19-05-2008
Professor Dick Swaab ontvangt Akademiepenning 2008
Tijdens de jaarvergadering van de Koninklijke Nederlandse Akademie van
Wetenschappen ontving professor Dick Swaab vanmiddag de
Akademiepenning. De penning wordt jaarlijks uitgereikt aan een
topwetenschapper die zich heeft ingezet voor de bloei van de
wetenschap in Nederland. Dick Swaab heeft in de afgelopen dertig jaar
een cruciale bijdrage geleverd aan het op de kaart zetten van de
Nederlandse neurowetenschappen in binnen- en buitenland. Daarbij
toonde hij zich niet alleen een excellente wetenschapper maar ook een
gedreven en bekwaam promotor en vertaler van wetenschappelijk
onderzoek voor het grote publiek. Professor Dick Swaab is verbonden
aan het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen in Amsterdam.
Professor dr. D.F. Swaab (63) werd na zijn artsexamen in
1975 plaatsvervangend directeur van het Nederlands Herseninstituut. In
1978 werd hij directeur van dit instituut. In 1979 werd hij benoemd
als hoogleraar in de neurobiologie aan de Medische Faculteit van de
Universiteit van Amsterdam. In 1985 richtte hij de Nederlandse
Hersenbank op, waarvan hij directeur werd. Voor zijn onderzoeken en
publicaties ontving hij tal van onderscheidingen, zoals in 1976 de De
Snoo-Van 't Hoogerhuijsprijs voor onderzoek op het gebied van de
neuro-endocrinologie en in 1990 de Hugo van Poelgeestprijs voor de
Nederlandse Hersenbank als alternatief voor dierexperimenten. Swaab
was als gasthoogleraar onder meer verbonden aan het prestigieuze
Max-Planck-Institut für Psychiatrie in München. Van zijn hand zijn
meer dan 350 'peer-reviewed'-artikelen in internationale tijdschriften
en meer dan 180 boekbijdragen verschenen. Een en ander maakt dat hij
nog steeds geldt als een van de belangrijkste gezichten van het
Nederlandse hersenonderzoek.
Uit de laudatio
"Professor Dick Swaab heeft zich met creativiteit, gedrevenheid en
idealisme ingezet voor het hersenonderzoek. Hij heeft zich daarmee
buitengewoon verdienstelijk gemaakt voor de bloei van de
wetenschappen", aldus de jury. Professor Swaab heeft baanbrekend werk
verricht op het gebied van hersenonderzoek, van zeer fundamenteel tot
klinisch toepasbaar. Zijn inzet om recente inzichten in de
plasticiteit van neurale netwerken te gebruiken voor de verbetering
van de behandeling van alzheimerpatiënten was nieuw en onorthodox en
heeft geleid tot een reeks onderzoekingen naar de invloed van licht,
beweging en elektrische stimulatie op cognitieve processen van demente
patiënten. De commissie prijst professor Swaab nadrukkelijk voor zijn
inspanningen op het gebied van publiekscommunicatie. In de publieke
opinie groeide hij uit tot een van de meest gerespecteerde
wetenschappers, ook al moest hij soms onderzoeksresultaten verdedigen
die in de sociale context van het tijdsgewricht controversieel waren.
Hij stond steeds pal voor zijn wetenschappelijke bevindingen en ging
het debat niet uit de weg. Visionair was Swaabs initiatief tot
oprichting van de Nederlandse Hersenbank. Hij was een van de
belangrijkste grondleggers van de wetenschappelijke samenwerking
tussen Nederland en China.
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen