Ter gelegenheid van de promotie wordt voorafgaand een symposium
georganiseerd onder de titel Gezondheidsuitkomsten bij chronisch
hartfalen: psychologische en biologische factoren. Het symposium, met
lezingen en een paneldiscussie, is bedoeld voor medisch specialisten,
psychologen, hartfalenverpleegkundigen en fysiotherapeuten.
Angélique Schiffer (1981, Heerlen) studeerde psychologie aan de
Universiteit van Tilburg (specialisatie klinische
gezondheidspsychologie). Na haar afstuderen in 2003 startte zij haar
promotieonderzoek aan de UvT en volgde zij de postdoctorale opleiding
tot gezondheidszorgpsycholoog in het TweeStedenziekenhuis in Tilburg.
Inmiddels werkt zij als gezondheidszorgpsycholoog bij de vakgroep
medische psychologie in ditzelfde ziekenhuis en tevens als onderzoeker
bij het onderzoeksinstituut CoRPS van de Universiteit van Tilburg.
Universiteit van Tilburg